SKOCZNIE NA ŚWIECIE

SKOKI NARCIARSKIE NA ZIMOWYCH  IGRZYSKACH OLIMPIJSKICH (więcej...)

Charakterystyka skoczni:

1)      „Velikanka” Planica (Słowenia)

2)      „Canadian Olympic Park” Calgary (Kanada)

3)      „Schattenbergschanze” Oberstdorf (Niemcy)

4)      „Olimpiaschanze” Garmisch-Partenkirchen (Niemcy)

5)      „Titlis” Engelberg (Szwajcaria)

6)      „Adlerschanze” Hinterzarten (Niemcy)

7)      „Bergisel” Innsbruck (Austria)

8)      „Paul Asserleitnerschanze” Bischofshofen (Austria)

9)      Falun  (Szwecja)

10)  „Salpauselka” Lahti (Finlandia)

11)  „Puijo” Puijo (Finlandia)

12)  „Holmenkollenbakken” Oslo (Norwegia)

13)  „Granasen” Trondheim (Norwegia)

14)  Salt Lake City (Stany Zjednoczone)

15)  Courchevel (Francja)

16)  „Trampoliono Dal Ben” Predazzo (Włochy)

17)  Hakuba (Japonia)

18)  „Okurayama” Sappro (Japonia)

19)  Wielka Krokiew  Zakopane (Polska)

20)  Lillehammer (Norwegia)

21)  „Čertak” Harrachov (Czechy)

22)  „Grosse Muhlenkopfschanze” Willingen (Niemcy)

23)  „Hochfirstschanze” Neustadt-Titisee (Niemcy)

„Velikanka” Planica

Największa skocznia narciarska świata

Kraj: Słowenia

Czas powstania: 1934 r., nowa „Velikanka” 1969 r.

Rekord: Andreas Goldberger (AUSTRIA) – 225 m (18 marca 2000 r.)

Punkt konstrukcyjny: K 185.

Największa skocznia narciarska na świecie, powstała w Dolinie Tamar, położonej w Alpach Julijskich, niedaleko Triglava – najwyższego szczytu Słowenii. Inicjatorem powstania tej skoczni był inż. Stanko Bloudek. To w jego marzeniach zrodził się pomysł budowy skoczni na której można by skakać powyżej 90 m. Jego śmiałe zamierzenia nie znalazły uznania w FIS. Uważano wtedy za wystarczające obiekty na których osiągano do 80 metrów. Zwłaszcza przeciwni budowie większych skoczni byli konserwatywni Norwegowie. Mimo to Jugosłowianie ostatecznie skocznię zbudowali, a 4 lutego 1934 r.  miał miejsce pierwszy konkurs w czasie którego jugosłowiański zawodnik  Bogo Sramel skoczył 50 m. Zimą 1934 r. do Planicy przyjechali najlepsi skoczkowie świata – Norwegowie. Świetnie zaprezentowali się bracia Ruud: Sigmund skoczył 95 m, ale z upadkiem, natomiast  Birger osiągnął 92 m, co było nowym rekordem świata w długości skoku. Rok później o rekord świata walczyli Stanisław Marusarz z Polski i Norweg Reidar Andersen. Najpierw Polak zwyciężył w konkursie skoków, w którym nie wystartowali zawodnicy norwescy. Gdy jednak rozpoczęto skakanie z najwyższego rozbiegu, którego celem była walka o rekord świata, skoczkowie norwescy jak jeden mąż wyszli na rozbieg. Rozpoczął się jeden z bardziej emocjonujących pojedynków w historii skoków. Marusarz walczył z Andersenem i  skoczył 95 i 97 m, a Norweg – 99 m i przy nim został światowy rekord. Zdarzenie to świetnie opisał sam Marusarz w książce „Na skoczniach Polski i świata”. Planica jest pierwszą skocznią na świecie na której przekroczona została granica 100 metrów. 18 - letni Sepp Bradl z Bischofshofen w Austrii osiągnął na niej 101 m w 1936 r. W dwa lata później skocznia została już oficjalnie uznana przez FIS. Po wojnie w latach 50. nastąpiła przebudowa skoczni. Jej inicjatorem był znowu inż. Bloudek, a po jego śmierci kontynuowano myśl o budowie jeszcze większej skoczni.

Nową „Velikankę” zaprojektowali bracia Janez i Lado Goriškowie. Oni wymyślili też lokalizację nowej skoczni K 160, która została zbudowana obok skoczni „starej”. Jej budowa rozpoczęła się w 1967 r. Skocznia  była budowana bardzo szybko i prace zostały zakończone w 1968 r. W następnym roku bito już na niej kolejne rekordy  świata: Bjoern Wirkola osiągnął 156 m, Jiři Raška – 164 m, a Manfred Wolf – 165 m. Wtedy też rozpoczęła się kariera nowej „Velikanki”.

Wielkim sukcesem było uznanie przez Federację FIS narciarskich lotów na Kongresie w Opatiji w 1971 r. Oznaczało to, że prawie 30-letnia wojna o uznanie przez FIS lotów narciarskich jako nowej konkurencji narciarstwa klasycznego, została zwycięsko zakończona. Organizację pierwszych mistrzostw świata przyznano Słowenii. Odbyły się one oczywiście w Planicy. Przyjechało na nie aż 40 tysięcy widzów i oczywiście światowa czołówka najlepszych skoczków. Pierwszym mistrzem świata w lotach narciarskich został Walter Steiner ze Szwajcarii. Odtąd Planica wielokrotnie organizowała Mistrzostwa Świata w lotach narciarskich. Przekroczono na niej po raz pierwszy w historii kolejną magiczną granicę w skokach narciarskich – 200 metrów. Pokonał ją jako pierwszy fiński skoczek Toni Nieminen w 1994 r. „Velikanka” jest jedyną skocznią na świecie na której można osiągnąć powyżej 220 m. Obecny rekord świata w długości skoku ustanowił Andreas Goldberger w marcu 2000. Skoczył 225 m. W 2002 r. najlepszy polski skoczek Adam Małysz poleciał na Planicy na 223,5 m. Dla gospodarzy świętem narciarstwa były lata 1997 i 1998, gdy u stóp „Velikanki” Kryształową Kulę za zwycięstwo w Pucharze Świata odbierał najlepszy słoweński skoczek – Primoż Peterka.

Planica wciąż czeka na „junaków”, którzy ustanowią na niej nowy rekord świata. Co roku finał Pucharu Świata jest organizowany właśnie na tym obiekcie pod koniec marca. Dwukrotnie na „Velikance” Kryształową Kulę za zwycięstwo w Pucharze świata odbierał polski skoczek – Adam Małysz. Warto zauważyć, że „małyszomania” dotknęła najwidoczniej także Słoweńców. Nad zeskokiem „mamuta” w przerwie pomiędzy seriami skoków krążył niewielki samolot sportowy. Na jego skrzydłach widoczny był napis „Adam Małysz”. Ile można skoczyć w Planicy? Są tacy, którzy mówią o 235 m, przy korzystnych warunkach atmosferycznych.

Dane techniczne: długość rozbiegu – 116,5 m, średnia prędkość na progu 103 km/h, nachylenie progu – 10,5 stopnia, nachylenie zeskoku – 33,8 stopnia,  punkt krytyczny – 215 m, punkt konstrukcyjny – 185 m, wysokość progu – 4,6 m.

Rekordziści Planicy:

 1934 – Bogo Sramel (Jugosławia) – 50 m, Franc Palme (Jugosławia) i Rado Istenić (Jugosławai) – 55 m, Franz Palme (Jugosławia) – 60 m, Per Johnson (Norwegia) – 67 m, Birger Ruud (Norwegia) – 79 m, Sigmund Ruud (Norwegia) – 82 m, Gregor Hőll (Austria) – 83 m, Sigmund Ruud  - 85,5 i 86,5 m, 87 m, Birger Ruud – 92 m, 1935 - Reidar Andersen (Norwegia) – 93 m, Stanisław Marusarz (Polska) – 95 m, Reidar Andersen – 98 i 99 m, 1936 – Sepp Bradl (Austria) – 101 m, 1938 - Sepp Bradl (Austria) – 107 m, 1941 – Rudi Gering (Niemcy) – 108 m, Hans Lahr (Niemcy) – 111 m, Rudi Kraus (Niemcy) – 112 m, Rudi Gering – 118 m, 1948 – Fritz Tschanen (Szwajcaria) – 120 m, 1957 – Helmut Recknagel (NRD) – 120 m, 124 m, 1960 - Helmut Recknagel (NRD) – 124,5 m, 127 m, 1966 – Jiři Raška (Czechosłowacja) – 129 m, 130 m, 1976 – Lennart Elimää (Szwecja) – 132 m

Nowa „Velikanka”: 1969 – Jurgen Dommerich (NRD) – 137 m, Lars Grini (Norwegia) – 146 m, Jiři Raška (Czechosłowacja) – 148 m, Horst Queck (NRD) – 149 m, Bjoern Wirkola (Norwegia) – 156 m, Jiři Raška (Czechosłowacja) – 156 m, Bjoern Wirkola (Norwegia) – 160 m, Jiři Raška (Czechosłowacja) – 164 m, Manfred Wolf (NRD) – 165 m, 1974 – Walter Steiner (Szwajcaria) – 169 m, Reinhold Bachler (Austria) – 169 m, 1977 - Reinhold Bachler (Austria) – 172 m, 1979 – Klaus Ostwald (NRD) – 176 m, 1985 – Matti Nykaenen  (Finalndia) – 191 m, 1987 – Piotr Fijas (Polska) – 194 m, 1994 – Toni Nieminen (Finlandia) – 203 m, 1994 – Espen Bredesen (Norwegia) – 209 m, 1997 – Lasse Ottesen (Norwegia) – 212 m, 1999 – Martin Schmitt (Niemcy) – 214,5 m, 2000 – Andreas Goldberger (Austria) – 225 m (jest to nie pobity dotąd rekord świata).

Rekordy „Velikanki” z: Drago Ulaga, Stane Urek, Marko Rozman, Planica, Ljubljana 1979 oraz materiały własne.

„Canadian Olympic Park” – Calgary

Kraj: Kanada

Data powstania: 1984 r.

Punkt konstrukcyjny – K 90

Piękna skocznia olimpijska w Calgary położona jest kilka kilometrów za miastem w Canadian Olympic Park. Znajduje się tam kompleks obiektów sportowych od skoczni 90 metrowej do małych o punkcie K-30 m. Obiekty wznoszą się w górach na wysokości 1254 m.  Skocznie są czynne praktycznie przez cały rok, gdyż latem odbywają się na nich skoki na igielicie. Skocznia ta niegdyś uważana była za skocznię dużą. Tak też było na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1988 r. Calgary będzie się nam zawsze kojarzyć z fenomenem fińskiego skoczka – Matti Nykaenena. Zdobył on na tych zawodach trzy złote medale olimpijskie: dwa w konkursach indywidualnych i jeden w drużynowym. Był oczywiście w związku z tymi wynikami najlepszym zawodnikiem tej olimpiady. A niewiele brakło, by „Matti” był bohaterem skandalu. Małżeństwo z fotomodelką i różne inne „wyczyny” fińskiego skoczka nie schodziły rok przed Calgary z czołówek fińskich gazet. Mimo to trener fińskiej kadry narodowej Matti Pulli postawił na niesfornego skoczka i nie przeliczył się. Do dzisiaj żaden ze skoczków nie powtórzył jego wyczynu. Na średnim obiekcie „Matti” wprost zdeklasował rywali. Po skokach na 89,5 m zwyciężył mając przewagę 17 punktów nad drugim w punktacji zawodnikiem czechosłowackim Pavlem Plocem i trzecim Jiřim Malcem. W konkursie zupełnie zawiedli świetni skoczkowie austriaccy Andreas Felder i Ernst Vettori. W czasie rozgrywania konkursu na dużej skoczni wiało. Ponownie zdecydowanie najlepszy był Nykaenen. Po skokach na 118,5 m (rekord skoczni) i 107 m wygrał zdecydowanie przed Norwegiem Johansenem i trzecim jugosłowianinem, Matiażem Debelakiem. W konkursie drużynowym bezkonkurencyjni okazali się Finowie (Ari Pekka-Nikola, Matti Nykaenen, Ylipulli i Jari Puikkonen). Srebro wywalczyli jugosłowianie (Ulaga, Tepes, Zupan i Debelak), a brąz Norwegowie. Polski skoczek Piotr Fijas wywalczył 10 i 13 miejsce w konkursach indywidualnych.

Niestety ta piękna, choć sztuczna skocznia już od kilku lat znikła z kalendarza FIS. Miejmy tylko nadzieję, że niedługo do niego powróci. W tej chwili w Calgary odbywają się często zawody Pucharu Kontynentalnego. Poważnym mankamentem obiektów w Calgary jest fakt, że są one wystawione na ostre porywy wiatru, co widać było chociażby na zawodach olimpijskich 1988 r. Widownia może pomieścić do 50 tysięcy kibiców.

Dane techniczne: kąt nachylenia  progu skoczni – 11 stopni, punk K 90 m.

„Schattenbergschanze” - Oberstdorf

Kraj: Niemcy

Data powstania: 1926 r.

Punkt konstrukcyjny: K 115

Rekordzista: Martin Schmitt – NIEMCY – 133 m (29 grudnia 2000 r.)

Na skoczni „Schattenberg”  (co oznacza w tłumaczeniu – „Góra Cieni”) w Oberstdorfie rokrocznie w końcu grudnia rozpoczyna się Turniej Czterech Skoczni – jedna z najpoważniejszych imprez światowego narciarstwa klasycznego. W 1987 r. Oberstdorf był miastem-organizatorem mistrzostw świata w narciarstwie klasycznym. Faworytem tych zawodów był będący wtedy w wyśmienitej formie Fin Matti Nykaenen. Na dużym obiekcie nie on był jednak zwycięzcą, lecz Andreas Felder (Austria), drugi był Vegaard Opaas z Norwegii,  a trzeci kolejny z Austriaków – Ernst Vettori. 12 miejsce na dużej skoczni wywalczył polski skoczek Piotr Fijas. Zwłaszcza jego drugi skok na 113,5 m był bardzo dobry. Nykaenen zajął dopiero 19 lokatę, co było dla Finów poważnym rozczarowaniem. W drugim konkursie rozegranym na średniej skoczni Nykaenen miał być już nie do pokonania. Ale ponownie zwycięstwo wymknęło mu się z rąk. Tym razem świetnego Fina pokonał Jiři Parma z Czechosłowacji. Zwyciężył zdecydowanie, a Nykaenen był drugi po skokach na 88 i 87 m. Brązową śnieżynkę oznaczającą brązowy medal mistrzostw świata wywalczył Norweg Opaas. 14 w tym konkursie był Polak Jan Kowal. W konkursie drużynowym Finowie powetowali sobie wcześniejsze niepowodzenia i byli najlepsi, przed Norwegami i Austriakami. Kolejne mistrzostwa świata w konkurencjach klasycznych Oberstdorf organizować będzie w 2005 r.

Skocznia „Schattenbergschnze” jest obiektem sztucznym, z betonową wieżą i rozbiegiem. Jest wyposażona w wyciąg-windę, znajdującą się wewnątrz wieży. Skocznia ta uchodzi wśród zawodników za trudną technicznie. Obok „Schattenbergschanze” znajduje się „mamut” K 185, obiekt na którym rozgrywane były już mistrzostwa świata w lotach i zawody Pucharu  Świata.

Dane techniczne: wysokość progu – 3,2 m, długość rozbiegu – 93 m, wysokość skoczni – 137 m, średnia prędkość na progu – 91 km/h, kąt nachylenia progu – 11 stopni, kąt nachylenia zeskoku – 35,5 stopnia, Punkt K 115, punkt sędziowski – 123 m. Widownia do 18 tysięcy kibiców.

Zwycięzcy skoków w Oberstdorfie (w ramach Turnieju Czterech Skoczni, z zaznaczeniem najlepszych miejsc Polaków). 1954 – Olaf Bjoernstad (Norwegia), 1955 – Aulis Kallakorpi (Finlandia), 1956 – Eino Kirjonen (Finlandia), 1957 – Pentti Uotinen (Finlandia), 13. Józef Huczek (Polska), 1958 – Nikołaj Kamieński (ZSRR), 16. Andrzej Gąsienica-Daniel (Polska), 1959 – Helmut Recknagel (NRD), 1960 – Max Bolkart (RFN), 1961 – Juhani Kaerkkinen Finlandia), 1962 – Eino Kirjonen (Finlandia), 13. Antoni Wieczorek (Polska), 1963 – Toralf Engan (Norwegia), 13. Antoni Łaciak (Polska), 1964 – Torbjoern Yggeseth (Norwegia), 6. Józef Przybyła (Polska), 1965 – Torgeir Brandtzaeg (Norwegia), 11. Józef Przybyła (Polska), 1966 – Veikko Kankkonen (Finlandia), 9. Piotr Wala (Polska), 1967 – Dieter Neuendorf (NRD), 6. Józef Przybyła (Polska), 1968 - Dieter Neuendorf (NRD), 1969 – Bjoern Wirkola (Norwegia), 1970 – Gari Napalkow (ZSRR), 13. Tadeusz Pawlusiak (Polska), 1971 – Ingolf Mork (Norwegia), 3. Tadeusz Pawlusiak (Polska), 10. Przybyła (Polska), 1972 – Yukio Kassaya (Japonia), 1973 – Reiner Schmidt (NRD), 25. Wojciech Fortuna (Polska), 1974 – Hans Georg-Aschenbach (NRD), 8. Tadeusz Pawlusiak (Polska), 1975 – Willi Puerstl (Austria), 2. Stanisław Bobak (Polska), 1976 – Anton Innauer (Austria), 5. Stanisław Bobak (Polska), 1977 – Toni Innauer (Austria), 11. Stanisław Bobak (Polska), 1978 – Mathias Buse (NRD), 1979 – Jurij Iwanow (ZSRR), 1980 – Jochen Danneberg (NRD), 1981 – Hubert Neuper (Austria), 1982 – Matti Nykaenen (Finlandia), 1983 – Horst Bulau (Kanada), 9. Piotr Fijas (Polska), 1984 – Klaus Ostwald (NRD), 9. Piotr Fijas (Polska), 1985 – Ernst Vettori (Austria), 9. Piotr Fijas (Polska), 1986 – Pekka Suorsa (Finlandia), 3. Piotr Fijas (Polska), 1987 – Vegaard Opaas (Norwegia), 1988 – Pavel Ploc (Czechosłowacja), 1989 – Dieter Thoma (NRD), 1991 – Jens Weissflog (Niemcy), 1992 – Toni Nieminen (Finlandia), 1993 – Christof Duffner (Niemcy), 1994  – Jens Weissflog (Niemcy), 1995 – Reinhard Schwarzenberger (Austria), 1996 – Mika Laitinen (Finlandia), 18. Adam Małysz (Polska), 1997 – Dieter Thoma (Niemcy), 22. Adam Małysz (Polska), 1998 – Kazuyoshi Funaki (Japonia), 41. Małysz (Polska),  1999 – Martin Schmitt (Niemcy), 2000 – Martin Schmitt (Niemcy), 2001 – Martin Schmitt (Niemcy), 4. Adam Małysz (Polska), 2002 – Sven Hannawald (Niemcy), 5. Adam Małysz (Polska).

„Olimpiaschanze” Garmisch – Partenkirchen

Kraj: Niemcy

Czas powstania: 1933 r.

Punkt konstrukcyjny: K 115

Rekordzista: Adam Małysz – POLSKA – 129,5 m (1 stycznia 2001 r.)

Skocznia w Garmisch-Partenkirchen została wybudowana na IV Zimowe Igrzyska Olimpijskie w 1936 r. Na jej zeskoku miała miejsce ceremonia otwarcia i zamknięcia tych Igrzysk. Polskich narciarzy jako sztandarowy prowadził Bronisław Czech. Na tej imprezie w gronie kandydatów do olimpijskiego złota, obok braci Ruudów, Reidara Andersena, Svena Erikssona i Seppa Bradla, po raz pierwszy był wymieniany skoczek z Zakopanego, Stanisław Marusarz. Skakała cała światowa czołówka. Konkurs na skoczni olimpijskiej był też rekordowym pod względem ilości publiczności. Skoki przyszło oglądać aż 150 tysięcy kibiców. Marusarz stoczył wyrównany pojedynek z najlepszymi na świecie. W pierwszym swoim skoku uzyskał 73 m, a w drugim jeszcze więcej 75,5 m. Te wyniki dały mu piąte miejsce. Pozostali Polacy: kuzyn Stanisława Andrzej Marusarz był 20, a Bronisław Czech 32. Zwycięzcą olimpijskich zmagań po raz drugi z rzędu został Birger Ruud. Bliski zwycięstwa był szwedzki skoczek Sven Eriksson, który skakał najdalej (dwa skoki po 76 m). Sędziowie jednak wyżej ocenili styl skoków Ruuda, który wyprzedził Erikssona o 1,5 punktu. Trzecie miejsce wywalczył kolejny z Norwegów, Reidar Andersen.

Skocznia „Olimpiaschanze” jest znana także z organizowanych od 1954 r. Turniejów Czterech Skoczni, jednej z najważniejszych imprez światowych skoków. Warto przypomnieć fakt, że uroczystego otwarcia tych zawodów w 1966 r. dokonał zaproszony przez organizatorów Stanisław Marusarz. Skoczył wówczas 66 m, a dziennikarze pisali „czapki z głów przed fenomenalnym Polakiem”. Przypomnijmy, że Marusarz skończył wtedy 53 lata i od 9 lat nie miał skokówek na nogach! Najlepsi skoczkowie tamtego okresu wzięli Marusarza na ramiona i nosili go po zeskoku. Rok wcześniej zawody otwierał Norweg Birger Ruud. Wykonał salto w przód z miejsca!

Konkurs w Ga-Pa jest zawsze organizowany w pierwszy dzień Nowego Roku. Skocznia była kilkakrotnie przebudowywana, a ostanie ważne zmiany miały miejsce w 1996 r., kiedy przesunięto punkt K ze 107 do 115 m. Uchodzi za skocznię trudną technicznie. Rekordzistą obiektu jest Polak – Adam Małysz.

Dane techniczne: długość skoczni – 264 m, wysokość – 119 m, długość rozbiegu – 82,5 m, wysokość progu – 3,2 m, kąt nachylenia progu – 10,5 stopnia, kąt nachylenia zeskoku – 35,5 stopnia. Punkt K 115, punkt sędziowski – 121 m.

Zwycięzcy skoków w Garmisch-Partenkirchen (w ramach Turnieju Czterech Skoczni z zaznaczeniem miejsc Polaków): 1954 – Olav Bjoernstad (Norwegia), 1955 – Aulis Kallakorpi (Finlandia), 1956 – Hemmo Silvenoinen (Finlandia), 1957 – Nikołaj Kamieński (ZSRR), 1958 – Willi Egger (Austria), 1959 – Helmut Recknagel (NRD), 1960 – Max Bolkart (RFN), 1961 – Koba Czakadze (ZSRR), 1962 – Georg Thoma (RFN), 1963 – Toralf Engan (Norwegia), 1964 – Veikko Kankkonen (Finlandia), 3. Józef Przybyła (Polska), 1965 – Erkki Pukka (Finlandia), 1966 – Paavo Lukkariniemi (Finlandia), 1967 – Bjoern Wirkola (Norwegia), 1968 - Bjoern Wirkola (Norwegia), 1969 - Bjoern Wirkola (Norwegia), 1970 – Jiri Raska (Czechosłowacja), 1971 – Ingolf Mork (Norwegia), 1972 – Yukio Kassaya (Japonia), 1973 – Rainer Schmidt (NRD), 1974 – Walter Steiner (Szwajcaria), 1975 – Karl Schnabl (Austria), 1976 – Anton Innauer (Austria), 1977 – Jochen Danneberg (NRD), 1978 - Jochen Danneberg (NRD), 1979 – Josef Samek (Czechosłowacja), 1980 – Hubert Neuper (Austria), 1981 – Horst Bulau (Kanada), 1982 – Roger Ruud (Norwegia), 1983 – Armin Kogler (Austria), 1984 – Jens Weissflog (NRD), 1985 - Jens Weissflog (NRD), 1986 – Pavel Ploc (Czechosłowacja), 1987 – Andi Bauer (RFN), 1988 – Matti Nykaenen (Finlandia), 1989  – Matti Nykaenen (Finlandia), 1990 – Jens Weissflog (NRD), 1991  – Jens Weissflog (NRD), 1992 – Andreas Felder (Austria), 1993 – Noriaki Kasai (Japonia), 1994 – Espen Bredesen (Norwegia), 1995 – Janne Ahonen (Finlandia), 1996 – Reinhard Schwarzenberger (Austria), 1997 – Primoż Peterka (Słowenia), 1998 – Kazuyoshi Funaki (Japonia), 1999 – Martin Schmitt (Niemcy), 2000 – Andreas Widhoelzl (Austria), 2001 – Noriaki Kasai (Japonia), 3. Adam Małysz (Polska), 2002 – Sven Hannawald (Niemcy), 3. Adam Małysz (Polska).

 „Titlis” - Engelberg

Kraj: Szwajcaria

Data powstania: 1910 r.

Punkt konstrukcyjny: K 120

Rekordzista: Alan Alborn – STANY ZJEDNOCZONE i Simon Amman –SZWAJCARIA – 137 m (15 grudnia 2001 r.)

Szwajcaria należy do krajów alpejskich i jej zawodnicy specjalizowali się właśnie w narciarstwie alpejskim. Dobre wyniki odnosili też w skokach, jak chociażby świetny skoczek lat 70. Walter Steiner. Skocznia „Titlis” w Engelbergu jest największym tego typu obiektem w Szwajcarii i jednocześnie jedną z największych skoczni naturalnych na świecie. Wcześniej w Engelbergu skakano na skoczni małej, a od 1971 r. na obiekcie „Titlis” odbywają się zawody międzynarodowe. Gdy skocznia straciła homologację FIS została w 1985 r. ponownie przebudowana. Odtąd Engelberg znajduje się niemal na stałe w Pucharze Świata w skokach narciarskich. Skocznią zawiaduje klub narciarski S.C. Engelberg. W sezonie 2001/2002 na obiekcie w Engelbergu po raz pierwszy wielką klasę pokazał nieznany skoczek szwajcarski Simon Amman, by w dwa miesiące później w Salt Lake City zdobyć dwa złote medale olimpijskie. Amman, wraz z Amerykaninem Alanem Albornem, jest rekordzistą skoczni.

Dane techniczne: długość rozbiegu – 102 m, wysokość progu – 3,2 m, średnia prędkość na progu – 92 km/h, kąt nachylenia progu – 10,5 stopnia, kąt nachylenia zeskoku – 35 stopni, Punkt K 120 m, punkt sędziowski – 132 m.

Adlerschanze – Skocznia Orła - Hinterzarten

Kraj: Niemcy

Data powstania: 1925 r.

Punkt konstrukcyjny: K 95

Rekordzista: Noriaki Kasai – JAPONIA – 112 m (6 sierpnia 2000 r.)

Skocznia została zbudowana niedaleko orlego gniazda, stąd nazwa „Adlerschanze” – Skocznia Orła. Na „starej” skoczni w Hinterzarten rekord ustanowił sam wielki Birger Ruud z Norwegii.  Jego wyniku nikt nie pobił przez następne 30 lat. Potem w 1965 r. skocznia została zmodernizowana. O „Adlerschanze” przypomniano sobie w FIS, gdy w roku 1994 rozpoczęto organizację letniego Grand Prix w skokach na igielicie. Konkurs na tej skoczni wszedł na stałe do letniego cyklu zawodów. Dla nas szczególnie pamiętny jest konkurs rozegrany 11 sierpnia 2001 r. rozegrany na skoczni  K 95. W klasyfikacji wzięło udział aż 97 zawodników Małysz w pierwszej serii pięknie poleciał na 106 metrów i objął prowadzenie. W drugiej serii trener Tajner machnął swą „magiczną” biało-czerwoną i Małysz znowu miał długi skok na 103,5 m, który dał mu zwycięstwo. Drugi był Martin Schmitt, a trzeci Stefan Horngacher z Niemiec. Drugi z Polaków, zakopiańczyk Wojciech Skupień był 24. 12 sierpnia rozegrano kolejny konkurs w którym bardzo dobrze zaprezentowali się Polacy. Zwyciężył co prawda Hoellwarth, ale siódmy był Skupień, a dziewiąty Małysz. Skoki na igielicie w Hinterzarten były początkiem sukcesów Małysza także w okresie letnim. Adam Małysz jako pierwszy Polak w historii zwyciężył w zawodach Grand Prix. Warto powiedzieć, że na „Adlerschanze” skacze się też udanie zimą.

Dane techniczne: wysokość skoczni – 119 m, kąt nachylenia progu – 11,2 stopnia, kąt nachylenia zeskoku – 35 stopni, Punkt K 95 m.

Bergisel - Innsbruck

Kraj: Austria

Czas powstania: 1927 r., ostatnia przebudowa  2001 r.

Punkt konstrukcyjny: K 120

Rekordzista: Sven Hannawald – NIEMCY – 134,5 m (4 stycznia 2002 r.)

Jedna z najsłynniejszych skoczni na świecie znajduje się w sercu Innsbrucku. Dwukrotnie w jej historii przeprowadzono na niej olimpijskie konkursy skoków oraz od 1953 r. trzeci w kolejności z konkursów Turnieju Czterech Skoczni. Skocznia była wielokrotnie przebudowywana, a ostatnia jej przebudowa miała miejsce po sezonie 2000/2001 i zwycięstwie Adama Małysza. Utraciła homologację FIS i skocznię przebudowano i powiększono na obiekt K 120. Tak więc ostatnim rekordzistą starej skoczni jest Małysz, a pierwszym nowej „Bergisel” świetny skoczek niemiecki Sven Hannawald. Jest to skocznia z charakterystycznym zeskokiem, który kończy się stromym przeciwstokiem. W 1966 r. jako przedskoczka zapowiedziano Polaka – Stanisława Marusarza. Ten wspomina, że dreszcze i wątpliwości ogarnęły go na rozbiegu, gdy zobaczył w oddali widoczny ... cmentarz. Ale ruszył do skoku i osiągnął 70 metrów wśród braw widowni, która potrafiła docenić hart ducha Polaka.

Jeśli chodzi o inne polskie akcenty na „Bergisel” to tu rozpoczął swoją piękną karierę jeden z najzdolniejszych polskich skoczków lat 60 – Józef Przybyła. Prasa sportowa zachwycała się jego walecznością i nazywała go „polnische Weitenjager” – polskim łowcą odległości, gdyż podczas Turnieju Czterech Skoczni w 1964 r. skakał pięknie i daleko. Ustanowił rekord skoczni w Innsbrucku i zajmował czołowe lokaty w skokach na tym obiekcie (3 w 1964 i 1965 r.). W walce o olimpijskie medale Zimowych Igrzysk Olimpijskich 1964 r. zwyciężył na „Bergisel” Norweg Toralf Engan, a Przybyła był dziewiąty. Później długo czekaliśmy na podobne sukcesy. Aż zwycięzcą w 2001 r. został Adam Małysz, ustanawiając ostatni rekord w historii „starej” skoczni „Bergisel”, która w tym samym roku została zburzona. Rekordzistą „nowej” skoczni jest Niemiec Sven Hannawald.

Zwycięzcy konkursów w Innsbrucku i najlepsze miejsca Polaków (w ramach Turnieju Czterech Skoczni): 1954 – Olav Bjoernstad (Norwegia), 1955 – Torbjoern Ruste (Norwegia), 1956 – Koba Czakadze (ZSRR), 1957 – Nikołaj Szamow (ZSRR), 15. Władysław Tajner (Polska), 1958 – Helmut Recknagel (NRD), 12. Andrzej Gąsienica-Daaniel, 16. W. Tajner (obaj Polska), 1959 - Helmut Recknagel (NRD), 1960 – Max Bolkart (RFN), 1961 – Kalevi Karkkinen (Finlandia), 1962 – Willi Egger (Austria), 5. Antoni Wieczorek (Polska), 1963 – Toralf Engan (Norwegia), 1964 – Veikko Kankkonen (Finlandia), 3. Józef Przybyła (Polska), 1965 – Torgeir Brandtzaeg (Norwegia), 3. Józef Przybyła (Polska), 9. Ryszard Witke (Polska), 1966 – Dieter Neuendorf (NRD), 1967 – Bjoern Wirkola (Norwegia), 10. Józef Kocyan (Polska), 1968 – Gari Napalkow (ZSRR), 9. Ryszard Witke (Polska), 1969 – Bjoern Wirkola (Norwegia), 1970 - Bjoern Wirkola (Norwegia), 8. Tadeusz Pawlusiak (Polska), 1971 – Zbynek Hubac (Czechosłowacja), 11. Adam Krzysztofiak (Polska), 1972 – Yukio Kassaya (Japonia), 1973 – Siergiej Boczkow (ZSRR), 8. Tadeusz Pawlusiak, 1974 – Hans Georg-Aschenbach (NRD), 10. Tadeusz Pawlusiak (Polska), 1975 – Karl Schnabl (Austria), 6. Stanisław Bobak (Polska), 1976 – Jochen Danneberg (NRD), 1977 – Henry Glass (NRD), 1978 – Per Bergerud (Norwegia), 1979 – Pentti Kokkonen (Finlandia), 1980 – Hubert Neuper (Austria), 1981 – Jari Puikkonen (Finlandia), 1982 – Manfred Deckert (NRD), 1983 – Matti Nykaenen (Finlandia), 1984 – Jens Weissflog (NRD), 1985  – Matti Nykaenen (Finlandia), 14. Piotr Fijas (Polska), 1986 – Jari Puikkonen (Finlandia), 1987 – Primoż Ulaga (Jugosławia), 1988  – Matti Nykaenen (Finlandia), 8. Piotr Fijas (Polska), 1989 – Jan Bokloev (Szwecja), 1990 – Ari Pekka-Nikola (Finlandia), 1992 – Toni Nieminen (Finlandia), 1993 – Andreas Goldberger (Austria), 1994 - Andreas Goldberger (Austria), 1995 – Kazuyoshi Funaki (Japonia), 1996 - Andreas Goldberger (Austria), 11. Adam Małysz (Polska), 1997 – Kazuyoshi Funaki (Japonia), 6. Adam Małysz (Polska), 1998 - Kazuyoshi Funaki (Japonia), 1999 – Noriaki Kasai (Japonia), 2000 – Andreas Widhoelzl (Austria), 2001 – Adam Małysz (Polska), 2002 – Sven Hannwald (Niemcy), 2. Adam Małysz (Polska).

Paul Asserleitnerschanze - Bischofshofen

Kraj: AUSTRIA

Data powstania: 1947 r.

Punkt konstrukcyjny: K 120

Rekordzista: Sven Hannawald  - NIEMCY – 139 m (6 stycznia 2002 r.)

Skocznia w Bischofshofen – jednym z ośrodków narciarstwa w Austrii, nosi imię Paula Asserleitnera, skoczka, który w początku 1952 r. miał na niej ciężki upadek i w kilka dni potem zmarł w szpitalu. Miejscowi działacze postanowili nazwać skocznię właśnie jego imieniem. Na obiekcie w Bischofshofen jest rozgrywany ostatni, czwarty konkurs Turnieju Czterech Skoczni. W 1999 r, rozegrano na niej konkurs w ramach Mistrzostw Świata, które odbyły się w Ramsau, gdzie jednak nie ma dużej skoczni. Skocznia posiada trybuny gotowe pomieścić do 30 tysięcy widzów. Skocznia jest ładnie wkomponowana w okoliczny krajobraz górski. Ma długi rozbieg o niewielkim nachyleniu. Jedynym jej mankamentem jest brak wyciągu. Ostatnie lata były bardzo bogate w niecodzienne wydarzenia: w 2001 r. po raz pierwszy w historii polskiego narciarstwa w Bischofshoefen przypieczętował swoje zwycięstwo w 49. Turnieju Czterech Skoczni polski skoczek Adam Małysz. W rok później niesamowitego wyczynu dokonał niemiecki skoczek Sven Hannawald. Jako pierwszy w historii zwyciężył wszystkie cztery konkursy Turnieju, ustanawiając na koniec nowy rekord obiektu w Bischofshofen.

Dane techniczne:  długość rozbiegu – 149 m, wysokość progu skoczni – 4,5 m, długość skoczni – 362 m, wysokość skoczni – 132,5 m, średnia prędkość na progu – 93 km/h, kąt nachylenia progu – 10,5 stopnia, kąt nachylenia zeskoku – 38 stopni, Punkt K 120 m, punkt sędziowski – 132 m

Zwycięzcy skoków w Bischofshofen ( w ramach Turnieju Czterech Skoczni, z zaznaczeniem najlepszych miejsc Polaków): 1954 – Sepp Bradl (Austria), 1955 – Torbjoern Ruste (Norwegia), 1956 – Jurij Skorczow (ZSRR), 1957 – Eino Kirjonen (Finlandia), 1958 – Helmut Recknagel (NRD), 17. Władysław Tajner, 1959 – Walter Habersatter (Austria), 1960 – Albin Plank (Austria), 1961 – Helmut Recknagel (NRD), 1962 – Willi Egger (Austria), 9. Antoni Wieczorek (Polska), 1963 – Torbjoern Yggeseth (Norwegia), 13. Antoni Łaciak (Polska), 1964 – Baldur Preiml (Austria), 10. Andrzej Sztolf (Polska), 1965 – Bjoern Wirkola (Norwegia), 1966 – Veikko Kankkonen (Finlandia), 1967 - Bjoern Wirkola (Norwegia), 1968 – Jiři Raška (Czechosłowacja), 1969 - Jiři Raška (Czechosłowacja), 1970 - Jiři Raška (Czechosłowacja), 1971 – Ingolf Mork (Norwegia), 5. Tadeusz Pawlusiak (Polska), 1972 - Bjoern Wirkola (Norwegia), 1973 – Rudolf Hoehnl (Czechosłowacja), 1974 – Berndt Ekstein (NRD), 1975 – Karl Schnabl (Austria), 1976 – Anton Innauer (Austria), 2. Stanisław Bobak (Polska), 1977 – Walter Steiner (Szwajcaria), 1978 – Kari Yliantilla (Finlandia), 1979 – Penti Kokkonen (Finlandia), 3. Piotr Fijas (Polska), 1980 – Martin Weber (NRD), 1981 – Armin Kogler (Austria), 1982 – Hubert Neuper (Austria), 1983 – Jens Weissflog (NRD), 1984 - Jens Weissflog (NRD), 1985 – Roar Stjernen (Norwegia), 3. Piotr Fijas (Polska), 1986 – Ernst Vettori (Austria), 9. Piotr Fijas (Polska), 1987 – Tuomo Ylipulli (Finlandia), 1988 – Matti Nykaenen (Finlandia), 1989 – Mike Holland (Stany Zjednoczone), 1990 – Frantisek Jeż (Czechosłowacja), 1991 – Andreas Felder (Austria), 1992 – Toni Nieminen (Finlandia), 1993 – Andreas Goldberger (Austria), 1994 – Espen Bredesen (Norwegia), 1995 - Andreas Goldberger (Austria), 1996 – Jens Weissflog (Niemcy), 1997 – Dieter Thoma (Niemcy), 2. Adam Małysz (Polska), 1998 – Sven Hannawald (Niemcy), 1999 – Andreas Widhoelzl (Austria), 2000 - Andreas Widhoelzl (Austria), 2001 – Adam Małysz (Polska), 2002 – Sven Hannawald (Niemcy), 9. Adam Małysz (Polska).

„Grosse Muhlenkopfschanze” – Willingen

Kraj: Niemcy

Data powstania: 1994 r.

Punkt konstrukcyjny: K 120

Rekordzista: Adam Małysz – POLSKA – 151,5 m (3 luty 2001 r.)

O skoczni w Willingen mówi się, że jest szóstą co do wielkości skocznią na świecie i największą wśród obiektów K 120. Jest to prawda. Większe od niej są już tylko obiekty „mamucie”. Pięknie położona w lesie, stwarza miłe wrażenie i jest też obiektem lubianym przez zawodników. Skoki nawet powyżej 140 m są tu bowiem bezpieczne. Skakanie w Wilingen rozpoczęło się w  1923 r., a zawody międzynarodowe organizuje się tutaj od 1951 r. Wtedy to Sepp Wailer osiągnął 101 m. Od 1980 r. organizowane są zawody Pucharu Europy i Pucharu Kontynentalnego, a od 1995 r. rangi Pucharu Świata na przebudowanym obiekcie „Grosse Muhlenkopfschanze”. Ostatnia wielka przebudowa tej skoczni miała miejsce w 2000 r. Można powiedzieć, że skocznia „Grosse Muhlenkopfschanze” jest „Mekką” niemieckich skoczków, spośród których wielu rozpoczynało tu swoje wielkie kariery sportowe.

Dla nas obiekt ten będzie się przede wszystkim kojarzył ze znakomitym skokiem Adama Małysza, oddanym w PŚ w lutym 2001 r. Polak wylądował na zeskoku o nachyleniu 23 stopni, a przyjmuje się, że lądowanie jest bezpieczne do około 27 stopni. Mimo ogromnego uderzenia Małysz wytrzymał lądowanie, skok ustał i wzbudził nim słuszną furorę. Wielki znawca skoków, mistrz olimpijski, a obecnie komentator skoków dla niemieckiej telewizji ZDF – Jens Weissflog, powiedział, że aby pobić rekord Małysza należy... przebudować skocznię. Nic dodać nic ująć. Skok Adama Małysza jest też nieoficjalnym rekordem świata w długości skoku na obiekcie K 120. Wart dodać, że niektórzy zawodnicy mają problemy z osiągnięciem takiej odległości na „mamutach”, a co dopiero na skoczni normalnej.

Dane techniczne: długość rozbiegu – 107 m, wysokość progu – 3,2 m, kąt nachylenia progu – 11 stopni, kąt nachylenia zeskoku – 37 stopni, Punkt K 120 m, punkt sędziowski – 143 m. Widownia do 50 tysięcy kibiców.

„Hochfirstschanze” – Titisee-Neustadt

Kraj: Niemcy

Data powstania: 1932 r.

Punkt konstrukcyjny: K 120

Rekordzista: Sven Hannawald – NIEMCY – 145 m (2 grudnia 2001 r.)

Skocznia „Hochfirstschanze” w Titisee-Neustadt została zbudowana w latach 30-tych. Pierwsza skocznia w Neustadt powstała w tej miejscowości, jak wynika ze źródeł niemieckich, w 1911 r. Po wojnie miejscowi działacze doprowadzili do budowy nowej i większej skoczni. Powstała ona ostatecznie w 1950 r. i wtedy też rozegrano na niej pierwsze poważne zawody w skokach narciarskich, które zasłynęły w narciarskim światku jeszcze z jednego powodu. Bodajże po raz pierwszy w historii dowożono na nią śnieg, by konkurs mógł się odbyć. Konkurs oglądnęło wtedy 15 tysięcy kibiców, a najdłuższy skok wyniósł 87 m.

Skocznia była wielokrotnie przebudowywana, a ostatecznie jest nowoczesnym, spełniającym wszelkie wymogi obiektem. W Neustadt od 1896 r. działa Ski Club Neustadt, którego działacze opiekują się obiektem. W 1971 r. powiększono go na K 90, potem powiększono  do K 113, a obecnie do  K 120.

Dane techniczne: długość rozbiegu – 98 m, wysokość progu – 3 m, średnia prędkość na progu – 92 km/h, kąt nachylenia progu – 10,5 stopnia, kąt nachylenia zeskoku – 36 stopni, Punkt K 120, punkt sędziowski – 140 m. Widownia do 25 tysięcy kibiców.

Falun

Kraj: Szwecja

Punkt konstrukcyjny: skoczni dużej K 115, średniej K 90,

Rekord: Matti Hautamaeki (FINLANDIA) – 130,5 m (13 marca 2002 r.)

Skocznie w Falun należą do obiektów, które już na trwałe zapisały się do historii narciarskich skoków. Od 1947 r. odbywają się na niej międzynarodowe wielkie zawody w narciarstwie klasycznym „Svenska Skidspelen”, trzykrotnie odbyły się konkursy skoków w ramach Mistrzostw Świata w konkurencjach klasycznych (1954, 1974, 1993). W 1954 r. triumfował na nich fiński skoczek Matti Piettikainen. W dwadzieścia lat później rozegrano już dwa konkursy: na średniej i dużej skoczni. Na obydwu najlepszym okazał się skoczek z NRD – Hans Georg Aschenbach. Na średnim obiekcie po skokach na 90 i 85,5 m wygrał przed swoim rodakiem Dietrichem Kempfem i skoczkiem z ZSRR Aleksandrem Borowicynem. Dobrą 10 lokatę osiągnął nasz skoczek Tadeusz Pawlusiak (82, 82,5 m), a 29 był Wojciech Fortuna. Na dużej skoczni Aschenbach wygrał po skokach na 104 i 101 m przed Heinzem Wosipiwo i Rudolfem Hoehnlem z Czechosłowacji. Podczas MŚ 1993 r. na skoczni dużej po pięknym skoku na 120 m zwycięstwo zapewnił sobie Espen Bredesen z Norwegii, przed Jaroslavem Sakalą, a trzeci niespodziewanie był faworyt do medali, Austriak Andreas Goldberger. Na średniej skoczni zwyciężył japoński skoczek Masahiko Harada, przed Goldbergerem i Sakalą. Drużynowy konkurs wygrali Norwegowie. Riksskistadion w Falun był widownią zmagań najlepszych skoczków świata. Oprócz tego niedaleko skoczni odbywają się konkurencje biegowe oraz kombinacja norweska, co zawodom dodaje atrakcyjności.

Na skoczni w Falun rozgrywane są też zawody skandynawskiego tournee Pucharu Świata oraz Puchary Kontynentalne. Cały kompleks skoczni ma duże trybuny dla widzów, zdolne pomieścić nawet do 60 tysięcy kibiców. Kompleks ma też sztuczne oświetlenie i konkursy w Falun przeważnie odbywają się wieczorem. Zeskok skoczni wyłożony jest igielitem. Wadą tego obiektu są jednak często wiejące tutaj wiatry. W 2001 r. zwycięzcą skoków w Falun był polski skoczek Adam Małysz.

Dane techniczne: długość rozbiegu – 93,2 m, wysokość progu – 4 m, średnia prędkość na progu – 90km/h, kąt nachylenia progu – 11 stopni, kąt nachylenia zeskoku – 37,1 stopnia, punkt krytyczny – K 115, punkt sędziowski – 124 m.

„Salpauselka” - Lahti

Kraj: Finlandia

Punkt konstrukcyjny: K 116

Rekordzista: Ronny Akermann (NIEMCY) – 133 m (2002 r)

Duzą skocznia „Salpauselka” w Lahti powstała w 1972 r., ale wcześniej skakano na mniejszym obiekcie, który wielokrotnie w jego historii przebudowywano. Rozgrywano na nim wielokrotnie wielkie międzynarodowe zawody „Salpauselka Hiihdot” oraz kilkakrotnie mistrzostwa świata w konkurencjach klasycznych. Okazały się one niesłychanie szczęśliwe dla polskiego narciarstwa. Dobrą polską passę w Lahti rozpoczął „król Krokwi”, Stanisław Marusarz w 1938 r. Po fantastycznej walce z najmłodszym z braci Ruudów, Asbjoernem i silną koalicją skoczków skandynawskich, zajął drugie miejsce. Miał sznase nawet na złoto. Niestety nie udało się. Okazało się bowiem , że sędziowie, a zwłaszcza Norweg, bardzo nisko ocenili jego styl skoków. Była to ocena krzywdząca dla Polaka, ale tak właśnie się stało. Niemniej jednak tytuł wicemistrza świata, przywieziony z Lahti przez Marusarza był ogromnym sukcesem tego zawodnika i polskiego narciarstwa. Na kolejne polskie medale z Lahti czekaliśmy 40 lat. Tym razem zdobył je w biegach narciarskich Józef Łuszczek na 15 km (złoto), 30 km (brąz). Łuszczek był też siódmy w narciarskim maratonie na 50 km. Specjalny puchar dla najlepszego zawodnika Mistrzostw Świata 1978 r. wręczał mu prezydent Finlandii Urho Kekkonen, który  w dowód uznania zdjął przed polskim zawodnikiem swoją czapkę. Wreszcie dwa medale wywalczył w Lahti nasz super skoczek, Adam Małysz podczas Mistrzostw Świata 2001 r. Zdobył on złoty medal na średnim obiekcie i srebro na dużym. Tak więc z Lahti polscy narciarze wrócili z pięcioma medalami, wykonanymi w kształcie śnieżynek. W Lahti organizowane są też zawody pucharu świata w biegach narciarskich, kombinacji norweskiej i biathlonie (w tym także mistrzostwa świata w tej konkurencji). Jest to więc jedna ze „stolic” światowego narciarstwa. W Lahti działa słynny klub narciarski Laahden Hiihtoseura, którego zawodnikami są między innymi Janne Ahonen i inni utalentowani fińscy skoczkowie.

Na skoczniach w Lahti od lat organizowany jest Puchar Świata w skokach narciarskich oraz Puchary Kontynentalne. Trzy skocznie z powiewającymi na nich flagami narodowymi Finlandii są obiektami bardzo charakterystycznymi, bardzo chętnie odwiedzanymi przez turystów, mimo, że nie są naturalne. Zbudowano je bowiem na wzgórzu i jest to konstrukcja betonowa. Latem na zeskoku skoczni czynny jest basen, a niedaleko „Salpauselki” znajduje się muzeum narciarstwa. Wszystkie te czynniki sprawiają, że skocznia ta jest ważnym obiektem turystycznym w Finlandii i „żyje” praktycznie przez cały rok.

Dane techniczne: długość rozbiegu – 149 m, wysokość progu – 3,4 m, średnia prędkość na progu – 93 km/h, kąt nachylenia progu – 10,5 stopnia, kąt nachylenia zeskoku – 34,7 stopnia, punkt K 116, punkt sędziowski – 135 m.

„Puijo” – Puijo

Kraj: Finlandia

Czas powstania: 1911 r.

Punkt konstrukcyjny: K 120

Rekordzista: Masahiko Harada – JAPONIA – 135,5 m (4 marca 1998 r.)

Pierwsze konkursy skoków w Kuopio organizowano jeszcze w XIX w., jak podają źródła od 1886 r. Finowie rozpoczęli uprawianie skoków nieco później od swoich norweskich sąsiadów, ale, jak się miało okazać, mimo, że są krajem nizinnym, okazali się prawdziwymi mistrzami skoków. Pierwsza skocznia z prawdziwego zdarzenia, oczywiście jeszcze bardzo mała, powstała w Puijo w 1901 r. Dziesięć lat później zbudowano skocznię na wzgórzu Puijo. Warto dodać, że pod skocznią organizowane są na wiosnę od lat wielkie zawody w narciarstwie klasycznym (biegach narciarskich, skokach i kombinacji norweskiej), zwane „Puijo Games” (fin. Puijon Talvikisat) w których brała wielokrotnie udział światowa czołówka w wyżej wymienionych konkurencjach.

W 1983 r. zorganizowano tu Mistrzostwa Świata Juniorów. Od lat 90. Kuopio weszło już na stałe do kalendarza Pucharu Świata w skokach. Prawie zawsze odbywa się tu na początku listopada konkurs inauguracyjny PŚ. Kompleks skoczni jest w całości wyposażony w maty igelitowe. Jest też oświetlona. W Puijo działa  klub narciarski, którego barwy reprezentują między innymi świetni skoczkowie fińscy Ville Kantee i bracia Matti i Jussi Hautamaeki.

Dane techniczne: długość rozbiegu – 94 m, wysokość progu – 3 m, średnia prędkość na progu – 93 km/h, kąt nachylenia progu – 11 stopni, kąt nachylenia zeskoku – 34,7 stopni, punkt K 120, punkt sędziowski 132 m.

Holmenkollbakken – Oslo-Holmenkollen

Kraj: Norwegia

Data postania: 1892

Punkt konstrukcyjny: K 115

Rekordzista: Sven Hannawald – NIEMCY – 132,5 m (12 marca 2000 r.)

Skocznia „Holmenkollenbakken” jest jednym z najsłynniejszych tego typu obiektów na świecie. Jest obiektem z którym związana jest historia narciarstwa klasycznego, Zwycięstwo na tej skoczni od lat jest bardzo prestiżowym, a zwycięzcy wręczał puchar sam król Norwegii. Ta skocznia była także kolebką skoków. Wielokrotnie przebudowywana jest obecnie obiektem o punkcie K 115 m. Poprzedniczką tego obiektu była niewielka Husebybakken. Na skoczni przeprowadzono konkurs olimpijski 1952 r. oraz mistrzostwa świata w 1966 i 1982 r. Konkurs olimpijski w 1952 r. miało oglądać ponad 150 tysięcy kibiców (nawet podawana jest liczba 180 tysięcy!). Podobnie było na konkursach mistrzostw świata.

Na skoczni w Holmenkollen przeprowadzany jest od początku istnienia Puchar Świata w skokach oraz Puchar Kontynentalny. Skocznia posiada sztuczne oświetlenie, w lecie pokrywana jest igielitem. Posiada zabezpieczenie przeciwwiatrowe. W Holmenkollen organizowane są wielkie międzynarodowe zawody w skokach, kombinacji norweskiej, biegach narciarskich i biathlonie. Jest to prawdziwa „stolica” światowego narciarstwa. Pod progiem skoczni znajduje się słynne w całym świecie Muzeum Narciarstwa (Skimuseet), pokazujące bogate tradycje uprawiania narciarstwa w Norwegii. Na zeskoku latem znajduje się basen. Organizowane są na nim zawody w skokach na nartach do wody. Dzięki temu skocznia „żyje” przez cały rok. Sztuczna skocznia z betonową wieżą i rozbiegiem zdecydowanie góruje nad otoczeniem i jest widoczna z daleka. Pewnie dlatego jest jednym z najchętniej odwiedzanych obiektów sportowych Norwegii (rocznie odwiedza ją ponad milion zwiedzających). Jeśli chodzi o polskie akcenty w Holmenkollen to dwukrotnym zwycięzcą zawodów na tym obiekcie był Adam Małysz (1996, 2001). Skocznia i przyległy do niej stadion są podzielone na sektory i mogą pomieścić nawet do 120 tysięcy widzów.

Dane techniczne: wysokość progu – 2,9 m, średnia prędkość na progu – 93 km/h, kąt nachylenia progu skoczni – 11,5 stopnia, kąt nachylenia zeskoku – 34,5 stopnia, Punkt K 115, punkt sędziowski – 128 m.

Rekordziści obiektu w Holmenkollen:

1892 – Arne Ustvedt – 21,5 m

1893 – Igemann Sverre (Norwegia)  - 22 m

1894 – Jonas Holmen, Iver Dahl (obaj Norwegia) – 23 m

1896  – Kristian Tandberg, Cato Aaal (Norwegia) – 24 m

1897 – Eivind Roll, Morten Hansen (Norwegia) – 25,5 m

1902 – Reidar Gjoelme (Norwegia) – 29,5 m

1909 – Leif Berg (Norwegia) – 31 m

1911 – Tore Viker (Norwegia) – 33 m

1914 – Paul Braathen (Gran) – 33,5 m, Johs. Thomassen (Norwegia) – 34 m, Ole Grimsby- (Norwegia) – 35 m

1917 – Gregorius Gravli (Norwegia) – 35,5 m, Hans O. Oset (Norwegia) – 36 m, Inge Roll (Norwegia) – 37,5 m

1918 – Ivar S. Dahl (Norwegia) – 38 m, Josef  Henriksen (Norwegia) – 42 m

1922 – Narve Bonna (Norwegia) – 43,5 m, Jacob Thullin Thams (Norwegia) – 46 m

1928 – Harald Sorensen (Norwegia) – 47 m, Hans Vinjarengen (Norwegia) – 47,5 m, Alf Andersen (Norwegia) – 48 m

1929 – Roar Hellum (Norwegia) – 48,5 m, Bjarne Rosen (Norwegia) – 49,5m, Arvid Smedsrud (Norwegia) – 50 m

1930 – Olaf Ulland (Norwegia) – 50,5 m, Knut Kobberstad (Norwegia) – 51 m, Reidar Andersen (Norwegia) – 52 m

1938 – Trygve Gundersen (Norwegia)  – 54,5 m

1939 – Harry Lagert (Norwegia) – 55 m, Thorstein Skinnarland (Norwegia) – 57 m, Magnar Fosseide (Norwegia) – 58 m, Ole Jansen (Norwegia) – 58 m, Tore Fossbekk (Norwegia) – 59 m, Einar Burdal (Norwegia) – 59,5 m, Sven Eriksson Salanger (Szwecja) – 62 m

1940 – Reidar Karlsen (Norwegia) – 65,5 m, Sigurd Haanes (Norwegia) – 66 m, Jens Oestby (Norwegia) – 68 m, Kolbjoern Skjaeveland (Norwegia) – 68,5 m

1947 – Olav Stavik (Norwegia)  – 70 m, Hans Kaarstein (Norwegia) – 71 m

1959 – Otto Leodolter (Austria) – 71,5 m

1962 – Tormod Knudsen (Norwegia) – 73,5 m, Yosuke Eto (Japonia) – 78 m, Toralf Engan (Norwegia) – 78,5 i 80,5 m

1963 – Gene Kotlarek (Stany Zjednoczone) – 81,5 m, Torbjoern Yggesteh (Norwegia) – 84,5 m

1964 – Veikko Kankkonen (Finlandia) – 85 i 87 m

1965 – Lars Grini (Norwegia) – 89 m

1968 – Gjert Andersen (Norwegia) – 89 m, Bjoern Wirkola (Norwegia) – 91 m

1969 – Topi  Mattila (Finlandia) – 92 m

1976 – Karl Schnabl (Austria) – 96,5 m

1977 – Thomas Meissinger (DDR) – 98,5 m

1980 – Tom Levorstadt (Norwegia) – 105 m, Ole Bremseth (Norwegia) – 108,5 m

1981 – Primoż Ulaga (Jugosławia) – 109,5 m

1985 – Heiko Hunger (DDR) – 110,5 m

1992 – Jon Inge Kjoerum (Norwegia) – 113,5 m

1993 – Steinar Solhaug (Norwegia) – 114,5 m

1994 -  Mario Stecher (Austria) – 126,5 m

1997 – Haavard Lie (Norwegia) – 127,5 m

1999 – Olav Magne Doennem (Norwegia) – 131 m

2000 – Sven Hannawald (Niemcy) – 132,5 m

Rekordy skoczni w Holmenkollen z: Arbok 2000, materiały z Muzeum Narciarstwa w Holmenkollen.

„Lysgaardsbakken” – Lillehammmer

Kraj: Norwegia

Punkt konstrukcyjny: K 120

Rekordzista: Martin Schmitt – NIEMCY – 136 m

Kompleks skoczni w „Lillehammer Olympia parken” obejmuje duży obiekt K 120 i średni K 90. Obiekty mają homologację FIS do 2004 r. Skocznie w Lillehammer były widownią olimpijskich zmagań w 1994 r., a wielkim zwycięzcą na dużej skoczni był Niemiec Jens Weissflog. Mimo, że wielu przepowiadało iż Weissflog nie umie skakać nowym stylem „V”, tylko wyłącznie „klasycznym”, to właśnie ten utalentowany, a przede wszystkim niesłychanie pracowity skoczek niemiecki został mistrzem olimpijskim na „Lysgaardsbakken”. Po pierwszej serii na dużym obiekcie prowadził faworyt gospodarzy Bredesen. Osiągnął 135,5 m. Drugi skok miał jednak dużo słabszy (122 m), a Weissflog osiągnął aż 133 m i zdobył złoto. Na średniej skoczni serca Norwegów rozradował Espen Bredesen. Ten znajdujący się w sezonie olimpijskim w wyśmienitej formie Norweg zwyciężył drugim skokiem na 104 m (jest to rekord średniego obiektu w Lillehammer). Dodatkowo olimpijskie srebro wywalczył kolejny z Norwegów – Lasse Ottesen. Weissflog był czwarty. Ale powetował sobie brak medalu na średnim obiekcie złotem w konkursie drużynowym. Konkursy olimpijskie w Lillehammer stały na bardzo wysokim poziomie, a wokół skoczni zgromadziły się dziesiątki tysięcy fanów sportów zimowych.

Skocznia w Lillehammer jest w pełni obiektem nowoczesnym, na którym rozgrywane są zawody Pucharu Świata (skandynawskie tournee). Przeważnie zawody te rozgrywane są wieczorem przy sztucznym świetle. Na „Lysgaardsbakken” można też skakać w lecie, gdyż obiekt pokryty jest nowoczesnym igielitem. W Lillehammer działa jeden z najstarszych klubów narciarskich w Norwegii – Lillehammer Ski Club (powstał w 1883 r.). Jest on między innymi organizatorem słynnych w całym świecie biegów długodystansowych na nartach, zwanych Birkebeinerrennet.

Dane techniczne: długośc rozbiegu – 103 m, wysokość progu – 3,7 m, średnia prędkość na progu – 93 km/h, kąt nachylenia progu – 11 stopni, kąt nachylenia zeskoku – 34,8 stopnia, Punkt K 120, punkt sędziowski – 134 m.

Granasen – Trondheim

Kraj: Norwegia

Punkt konstrukcyjny: K 120

Rekordzista: Adam Małysz – POLSKA – 138,5 m (9 marca 2001 r.)

Kompleks skoczni w Trondheim obejmuje dużą skocznię „Granasen” K 120 i średnią K 90. Na skoczni „Granasen” organizowany jest Puchar Świata i Puchar Kontynentalny. Konkurs na „Granasen” należy do skandynawskiego tournee. Zorganizowano tutaj także Mistrzostwa Świata w konkurencjach klasycznych w 1997 r. i Mistrzostwa Świata juniorów w 1984 r. W 1997 r. na średniej skoczni klasę pokazał Janne Ahonen. Po drugim skoku na 98,5 m zdobył tytuł mistrza świata. Wicemistrzem został Japończyk Harada, a trzeci był „Goldi” – Andreas Goldberger. Dużą radość sprawił polski skoczek Robert Mateja, zajmując w tym konkursie piąte miejsce. W drugiej serii oddał długi i piękny skok na 98,5 m. Podczas konkursu  na dużej skoczni królował wiatr, który utrudniał prawidłowe przeprowadzenie konkursu. W tych warunkach najlepiej radził sobie Harada. Został zwycięzcą po lotach na 124 i 128 m, drugi był Dieter Thoma z Niemiec, a brąz wywalczył Sylvain Freiholz ze Szwajcarii. Z Polaków po raz drugi na tych mistrzostwach najlepiej zaprezentował się Mateja kończąc zawody na dużym obiekcie na 16 miejscu. W konkursie drużynowym zwyciężyli Finowie.

Skocznia „Granasen” posiada sztuczne oświetlenie i igielit. Przeważnie organizowane są na niej konkursy nocne. Jest niestety, jak większość obiektów skandynawskich, narażona na podmuchy wiatru. Przekonał się o tym nasz skoczek Adam Małysz. Podczas marcowego konkursu w 2001 r. Adam dostał wiatr pod narty, nabrał wysokości  i poleciał aż poza punkt K, lądując na prawie płaskim zeskoku. Po tym skoku powiedział słynne słowa: - „myślałem, że już w ogóle nie wyląduję!”. Trener Tajner aż złapał się za głowę, widząc tak daleki skok i lądowanie swojego podopiecznego. Skok Małysza jest oczywiście rekordem skoczni.

Dane techniczne: długość rozbiegu – 96 m, wysokość progu – 3 m, średnia prędkość na progu – 94 km/h, kąt nachylenia progu – 11 stopni, kąt nachylenia zeskoku – 37,5 stopni, punkt K 120, punkt sędziowski – 132 m.

„Čertak” - Harrachov

Kraj: Czechy

Data powstania: 1980 r.

Punkt konstrukcyjny: K 185

Rekordzista: Matti Hautamaeki – FINLANDIA – 214,5 m (9 marca 2002 r.)

Harrachov leży niedaleko południowo-zachodniej granicy Czech z Polską, tylko 5 km od przejścia granicznego w Jakuszycach. Skocznia „Čertak” (Diabeł) w Harrachowie powstała w 1980 r. Przedtem istniał w Harrachowie mały obiekt, ale bez większego znaczenia. Obecnie skocznia Čertak należy do pięciu skoczni mamucich zbudowanych na świecie, obok: Planicy, Bad Mittendorf, Oberstdorfu i Vikersund. Szósty „mamut” wzniesiony został w Stanach Zjednoczonych na Cooper Peak pod koniec lat 60 (była to konstrukcja żelbetonowa, obiekt sztuczny z wysoką wieżą) obecnie jest nieużywany, ale istnieją plany modernizacji tego obiektu.

Pierwsze zawody na Čertaku rozegrano w marcu 1980 r. jako „tydzień lotów”. Zwyciężył w nich Collins z Kanady. Od 1985 r. organizowane są na tej skoczni zawody Pucharu Świata, a także już trzykrotnie mistrzostwa świata w lotach.

VII Mistrzostwa Świata w lotach narciarskich rozegrano od 17 do 20 marca 1983 r., a więc już w trzy lata po otwarciu skoczni. Zawody trwały dwa dni. Pierwszego zwyciężył Fin Matti Nykaenen. Ale drugiego dnia fiński skoczek przeżył nagłe załamanie formy i skakał bardzo krótko. Ostatecznie mistrzem świata w lotach został Klaus Ostwald (NRD), a wicemistrzem skoczek gospodarzy – Pavel Ploc, który na „Čertaku” ustanowił wtedy rekord świata w długości skoku – 181 m. Nykaenen z roli faworyta tych skoków spadł na trzecie miejsce. Kolejne, 12 MŚ w lotach rozegrane zostały w Harrachowie  w terminie od 20 do 22 marca 1992 r.   Jak to często na „Čertaku” bywa nie dopisała tym razem pogoda. Odbył się tylko jeden konkurs. Złoty medal zdobył skoczek japoński Noriaki Kasai, drugi był Goldberger, a trzeci Roberto Cecon z Włoch. Trzeci raz w historii skoczni „mamuciej” w Harrachowie mistrzostwa świata odbyły się  w marcu 2002 r. W seriach próbnych najlepiej prezentował się Fin Matti Hautamaeki, który ustanowił nowy rekord skoczni, ale jednak wielką klasę pokazał Sven Hannawald i po dwóch równych skokach na 202 m zwyciężył w konkursie. Drugi był jego kolega z reprezentacji Niemiec, Martin Schmitt (182, 202 m), a trzeci Hautamaeki (202 i 182 m). Adamowi Małyszowi zupełnie nie wyszedł drugi skok (tylko 142 m) i Polak ostatecznie zajął 18 miejsce.

Skocznia w Harrachowie jest obiektem na którym, obok mistrzostw świata w lotach, organizowane są zawody Pucharu Świata. Od 1996 r. można tutaj latać ponad 200 m. Głównym mankamentem tego obiektu są silne wiatry, które już wielokrotnie uniemożliwiły przeprowadzenie konkursów. Skocznia jest też dość trudna technicznie, a skoczkowie latają na niej wysoką parabolą. Dla ograniczenia wpływu wiatru na obiekcie jest ustawiona 100 metrowa zasłona. W Harrachowie działa klub narciarski TJ „Jiskra” Harrachov.

Dane techniczne: długość rozbiegu – 124,3 m, wysokość progu – 4,6 m, kąt nachylenia progu – 10,5 stopnia, kąt nachylenia zeskoku – 34,5 stopnia, Punkt K 185, punkt sędziowski – 203 m, widownia do 30 tysięcy kibiców.

Utah Olympic Park - Salt Lake City

Kraj: Stany Zjednoczone

Skocznia K (90)

Rekordzista: Jaako Tallus – FINLANDIA –  21 stycznia 2001 r.

Zespół skoczni narciarskich w „Utah Olympic Park” jest jednym z najnowocześniejszych, jednocześnie najbardziej ekologicznych, tj. nie szkodzących przyrodzie na świecie i obejmuje dwa obiekty: skocznię średnią K 90 i dużą K 120. Niedaleko obok nich znajdują się inne obiekty sportowe: tory bobslejowe i trasy alpejskie. Skocznia średnia powstała w 1992 r. Leży obok „dużej”. Ponieważ przed Zimowymi Igrzyskami nie rozegrano na niej zawodów w skokach narciarskich, lecz wyłącznie konkurs skoków w ramach kombinacji norweskiej, to jej rekordzistą jest przedstawiciel tej właśnie dyscypliny, Fin Jaako Tallus. W 2002 r. rozegrano na niej olimpijski konkurs skoków, w którym zwyciężył Simon Amman (Szwajcaria), przed Svenem Hannawaldem (Niemcy) i Adamem Małyszem (Polska).

Dane techniczne: długość rozbiegu – 83 m, wysokość progu – 2,3 m, średnia prędkość na progu – 85 km/h, kąt nachylenia progu – 10 stopni, kąt nachylenia zeskoku – 35 stopni, Punkt K 90 m, punkt sędziowski – 101 m.

Skocznia K 120

Rekordzista – Adam Małysz – POLSKA – 133,5 m (20 stycznia 2001 r. )

Duża skocznia powstała także w 1992 r. Razem ze średnią tworzą ładny kompleks wkomponowany w krajobraz. Są dobrze osłonięte od wiatru, a mimo to konkurs skoków na średnim obiekcie musiał być przekładany. Obie skocznie leżą na dużej  wysokości ponad 2200 metrów n.p.m. Na dużej skoczni odbyły  się zawody Pucharu Świata w 2001 r., w którym triumfował Adam Małysz i olimpijski konkurs skoków w lutym 2002 r. Zwyciężył Simon Amman (Szwajcaria), przed Adamem Małyszem (Polska) i Mattim Hautamaekim (Finlandia). Skocznie w Salt Lake są więc bardzo szczęśliwe dla Małysza, który przywiózł stamtąd dwa medale olimpijskie. Na dużej skoczni olimpijskiej rozegrano także konkurs drużynowy w którym zwyciężyli Niemcy, przed Finami i ekipą Słowenii. Polacy zajęli szóste miejsce.

Dane techniczne: długość rozbiegu – 98 m, wysokość progu – 2,3 m, średnia prędkość na progu – 93 km/h, kąt nachylenia progu – 10,5 stopnia, kąt nachylenia zeskoku – 35 stopni, Punkt K 120 m, punkt sędziowski – 134 m.

Courchevel – skocznia olimpijska

Kraj: Francja

Punkt konstrukcyjny: K 120

Rekordzista: Martin Hoellwarth – AUSTRIA – 133 m (1990)

Skocznia olimpijska została zbudowana w 1970 r.  To na niej rozegrane zostały konkursy skoków podczas Zimowych Igrzysk w Albertville (1992). Była to wtedy największa duża skocznia olimpijska. Począwszy od olimpiady w Albertville olimpijski konkurs na skoczni dużej miano już rozgrywać na obiektach o punkcie K 120 m, a nie, jak wcześniej, K 90. Bohaterem tych igrzysk był fiński skoczek Toni Nieminen. Stoczył we Francji porywający pojedynek z mocnym i wyrównanym teamem Austrii. Na średnim obiekcie dominowali Austriacy, zwyciężył Ernst Vettori, a Hoellwarth był drugi. Nieminen zdobył brąz. Ale na dużym obiekcie młodziutki Fin był już nie do pokonania. Wygrał zdecydowanie, drugi był Hoellwarth, trzeci Kuttin.  W konkursie drużynowym Finowie (Nieminen, Nikkola, Laitinen i Laakkonen) zdobyli olimpijskie złoto. Tak więc Nieminen przywiózł do Finlandii dwa złote medale olimpijskie i jeden brąz.

Warto dodać, że na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych burmistrzem  Courchevel był były sławny francuski alpejczyk, Emile Allais, który postanowił zadbać o rozwój sportu w mieście. Dzięki jego wsparciu pod miastem stanęła 50-metrowa skocznia. Po licznych rozbudowach kompleks skoczni doszedł do dzisiejszego kształtu. Na obiekcie rozgrywany jest letnia edycja Grand Prix w skokach na igielicie. Dla nas świetne wspomnienia przywołują zawody z 14 sierpnia 2001 r. Skakała w nim cała światowa czołówka i piątka Polaków z Adamem Małyszem na czele. Ale nie on był bohaterem pierwszej serii skoków. Po wspaniałym skoku na 121,5 m zdecydowanie prowadził zakopiański skoczek Wojciech Skupień, przed Małyszem i Finem Kantee. W drugiej serii aż 127,5 m osiągnął Widhoelzl i on został zwycięzcą. Polacy wypadli bardzo dobrze: Małysz był drugi (118, 122 m), a Skupień czwarty (121,5  i 115,5 m).

Dane techniczne: kąt nachylenia progu – 11,5 stopnia, kąt nachylenia zeskoku – 37,5 stopnia, Punk K 120, punkt sędziowski – 133 m,

„Trampolino Dal Ben”

Val di Fiemme

Kraj: Włochy

Punkt konstrukcyjny: K120

Rekordzista: Ronny Ackermann – NIEMCY

Trampolino Dal Ben jest położona w prestiżowym centrum sportów zimowych w Val Di Fiemme. Jest to jedna z najnowocześniejszych skoczni na świecie. Jest wyposażona m.in. w armatki śnieżne, wyciąg, sztuczne oświetlenie, matę z tworzywa do skakania latem, elektroniczną tablicę wyników i wielki telebim. Sama skocznia jest nowoczesna, ale trudna technicznie, gdyż ma „krótki” próg i wymaga dobrej techniki.

Obiekt, wówczas jeszcze nie tak bogato wyposażony, został zbudowany specjalnie na Mistrzostwa Świata w narciarstwie klasycznym w 1991 r. Na dużym obiekcie zwyciężył wtedy młody, bo zaledwie 19-letni skoczek z Jugosławii – Franci Petek. Skoczył 115 i 117 m,  wygrywając przed Oliynikiem z Norwegii i Jensem Weissflogiem z Niemiec. Konkurs skoków na średnim obiekcie był rozgrywany przy sztucznym świetle. Zwyciężył w nim austriacki skoczek Heinz Kuttin (po skokach na 86,5 i w drugiej serii z podniesionego rozbiegu – 95 m), przed Norwegiem Kentem Johanssenem i Finem Ari Pekka-Nikola. Austriacy zwyciężyli także w konkursie drużynowym.

Predazzo będzie organizować Mistrzostwa Świata w konkurencjach klasycznych raz jeszcze, w 2003 r. Oprócz tego organizowane są tu konkursy Pucharu Świata. Widownia może pomieścić  do 15 tysięcy kibiców. Dwukrotnym zwycięzcą pucharu świata w Predazzo był w grudniu 2001 r. polski skoczek – Adam Małysz. Ustanowił też dwa rekordy tej skoczni - 132 i 132,5 m. Obydwa konkursy były rozgrywane przy sztucznym świetle. Niestety wielkim minusem konkursów w Val Di Fimme jest bardzo niska frekwencja kibiców, a ostatnie zawody Pucharu Świata oglądało zaledwie kilkuset kibiców.

Dane techniczne: długość rozbiegu – 118 m, wysokość progu – 4 m, średnia prędkość na progu – 99,7 km/h, kąt nachylenia progu – 10,5 stopnia, kąt nachylenia zeskoku – 38 stopni, Punkt K 120 m, punkt sędziowski – 130 m,

Hakuba

Kraj: Japonia

Data powstania: 1992

Punkt konstrukcyjny: K 120

Nowoczesna skocznia olimpijska, na której przeprowadzono konkursy olimpijskie w 1998 r. Zbudowana sześć lat wcześniej. Podobnie jak w Sapporo gospodarze liczyli na złoty medal swoich reprezentantów na obiekcie w Hakubie, tym bardziej, że w ciągu sezonu olimpijskiego wysoką formę sportową pokazali reprezentanci „Kraju Kwitnącej Wiśni”:  Funaki, Harada, Kasai i inni. Na średnim obiekcie 60 tysięcy czekających na medal japońskich kibiców spotkał zawód. Zwyciężył Fin Janni Soininen, który w Japonii przeżywal wielki dni swojej sportowej kariery.  Miał świetny pierwszy skok, a drugi na odległość 89 m był już tylko przysłowiowym postawieniem „kropki nad i”. Funaki przegrywał tylko jednym punktem. Sytuację mógł zmienić prowadzący po pierwszej serii Masahiko Harada. Jako lider skakał jako ostatni w konkursie. I tym razem nie wytrzymał psychicznie wielkiej presji i słabym skokiem pogrzebał medalowe szanse. Trzeci był Austriak Andreas Widhoelzl. Na dużej skoczni wspaniałą dyspozycję pokazał Funaki. W pierwszym skoku osiągnął 126,5 m i otrzymał dwie noty marzeń „20” pkt. Drugi skok był jeszcze dłuższy – na 132,5 m, ale nie to było najważniejsze. Po raz pierwszy w historii Zimowych Igrzysk wszyscy sędziowie byli tak zgodni i przyznali Kazuyoshiemu pięć not po 20 punktów. Nikt przed nim i pewnie długo po zakończeniu jego kariery nie otrzyma takiego wyniku. Drugi swój medal w Hakubie wywalczył Soininen, który był drugi, a trzecie miejsce wyskakał Harada, który w drugim swoim skoku miał aż 136 m. W tym konkursie bardzo ładnie zaprezentował się polski skoczek Wojciech Skupień. Dzięki skokom na 117 i 125,5 m zajął przyzwoite 11 miejsce. W konkursie drużynowym zwyciężyli zawodnicy z Japonii. Polacy zajęli ósme miejsce.

Na skoczni w Hakubie organizowane są zawody Pucharu Świata, a także zawody letniego Grand Prix w skokach na igielicie. Skocznia jest bowiem wyposażona w nowoczesny igielit i sztuczne oświetlenie, które umożliwia także skakanie wieczorem. Pewnym mankamentem, aczkolwiek nie decydującym,  są wiejące w tym rejonie wiatry. Widownia może pomieścić do 45 tysięcy kibiców.

Dane techniczne: długość rozbiegu – 101, 8 m, wysokość progu – 3 m, średnia prędkość na progu – 92 km/h, kąt nachylenia progu – 10,5 stopnia, kąt nachylenia zeskoku – 37,5 stopnia, Punkt K 120 m, punkt sędziowski – 131 m

Okurayama - Sapporo

Kraj: Japonia

Rok powstania: 1922

Punkt konstrukcyjny: K 120

Rekordzista: Masahiko Harada – JAPONIA – 140,5 m (1 luty 1998 r.)

Skocznia „Okurayama” w Sapporo gościła skoczków Zimowych Igrzysk Olimpijskich 1972 r. Jest to obiekt niezwykle szczęśliwy dla polskich skoczków, gdyż właśnie na „Okurayamie” złoto olimpijskie osiągnął polski skoczek Wojciech Fortuna. Mimo, że prawie nikt nie liczył na jego dobry wynik na tej olimpiadzie, to własnie Fortuna osiągnął to co w sporcie najcenniejsze – olimpijskie złoto. Mimo, że na „Okurayamie” skakali skoczkowie dużo bardziej doświadczeni, mistrzowie  i medaliści igrzysk olimpijskich, mistrzostw świata i rekordziści świata, to najlepszym okazał się 19-latek z Zakopanego, wychowanek trenera „Wisły-Gwardii” Zakopane Jana Gąsiorowskiego i trenera kadry Janusza Forteckiego. Tak jego fantastyczny skok na 111 m opisał Stanisław Marusarz:

Przede wszystkim - skok dynamiczny. Pokazały to... dzioby nart, bardzo wysoko uniesione do góry... Wojtek idzie twarzą  do przodu... Przenosi cały ciężar ciała na palce... Z palców wyszło też odbicie z progu.. Po wyjściu z progu - następuje natychmiastowy podmuch powietrza – czołowe uderzenie wiatru... Dla takiego jak Wojtek „koliberka”  nie można by sobie lepiej wymarzyć, jak to czołowe uderzenie ! Wojtek jest niesiony - wiatr idealnie idzie pod deski. Niesie jak złoto !... Chłopak wytrzymuje to uderzenie znakomicie, chociaż mu ono minimalnie rozwarło nogi...

             Po wylądowaniu widać było silną "prasę" – przydusiło go, ale ustał... Inny chyba by się wyłożył, a Wojtuś siadł po prostu na udach... Tak sie po prostu przyzwyczaił... Niech potwierdzi to trener Gąsiorowski, co chłopca podpatrzył na „dzikiej” skoczni na Ciągłowce i zaraz przejął nad nim pieczę..." .

Oprócz Fortuny drugim polskim zwycięzcą skoków na tym był Adam Małysz obiekcie w sezonie 2000/2001. Na Okurayamie organizowane są od lat zawody Pucharu Świata, Pucharu Kontynentalnego i letniego Grand  Prix w skokach na igielicie, gdyż skocznia jest pokryta nowoczesnym igielitem. Jest to w pełni nowoczesny obiekt. Poważnym atutem tej skoczni jest fakt, że znajduje się wewnątrz miasta, przez co zawsze jest pełna kibiców. Zaletą są także duże i świetnie zaprojektowane trybuny dla widzów. Zaprojektowane je na 44 tysiące kibiców. Dodatkową nowoczesną infrastrukturę stanowią wyciąg dla skoczków i oświetlenie. Powoduje ono, że na „Okurayamie” można z powodzeniem skakać w nocy. Często wiatr  utrudnia na niej zawody, ale jest to obiekt niezwykle pozytywnie oceniany przez skoczków.

Dane techniczne: długość rozbiegu – 94 m, wysokość progu – 3,3 m, średnia prędkość na progu – 95 km/h. Kąt nachylenia progu – 11 stopni, kąt nachylenia zeskoku – 37 stopni, Punkt K 120, punkt sędziowski – 138 m.

WIELKA KROKIEW im. Stanisława Marusarza

Kraj: Polska

Data powstania: 1925 r.

Punkt konstrukcyjny: K 120

Rekordzista: Stefan Kaiser – AUSTRIA- 135,5 m (4 marca 2001 r.)

Skocznia Wielka Krokiew to z pewnością jeden z najpiękniejszych tego typu obiektów na świecie. Naturalna, schowana w lesie, zasłonięta od podmuchów wiatru, zawsze „przyciągała” najlepszych skoczków na świecie. Tak jest  do dzisiaj.

Przedtem istniała w Dolinie Jaworzynki  niedaleko Kuźnic skocznia 30-metrowa. Szybko jednak zrodziła się w Zakopanem potrzeba budowy wielkiej skoczni. Projektowali ją inż. Karol Stryjeński i szwedzki  inż. Sellstroem. Budowa skoczni zaczęła się w 1923 r. i trwała dwa lata. Po raz pierwszy skakano na niej 22 marca 1925 r. Najdłuższy skok, będący pierwszym rekordem skoczni, a zarazem Polski, oddał wtedy skoczek O.N. „Sokół” Zakopane – Stanisław Gąsienica – Sieczka. Osiągnął 36 metrów. Potem kolejni mistrzowie narciarskich skoków pokonali na Krokwi „pięćdziesiątkę”, „sześćdziesiątkę”, a na początku lat sześćdziesiątych także „setkę”.

1929 - „FIS” po raz pierwszy

Na Krokwi trzykrotnie odbyły się konkursy skoków w ramach mistrzostw świata – po raz pierwszy w 1929, potem w 1939 i 1962 r. Pierwsze zawody „FIS – races” w Zakopanem zakończyły się 10 lutego 1929 r. otwartym konkursem na Krokwi, w którym zwyciężył najstarszy z braci Ruudów, niezwykle  uzdolnionych skoczków z Kongsbergu w Norwegii – Sigmund. Drugi był Johanson, a trzeci Vinjarengen – wszyscy  Norwegowie. Najlepszym Polakiem na tej imprezie okazał się Bronisław Czech, który zajął 10 lokatę. Poza konursem ustanowiono wtedy rekord skoczni – 66 m. Osiągnął go Stanisław Gąsienica-Sieczka.

1939 – Marusarz piątym skoczkiem świata

Przed kolejnym „fisem”, rozegranym pod Tatrami od 11 do 19 lutego 1939 r., skocznię przebudowano. Na  wybiegu Krokwi odbyła się ceremonia otwarcia mistrzostw świata. 19 lutego, w niedzielę, kilkadziesiąt tysięcy kibiców przybyło pod Krokiew, by oglądać popisy najlepszych skoczków świata. Konkurs stał na bardzo wysokim poziomie. Zwyciężył w nim Austriak Josef Bradl, startujący w barwach  Niemiec, przed Birgerem Ruudem i Arnholdtem Kongsgaardem (obaj z Norwegii). Stanisław Marusarz był piąty, a 11. miejsce zajął młodziutki junior z klubu SN PTT – Jan Kula. Zawody zakończyły się wielkim sukcesem organizacyjnym. Na następne skoki trzeba było poczekać aż sześć lat. Po zakończeniu drugiej wojny światowej skoczkowie wrócili na Krokiew. Niestety  nie wszyscy. Ku pamięci tych, którzy zginęli, z inicjatywy sekretarza SN PTT Ignacego Bujaka, od 1946 r.  organizowano w Zakopanem Memoriał im. Bronisława Czecha w konkurencjach klasycznych. Gdy dołączono doń także konkurencje alpejskie Memoriał zyskał drugą patronkę – Helenę Marusarzówną. Były  to zawody na światowym poziomie, na które przyjeżdżali najlepsi zawodnicy świata, równe największym zawodom w konkurencjach klasycznych na świecie, organizowanym w Falun, Lahti i Holmenkollen.

Łaciak wyrównał sukces Marusarza

Krokiew po raz kolejny  zyskała na mistrzostwa świata 1962 r. nowy, piękny wygląd. Gruntownie zmieniono jej profil, zbudowano wspaniały stadion, a po obu  stronach zeskoku metalowe trybuny dla widzów. Autorem  zmian  był inż. Jerzy Muniak, a nowoczensy pawilon na  zeskoku  zaprojektował zakopiański architek, były skoczek  klubu AZS Zakopane  - inż. Stanisław Karpiel. Po raz pierwszy w historii mistrzostw świata w konkurencjach klasycznych rozegrano wtedy konkurs skoków na średniej skoczni. Startowało w nim 62 skoczków, a zwycięzcą został Norweg Toralf  Engan. Wicemistrzem świata został murarz ze Szczyrku, wychowanek trenera Mieczysława Kozdrunia – Antoni Łaciak. Po pięknych skokach na 67, 64,5 i 71,5 m Łaciak zdobył srebrną śnieżynkę z wygrawerowanymi literami „FIS” – medal za wicemistrzostwo świata. Siódmy był skoczek z Wisły – Gustaw  Bujok. Natomiast na  Wielkiej Krokwi wygrał Recknagel, który skokiem na  103 metry ustanowił nowy rekord, przed Kamieńskim z ZSRR i Niilo Halonenem z Finlandii. Polacy ponownie wypadli  nieźle: szósty  był Łaciak, a ósmy Piotr Wala.

Puchary  Świata na Wielkiej Krokwi

Po raz pierwszy zawody pucharu świata w skokach narciarskich rozegrano w Zakopanem w 1980 r. Konkurs na Średniej Krokwi odbywał się w trudnych warunkach atmosferycznych (najpierw odwilż, potem wiatr halny). Zwyciężył w nim skoczek zakopiańskiej „Legii”, olimpijczyk – Stanisław Bobak. Dzień później skakano na Wielkiej Krokwi, gdzie świetnie pokazał się kolejny z naszych reprezentantów, a obecnie drugi trener reprezentacji polskich skoczków – Piotr Fijas. Po skokach na 113 i 113,5 m zwyciężył on przed Bobakiem i Norwegiem Mobekkiem. Na następne pucharowe zawody Zakopane czekało aż 10 lat. Na Wielkiej Krokwi zwyciężył jeden z najbardziej utytułowanych skoczków świata - Jens Weissflog, drugi był Austriak Andreas Felder, a trzeci zawodnik norweski Fidjestoel. Polacy tym razem daleko.

Na Krokwi, jak już było mowa,  zaczynali swoje kariery świetni zawodnicy. Tak było ze Słoweńcem Primożem Peterką z klubu SK Triglav, który 27 stycznia  1996 r. wygrał tu pucharowy konkurs. Miał wtedy  niecałe 17 lat i od tryumfu na Wielkiej Krokwi  rozpoczął swój zwycięski sezon na  skoczniach całego świata. Już w pierwszym skoku  pobił rekord skoczni i ustanowił nowy – 130 metrów. Tego dnia dziewiąte miejsce zajął polski skoczek z Wisły – Adam Małysz. Drugiego dnia najlepszym okazał się „Goldi”  - Andreas Goldberger, a Peterka musiał tym razem zadowolić się drugim miejscem. Małysz był szósty. Pół roku później, 17 i 18  stycznia 1998 r. najlepsi skoczkowie świata ponownie spotkali się w Zakopanem. Pierwszego  dnia najdalej skakał Norweg Kristian Brenden (99, 106 m), przed Janne Ahonenem  i Svenem Hannawaldem z Niemiec. Drugiego dnia zawodów dawną świetną formę odnalazł Peterka (124 i 127 m), który zwyciężył przed Kazuyoshim Funakim z Japonii i Svenem Hannawaldem. W roku 1999 puchar świata odbył się w Zakopanem dwukrotnie. 16 stycznia zwyciężył Stefan Horngacher, przed Janne Ahonenem i Ingebrigtsenem, a w dzień potem Ahonen, przed Funakim i Horngacherem. Robert Mateja prowadził po pierwszej serii. Niestety w drugiej oddał krótki skok i nie odegrał w konkursie ważniejszej roli. Kolejne konkursy pucharu świata rozegrano na  Wielkiej Krokwi 18 i 19 grudnia 1999 r. Ich tryumfatorem okazał się superskoczek z niemieckiego Willingen – Martin Schmitt, Adam Małysz był 13. Po tym konkursie skocznia straciła homologację FIS, którą odzyskała po przebudowie na Zimową Uniwersjadę Zakopane 2001. Nowym rekordzistą obiektu jest Austriak Stefan Kaiser - 135,5 m. Swój  świetny wynik osiągnął 4 MAARCA 2001 r. podczas Pucharu Kontynentalnego. Wielka Krokiew gościła też najlepszych skoczków świata podczas Pucharu Świata, rozegranego tutaj od 18 do 20 stycznia 2002 r. W sobotę 19 stycznia zwycięzcą był Fin Matti Hautamaeki, a w niedzielę Adam Małysz, który po zwycięstwie ucałował zeskok zakopiańskiej ziemi. Konkursy oglądały niespotykane dotąd tłumy, w sobotę pod Krokiew przyszło ok. 80, a w niedzielę ok. 60 tysięcy kibiców. Takiej licznej widowni zawody Pucharu Świata nie miały nigdy w historii.

Stanisław Marusarz „Dziadek” (1913 –1993) - patron skoczni

Skocznia nosi jego imię od 1988 r. Marusarz był czterokrotnym olimpijczykiem (1932,1936, 1948, 1952, a w 1956 r. otwierał olimpijski konkurs skoków), wicemistrzem świata w skokach narciarskich z Lahti (1938), 21-krotnym mistrzem Polski w narciarstwie. W 1935 r. ustanowił na skoczni w Planicy rekordy świata w długości skoku - 95  i 97 m. Reprezentował barwy klubów SN PTT  i CWKS (od 1951r.). Żołnierz ruchu oporu i kurier tatrzański, trener. Wielokrotny rekordzista Wielkiej Krokwi. Za  życia stał się niemal legendarną postacią polskiego  narciarstwa.

Dane techniczne: długość rozbiegu – 91 m, wysokość progu – 3 m, średnia prędkość na progu – 92 km/h, kąt nachylenia progu – 10,5 stopnia, kąt nachylenia zeskoku – 35 stopni, Punkt K 120 m, punkt sędziowski – 134 m, widownia do 40 tysięcy kibiców.

Rekordziści Krokwi:

1925 – Stanisław Gąsienica-Sieczka – 36 m, 1926 – Tadeusz Zaydel – 40,5 m, 1927 – Józef Lankosz – 47, 49,5 m, 1928 – Bronisław Czech – 61 m, 1929 – Bronisław Czech – 63 m, 1929 – Stanisław Gąsienica-Sieczka – 66 m, 1934 – Stanisław Marusarz – 74 m, 1935 – Reidar Andersen (Norwegia) – 76 m, 1939 – Sepp Bradl (Niemcy) – 80 m, Birger Ruud (Norwegia) – 81,5 m, 1948 – Stanisław Marusarz – 83,5 m, 85 m, 1955 – Antoni Wieczorek – 86,5 m, 1956 – Harry Glass (NRD) – 88 m, 1961 – Karl Schramm (NRD) – 98,5 m, Nikołaj Szamow (ZSRR) – 99,5 i 100 m, 1962 – Helmut Recknagel (NRD) – 103 m, 1966 – Horst Queck (NRD) – 105,5 m, 1967 – Jiři Raška (Czechosłowacja) i Józef Kocyan – 107,5 m, 1968 – Józef Przybyła – 108,5 m, 109 m, 1969 – Manfred Wolf (NRD) – 111,5 m, 1971 – Hans Schmid (Szwajcaria) – 112 m, 1973 – Tadeusz Pawlusiak – 113 m, 1975 – Marek Pach – 114 m, Stanisław Bobak – 115,5 m, 1978 – Tapio Korhonen (Finlandia) – 116 m, 1979 – Piotr Fijas – 116, 5 m. 1985 – Piotr Fijasa – 117 m, Jiři Malec (Czechosłowacja) – 119 m, 1986 – Jan Kowal – 122,5 m, 1987 – Jan Kowal – 123 m, 1992 – Zbigniew Klimowski – 124 m, 1995 - Arne Vorvik (Norwegia) – 128 m, 1996 – Primoż Peterka (Słowenia) – 130 m, 1996 – Aleksander Bojda – 130,5 m, 2001 – Stefan Kaiser (Austria) – 135,5 m.

Opracował Wojciech Szatkowski

W opracowaniu o skoczni wykorzystano następujące materiały: Arbook, 1947 – 1992 Svenska Skidspelen, Fran Sundsvall, Ski - Jumpings FIS statistics 2000/2001, materiały z Muzeum Narciarstwa w Holmenkollen oraz materiały od p. Harryego Bödö (Jakobstad w Finlandii), W. Biedroń, Na światowych skoczniach i trasach, Krosno 2000 oraz informacje ze strony www.skokinarciarskie.com.i stron www. poświęconych poszczególnym skoczniom.

SKOKI NARCIARSKIE NA ZIMOWYCH  IGRZYSKACH OLIMPIJSKICH

Skoki narciarskie rozgrywane są od pierwszych Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Chamonix w 1924 r. Aż do igrzysk w Squaw Valley w roku 1960 rozgrywany w programie olimpijskim był tylko jeden konkurs na dużej skoczni. Od 1964 r. i igrzysk w austriackim Innsbrucku rozgrywano dwa – na skoczni średniej i dużej, najpierw na skoczniach K 70 i  K 90, a a obecnie K 90 i K 120. W roku 1988 na Zimowej Olimpiadzie w Calgary dodano jeszcze  konkurs drużynowy. Marzeniem  każdego skoczka jest olimpijskie złoto, a tytuł mistrza olimpijskiego jest cenniejszy niż sam medal wykonany z tak cennego kruszcu. Oznacza coś więcej - przejście do historii światowego narciarstwa.

Liczyła się wszechstronność

W latach 1924 – 36 skoki narciarskie zdominowali zawodnicy z Norwegii. Pierwszym z nich był Thorleif Haug. Został on „królem nart” i bohaterem I Zimowych Igrzysk, rozegranych w lutym 1924 r.  w Chamonix. Zwyciężył prawie we wszystkich konkurencjach - biegu na 18 km, morderczym maratonie narciarskim na 50 km i w kombinacji norweskiej. Jak widać powszechna była w tym okresie wszechstronność zawodników, którzy oprócz skoków startowali w biegach narciarskich i konkurencjach alpejskich. Specjalizacja rozpoczęła się dopiero w latach pięćdziesiątych.

Tylko w skokach Haug uległ swoim znakomitym rodakom – Jacobowi Thullin Thamsovi i Narva Bonna. Thams został pierwszym mistrzem olimpijskim w historii skoków narciarskich i zwyciężył po dwóch równych skokach na odległość 49 metrów. Narve Bonna miał 47,5 i 49 m, a trzeci Haug dwa skoki po 44 metry. W Chamonix startowali też Polacy – Andrzej Krzeptowski i Franciszek Bujak. Krzeptowski był 21 w konkursie skoków, na 27 startujących, a Bujak w czasie treningu miał tak ciężki upadek, że już nie wystartował. Tak wypadła inauguracja polskich skoczków.

Bohaterem skoczni olimpijskiej w St. Moritz, podczas II Zimowych Igrzysk 1928 r., był kolejny Norweg Alf Andersen, który zwyciężył po skokach na 60 i 64 metry. Drugi był Sigmund Ruud, po skokach na 57,5 i 62,5 m. Był to pierwszy z trójki słynnych braci Ruudów, a trzecie miejsce zajął zawodnik z Czechosłowacji – Rudolf Purkert (57 i 59,5 m). Jego medal na długie lata pozostał jedynym wydartym Skandynawom w konkurencji narciarskich lotów. Najlepszy z polskich skoczków – Aleksander Rozmus (SN PTT Zakopane) zajął 25 miejsce. Zawodnicy skakali w tym okresie stylem „telemarkowym”, stopniowo zwiększając wychylenie do przodu. Dało to podwaliny pod nowy styl skakania na nartach, zwany „aerodynamicznym”.

Era Birgera Ruuda

Był „królem skoczni” całego  świata przez ponad 10 lat. Birger Ruud urodził się w 1911 r. w Kongsbergu w Norwegii. Z sympatii dla swojej rodzinnej miejscowości zawsze startował w czapce z przyszytą do niej literą „K”, jak Kongsberg. Skakał pięknie stylowo i bardzo daleko. Zresztą nie tylko on, gdyż świetnymi skoczkami i olimpijczykami byli także jego bracia – starszy Sigmund, który zwyciężył skoki w Zakopanem podczas mistrzostw świata w 1929 r., oraz młodszy Asbjoern, toczący pasjonujące pojedynki na skoczniach Polski, Norwegii i Finlandii z naszym Stanisławem Marusarzem.

To właśnie Ruud, jako jeden z pierwszych skoczków, stopniowo wyeliminował ruchy rąk w powietrzu. Wykonywał dwa lub trzy płynne ruchy rąk, a po  osiągnięciu wysokiego pułapu lotu przenosił je płynnym ruchem do przodu. Styl ten nazywano później lotem „jaskółki”. Birger Ruud był mistrzem olimpijskim w skokach w 1932 r . w Lake Placid oraz powtórzył ten sukces w 1936 w Garmisch-Partenkirchen.

Olimpijski konkurs skoków w Lake Placid (1932) odbywał się w fatalnych warunkach. Na zeskoku utworzyło się spore jeziorko z wytopionego śniegu i błota, w którym lądowali zawodnicy. W tak trudnych warunkach liczyła się technika, którą pokazali Norwegowie. Ruud uzyskał 66,5 i 69 m i został mistrzem olimpijskim, przed swymi rodakami -  Hansem Beckiem i Kaare Wahlbergiem. Spośród Polaków najlepszy był Bronisław Czech, który zajął 12 miejsce,  a 17 lokatę wywalczył debiutujący na Zimowych Igrzyskach Stanisław Marusarz.

Zimowe Igrzyska w Garmisch-Partenkirchen (1936) miały zasłynąć z tego, że olimpijski konkurs skoków oglądało aż 150 tysięcy kibiców, co było absolutnym rekordem w historii zawodów olimpijskich. Wśród faworytów, obok braci Ruud i pozostałych Norwegów, Szweda Erikssona i Bradla był wymieniany zawodnik z Zakopanego – Stanisław Marusarz. Walczył z najlepszymi na świecie jak równy z równym. W pierwszym skoku uzyskał 73 metry, a w drugim jeszcze więcej – 75,5 metra i zajął piąte miejsce. Aż do czasów Wojciecha Fortuny był to najlepszy wynik polskiego skoczka. Mistrzem olimpijskim po raz drugi został Birger Ruud. Zaraz za nim był Szwed Eriksson, po najdłuższych w konkursie skokach na 76 metra. Ruud pokonał go tylko o 1,5 punktu. Mimo, że miał krótsze skoki od Szweda, to sędziowie znacznie wyżej ocenili jego styl. Brązowy medal zdobył Norweg Reidar Andersen.

Oprócz wyczynów sportowych Ruud zasłynął jako trener grupy zawodników, nazywanych „chłopcami z Kongsbergu”. Zwracał uwagę na przygotowanie akrobatyczne zawodników oraz na styl ich skoków. W czasie II wojny światowej za udział w zakazanych przez najeźdźcę zawodach w skokach narciarskich został na okres pół roku osadzony w obozie koncentracyjnym pod Oslo.

W 1948 r. odbywały się Zimowe Igrzyska w St. Moritz. Początkowo w Norweskim Związku Narciarskim nie brano go pod uwagę w momencie ustalania składu norweskiej ekipy. Jednak Ruud przyjechał do Szwajcarii na zaproszenie organizatorów igrzysk i podczas otwarcia skoczni olimpijskiej oddał wyjątkowo długi i piękny stylowo skok. Wówczas został włączony do reprezentacji Norwegii i zdobył swój kolejny olimpijski medal, tym razem srebrny, za rodakiem – Peterem Hugstedem. Oddał skoki na 64 i 67 metrów. Z Polaków 27 był Stanisław Marusarz, a 33 Jan Kula.

Norwegowie kontra Finowie

Kolejne Zimowe Igrzyska Olimpijskie rozegrano w stolicy światowego narciarstwa – Norwegii. Olimpijski ogień przyniesiono do Oslo z gór Telemarku, gdzie urodził się pionier narciarskich skoków Sondre Nordheim. 22 lutego 1952 r. prawie 180 tysięcy widzów oglądało olimpijski konkurs na skoczni w Holmenkollen. Tym razem w skokach nie wystartował przedwojenny mistrz – Birger Ruud, który na skoczni „Hannibal” w rodzinnym Kongsbergu złamał obojczyk. Punkt krytyczny olimpijskiego obiektu wynosił 71 m. Najlepsi skakali w granicach rekordu – Norweg Thorbjoern Falkanger miał 68 m, jego rodak Arnfinn Bergmann o pół metra mniej. W drugiej serii 68 m osiągnął Bergmann i on został mistrzem olimpijskim przed Falkangerem, a brązowy krążek przypadł zawodnikowi szwedzkiemu – Karlowi Halmstromowi (miał skoki o długości 67 i 65,5 m). W konkursie wzięło udział czterech Polaków: 24 był Antoni Wieczorek, 27 – Stanisław Marusarz, 33 – Jakub Węgrzynkiewicz i 39 – Leopold Tajner.

Po okresie zdecydowanej dominacji Norwegów „przebudzili” się Finowie. Wprowadzili oni zmiany w stylu narciarskich skoków. Stopniowo wyeliminowali pracę rąk w powietrzu. Podczas treningów położyli główny nacisk na moment odbicia. Na wyniki nie trzeba było długo czekać. Podczas Zimowych  Igrzysk w Cortinie d Ampezzo (1956),  najlepszy na skoczni „Italia” okazał się Fin Antti Hyvärinen, przed swym rodakiem Aulisem Kallakorpi i Harry Glassem z NRD.  Hyvärinen  zapewnił sobie zwycięstwo długim bardzo drugim skokiem na odległość 84 m. Z Polaków najlepiej spisał się Władysław Tajner (16 miejsce), Andrzej  Gąsienica-Daniel był 20, 25 Roman Gąsienica-Sieczka. Warto dodać, że honoru otwarcia olimpijskiego konkursu dostąpił Stanisław Marusarz. To były już jego piąte Zimowe Igrzyska!

Norwegowie, którzy pozostali przy stylu zademonstrowanym w 1952 r. w Oslo ponieśli zdecydowaną porażkę. Natomiast Finowie nadal pracowali nad odbiciem i nad zwiększeniem wychylenia w drugiej fazie lotu. Było to apogeum stylu aerodynamicznego. Zwłaszcza najlepszy skoczek Finlandii – Matti Piettikainen demonstrował nowy styl skoku, wyeliminował pracę rąk podczas lotu i zaraz po odbiciu przenosił ramiona do tyłu i w tej pozycji utrzymywał je aż do momentu kulminacyjnego lotu, a następnie przenosił je wyprostowane lekko w przód i w bok. Takie ułożenie ramion pomagało zachować równowagę podczas lądowania.

„Orzeł Turyngii” najlepszy w Squaw Valley

W tym okresie zarysował się bardzo duży postęp w skokach narciarskich. Do walki ze Skandynawami włączyli się skoczkowie z ZSRR, Czechosłowacji, Austrii, Szwajcarii, Polski, a szczególnie z Niemieckiej Republiki Demokratycznej. Wśród nich najlepszy okazał się Helmut Recknagel, zwany w prasie sportowej „orłem Turyngii”.

Skakał pięknie stylowo i bardzo daleko, a przy tym świetnie technicznie. Po wybiciu z progu trzymał ręce wzdłuż ciała aż do momentu osiągnięcia punktu kulminacyjnego. Wtedy wyciągał je przed siebie. Pochodzący z Turyngii Helmut Recknagel został mistrzem olimpijskim ze Squaw Valley (1960), po skokach na 93,5 i 84,5 m, przed Finem Niilo Halonenem (92.5 i 83,5 m) i Otto Leodolterem z Austrii (88,5 i 83,5 m). Recknagel był pierwszym, który wyrwał złoty medal olimpijski zawodnikom skandynawskim.

Recknagel był też mistrzem świata na Wielkiej Krokwi w Zakopanem  i trzykrotnym zwycięzcą Turnieju Czterech Skoczni. Był też pierwszym skoczkiem spoza Norwegii, który wygrał zawody w Holmenkollen (1957). Był z zawodu weterynarzem, a obecnie założył w Niemczech własną niedużą firmę.

W Innsbrucku i Grenoble

Podczas Zimowych Igrzysk w Innsbrucku (1964) zdecydowanych faworytów do olimpijskiego  złota nie było. Na skoczni średniej najdalej skakał Fin Veikko Kankkonen (80 i 79 m) ale tuż za nim było dwóch świetnych skoczków z Norwegii – Toralf Engan (79 i 79 m) i Torgeir Brandtzaeg. Na dużej skoczni zwycięzcą okazał się Engan. Oddał skoki na 93,5 i 90, 5 m, które dały mu olimpijskie złoto. Do walki o czołowe lokaty włączył się uzdolniony Polak – Józef Przybyła, zwany w krajowej prasie sportowej „beskidzkim jastrzębiem”. Oddał dwa ładne skoki – 92, 87,5 m, ale niestety, trzeci – na 74,5 m, był za krótki, by marzyć o wyższej lokacie. Jego dziewiąte miejsce na skoczni „Bergisel” było jednak potwierdzeniem przynależności do światowej czołówki.

Także podczas Zimowych Igrzysk w Grenoble (1968) faworytów do medalu było przynajmniej kilku. Fachowcy najbardziej liczyli na świetnego Norwega – Bjoerna Wirkolę. Niespodzianką był złoty medal na skoczni siedemdziesięciometrowej, zdobyty przez skoczka z Czechosłowacji Jiři Raškę, przed Austriakami - Bachlerem i Preimlem. Do sensacji doszło także na dużym obiekcie, gdzie zwyciężył zawodnik ZSRR Władimir Biełousow. W pierwszej kolejce osiągnął 101,5 m, a w drugiej 98,5 m. Z polskich skoczków ponownie najlepiej zaprezentował się Józef Przybyła, który mimo kontuzji nogi, był 14 w konkursie na dużej skoczni. Inni nasi reprezentanci wypadli znacznie poniżej oczekiwań.

Złoty skok Wojciecha Fortuny

Przed Zimowymi Igrzyskami w Sapporo (1972) liczyło się przynajmniej kilku skoczków. Fantastyczny sezon przedolimpijski miał Japończyk Yukio Kassaya, który zwyciężył w trzech z czterech konkursów rozegranych w ramach Turnieju Czterech Skoczni. Oprócz niego liczyli się Ingolf Mork z Norwegii, Szwajcar Walter Steiner, Fin Kaeyko, skoczkowie z NRD i kilku innych. Jak miała pokazać historia nie oni jednak mieli sięgnąć po olimpijskie złoto. Tym razem miało ono polecieć do Polski. Wojciech Fortuna miał 19 lat i przed Sapporo nie odniósł w swojej karierze żadnego większego sukcesu sportowego. Więcej, nie był przewidywany do reprezentacji wyjeżdżającej do Sapporo. Trener kadry narodowej Janusz Fortecki wiedział o rosnącej formie swojego podopiecznego i zaryzykował. Ostatnie eliminacje przedolimpijskie odbyły się na Wielkiej Krokwi w Zakopanem i Fortuna je wygrał. Został włączony do reprezentacji Polski. Jak się miało okazać był to przysłowiowy „strzał w dziesiątkę”. Już podczas konkursu na skoczni średniej zaprezentował się bardzo dobrze, zdobywając szóste miejsce. Zwycięzcą był wspomniany już wcześniej Yukio Kassaya, a pozostałe dwa medale zdobyli jego koledzy z reprezentacji Japonii: Akitsugu Konno i Seiji Aochi. 11 lutego 1972 r. miał być dniem kolejnego tryumfu japońskich skoczków. Ale na rozbiegu skoczni Okurayama pokazał się filigranowy chłopak z numerem 29 – Wojciech Fortuna. Intuicyjnie i idealnie trafił w próg i poleciał na 111 m skoczni. Jego skok był nokautem dla całej elity najlepszych na świecie. Mimo krótkiego skoku w drugiej serii (zaledwie 87,5 m) i nerwowego lądowania Fortuna utrzymał i obronił tytuł mistrza olimpijskiego. Był to pierwszy i jak dotąd jedyny złoty medal olimpijski w historii polskiego narciarstwa, a zarazem setny medal w historii polskiego sportu.

W Innsbrucku i Lake Placid

Do Zimowych Igrzysk w Innsbrucku (1976) najlepeij przygotowała się ekipa Austrii. Na średniej skoczni w Seefeld zwyciężył jednak nie Austriak lecz Hans Georg Aschenbach z NRD po skokach na 84,5 i 82 m, wyprzedzając o niecałe 6 punktów – Johena Danneberga, a trzecie miejsce zajął Karl Schnabl – najlepszy z Austriaków. W drugim konkursie na dużej skoczni „Bergisel” odnalazł swoją formę Anton Innauer i Karl Schnabl. W pierwszej serii po pięknym technicznie skoku na 102,5 m objął zdecydowane prowadzenie. Schnabl skoczył krócej o pięć metrów, ale w drugiej serii pofrunął na 97 m i zdobył złoty medal. Drugi był Innauer, a trzeci zawodnik z NRD – Henry Glass. Spełniły się więc marzenia austriackich kibiców o olimpijskim złocie, a zwycięscy skoczkowie austriaccy powędrowali na ramiona swoich wiernych kibiców. Polacy wypadli w Innsbrucku słabo. Start olimpijski zupełnie nie wyszedł Stanisławowi Bobakowi, który był dopiero 28, a jeszcze słabiej wypadli Pawlusiak i Krzysztofiak.

W Lake Placid (1980)  ponownie bardzo wysoką dyspozycję pokazali skoczkowie austriaccy. Na śreniej skoczni olimpijskiej najdalej i najpiękniej skakał Innauer, drugi był Deckert z Niemiec, a trzeci skoczek japoński – Hirokazu Yagi. Dobre, dziesiąte miejsce wywalczył Stanisław Bobak, który po pierwszej kolejce był czwarty, ale drugi, krótszy skok zadecydował o jego lokacie. Na dużym obiekcie odbył się pojedynek Finów i Austriaków, z którego zwycięsko wyszedł Fin Youko Toermaenen, ze skokami na 114,5 i 117 m, przed Neuperem, a trzeci był kolejny Fin – Jari Puikkonen. Piotr Fijas zajął 14 miejsce po skokach na 107 i 101 m. Najlepszym skoczkiem Zimowych Igrzysk w Lake Placid okazał się Anton Innauer z Austrii.

Genialny Matti Nykaenen

Nazywano go „latającym Finem”. Po latach jeden z zawodników powiedział: - Myśmy się uczyli skakania, a Nykaenen urodził się z tą umiejętnością. Matti Nykaenen jest jedynym skoczkiem, który w historii Zimowych Igrzysk Olimpijskich zdobył trzy złote medale. Stało się tak w Calgary w roku 1988. Skakał fantastycznie i wygrywał zawody z ogromną przewagą, która na średniej skoczni w Calgary wyniosła 17 punktów, a na dużej -  16,5 punktu. Z kolei w Sarajewie (1984) na skoczni Male Polje wygrał z wicemistrzem olimpijskim – Jensem Weissflogiem z przewagą 17,5 punktu, co jest największą różnicą pomiędzy złotym i srebrnym medalistą olimpijskim w historii tej dyscypliny. Warto dodać, że na średniej skoczni w sarajewie świetną 7 lokatę wywalczył polski skoczek – Piotr Fijas, obecnie drugi trener reprezentacji polskich skoczków.

Lista jego sukcesów jest bardzo długa. Zdobył w sumie 5 medali olimpijskich – 4 złote i jeden srebrny. Na mistrzostwach świata zdobył aż 13 medali, w tym 5 złotych. Do Nykaenena należy także rekord wygranych konkursów Pucharu Świata – wygrał aż 46 razy, a 77 razy stanął na podium. Był też rekordzistą świata. Koniec jego kariery nastąpił równolegle ze zmianami w stylu skakania. Nykaenen nie potrafił sobie dać rady ze stylem „V”. Karierę zakończył w 1991 r. po mistrzostwach świata w Val di Fiemme, gdzie na dużej skoczni zajął dopiero 50 miejsce. Skończył ze skokami, gdy miał zaledwie 27 lat.

Albertville w stylu „V”

Bohaterem skoków narciarskich w Albertville był młodziutki skoczek fiński Toni Nieminen, który na obydwu skoczniach olimpijskich stoczył porywający pojedynek z zawodnikami austriackimi. Na średniej skoczni zwyciężył Ernst Vettori, a kolejny z młodych – Austriak Martin Hoellwarth był drugi. Natomiast na dużej skoczni Nieminen był nie do pokonania. Jego skoki na 122 i 123 m były najdłuższymi w konkursie. Natomiast w konkursie drużynowym faworyzowani Austriacy przegrali olimpijskie złoto w konfrontacji z Finami. Najlepszym skoczkiem tej olimpiady okazał się Nieminen, który zdobył dwa złote medale i jeden brązowy. Warto nadmienić, że Fin jest najmłodszym mistrzem olimpijskim w historii skoków. Gdy stawał na najwyższym podium w Albertville miał zaledwie 16 lat! Jedynym polskim skoczkiem w Albertville był Zbigniew Klimowski. Warto dodać, że na tej olimpiadzie święcił triumfy nowy styl skakania, zwany stylem „V”. Skoczkowie skaczący stylem „klasycznym” nie mieli już szans i musieli się przestawić na zupełnie dla nich nowy styl skakania. Ci którzy nie potrafili musieli zejść ze sportowej areny.

Jens Weissflog  i Espen Bredesen zwyciężają w Lillehammer

Jest jedynym zawodnikiem w historii skoków narciarskich, który zdobywał złote medale skacząc różnymi stylami. W Sarajewie wyskakał złoto na skoczni średniej, wyprzedzając w klasyfikacji Matti Nykaenena. Gdy nastał styl „V” długo nie potrafił dać sobie  rady z nowym sposobem skakania. Wielu mówiło, że Weissflog się skończył. I wtedy właśnie, po 10 latach od złotego medalu z Sarajewa, tym razem w Lillehammer, Weissflog zwyciężył na dużej skoczni. Mimo iż w pierwszej serii bardzo długim skokiem popisał się Bredesen – miał 135,5 m, w drugiej Weissflog pokazał wspaniała klasę i po locie na 133 metry zdobył olimpijskie złoto wyprzedzając Norwega o osiem punktów. Trzeci był Austriak Andreas Goldberger. Na średniej skoczni gospodarze Igrzysk liczyli na rehabilitację Norwegów. I udało się. Szczęście uśmiechnęło się do norweskich skoczków i w konkursie zwyciężył Bredesen przed Lasse Ottesenem, a brązowy medal zdobył Dieter Thoma. Dla Norwegów zwycięstwo Bredesena było tym bardziej cenne, że po raz pierwszy od 1964 r. norweski skoczek zdobył olimpijskie złoto. W konkursie drużynowym zwyciężyli Niemcy (Weissflog, Duffner, Thoma i Jaekle. Wielka tragedię przeżył skoczek Japoński Masahiko Harada, który nie wytrzymał presji i w drugiej serii skoczył tylko 97,5. Japończycy musieli zadowolić się olimpijskim srebrem, a brąz wyskakali Austriacy.

Nagano i Salt Lake City

Zimowe Igrzyska w Nagano (1998) rozpoczęły się od konkursu skoków na średnim obiekcie. Złoto wywalczył Fin Jani Soininen, srebro Funaki, a brąz Austriak Widhoelzl. Na olimpijskiej dużej skoczni w Hakubie zwyciężył najlepszy w tym okresie skoczek japoński – Kazuyoshi Funaki. Skakał jak zwykle pięknie stylowo, ale i bardzo daleko. Skoki na 126,5 i 132,5 m dały mu zdecydowane zwycięstwo. Srebro wywalczył fiński skoczek Jani Soininen, a brąz po fantastycznym skoku na 136 m wywalczył kolejny Japończyk, Masahiko Harada. Rywalizacja drużynowa odbywała się w śnieżnej zamieci. Tym razem szczęście uśmiechnęło się do Japończyków, którzy zwłaszcza za sprawą fantastycznego skoku Harady na 137 m, osiągnęli złoto, przed zespołem Niemców i Austriakami. Spośród Polaków najlepiej w Nagano wypadł zakopiańczyk Wojciech Skupień, który na dużym obiekcie po skokach na 117,i 125,5 m zajął dobre 11 miejsce. Robert Mateja był 20. Kompletnie zawiódł Adam Małysz, który na obydwu skoczniach znalazł się poza czołową pięćdziesiątką najlepszych. W konkursie drużynowym Polacy wywalczyli ósme miejsce.

Salt Lake City (2002) miało dla nas Polaków znaczenie szczególne. Wreszcie po 30 latach od pamiętnego skoku Wojciecha Fortuny w Sapporo mieliśmy nadzieje na olimpijski medal. Pokładaliśmy je w Adamie Małyszu, który wspaniale prezentował się w sezonie przedolimpijskim i był zwycięzcą Pucharu Świata w 2001 roku. Trener Apoloniusz Tajner wytypował do startu olimpijskiego sześciu skoczków: Adama Małysza, Roberta Mateję, Wojciecha Skupnia, Łukasza Kruczka, Tomasza Pochwałę i Tomisława Tajnera. 10 lutego odbył się konkurs na skoczni K 90. Sam Adam Małysz przed wyjazdem olimpijskim zapowiadał, że satysfakcjonuje go medal każdego koloru. W walkę Małysza z Hannawaldem zupełnie nieoczekiwanie wmieszał się młodziutki Szwajcar Simon Amman. On właśnie objął prowadzenie po pierwszej serii skokiem na 98 metrów, Hannawald był drugi – miał 97 m. Małysz osiągnął w pierwszej serii najdłuższy skok – 98,5 m, ale ledwo ustał lądowanie. Jak się później okazało lądował w miejscu upadku Noriaki Kasai i o mało co a nie upadł. Niestety sędziowie ocenili ten skok nisko. W drugiej serii Małysz miał świetny skok na 98 metrów, za który otrzymał nawet notę marzeń – 20 punktów.  Hannawald po fantastycznym locie osiągnął 99 metrów (był to najdłuższy skok w konkursie), a Amman miał 98,5 m i zdobył olimpijskie złoto. A my po 30 latach mieliśmy olimpijski brąz.

Konkurs na skoczni K 120 był kolenym pojedynkiem wielkiej trójki: Ammana, Hannawalda i Małysza. Bezkonkurencyjny okazał się po raz drugi Amman, zdobywając swój drugi złoty medal olimpijski. Natomiast bardzo zażarta była walka o srebro. Hannawald ciągnął skok tak długo, że za późno lądował i miał upadek. Spadł na czwarte miejsce. Drugi był Adam Małysz, a trzeci Fin Matti Hautamaeki. W konkursie drużynowym 0,1 punktu zadecydowało o zwycięstwie Niemców nad Finami. Polacy (Małysz, Mateja, Pochwała, Tajner) zajęli szóste miejsce. Na miarę oczekiwań.

Najlepsi skoczkowie w historii Zimowych Igrzysk Olimpijskich

Mistrzowie i medaliści olimpijscy na dużej skoczni 1924 - 2002

Mistrzowie i medaliści olimpijscy na średniej  skoczni 1964 - 2002

Opr. Wojciech Szatkowski

© Copyright by Wojciech Szatkowski

Strona główna