(18.01.2008)
Anna Karpiel: "18
stycznia 2008r. odbyło się Uroczyste Poświęcenie i Otwarcie Kolei Linowej
na Kasprowy Wierch. W tym historycznym wydarzeniu uczestniczył
prezydent Lech Kaczyński z małżonką. Prezydent przeciął wstęgę na peronie
dolnej stacji w Kuźnicach. Następnie kolejkę poświęcił metropolita
krakowski kardynał Stanisław Dziwisz.
Para prezydencka wraz z zaproszonymi na uroczystość gośćmi miała wjechać
na szczyt Kasprowego Wierchu, jednak uniemożliwił to silny wiatr halny,
którego prędkość dochodziła na szczycie do 27 m/s. Kolejka, która
najpierw wśród fajerwerków wjechała na peron, wywiozła gości jedynie na
Myślenickie Turnie.
Otwarcie
nowej zmodernizowanej kolejki było okazją do przypomnienia jej ponad
70-letniej historii. Już w 1934 r. Ministerstwo Komunikacji z
inicjatywy Aleksandra Bobkowskiego zleciło wykonanie prac studialnych
budowy kolei linowej w Tatrach. Decyzję o budowie kolejki linowej na
Kasprowy Wierch podjęto w lipcu 1935 roku, a budowę rozpoczęto 1 sierpnia
1935. Termin jej zakończenia ustalono na koniec lutego 1936 roku.
Budowę prowadziła własnymi siłami specjalnie powołana spółka „Towarzystwo
Budowy i Eksploatacji Kolei Linowej Zakopane (Kuźnice) – Kasprowy Wierch”,
popularnie zwana „Linkolkasprowy”. Największymi udziałowcami były Polskie
Koleje Państwowe (51%) i Stocznia Gdańska (35,5 %). Ponadto spółkę
tworzyły Liga Popierania Turystyki, Polskie Biuro Podróży „Orbis” oraz
Towarzystwo Krzewienia Narciarstwa. Kapitał zakładowy spółki wynosił
początkowo 200 tys. zł, potem – 400 tys., na realizację inwestycji spółka
zaciągnęła ok. 2,5 mln zł kredytu. Budową kierowali Medard Stadnicki i
Borys Lange. Budynki stacyjne zaprojektowali Anna i Alaksander Kodelscy.
Ogromne tempo budowy wymagało dobrej organizacji pracy i zatrudnieniu
wielkiej liczby ludzi. W szczytowym okresie zatrudnionych było około 1000
osób z różnych stron Polski. Do Myślenickich Turni transportowano
materiały budowlane samochodem. Transport na szczyt Kasprowego był o wiele
trudniejszy: materiały budowlane i elementy konstrukcyjne wywożono
najpierw furmankami na Halę Gąsienicową, a stamtąd na szczyt wynosili je
na plecach robotnicy. Sprowadzono także koniki huculskie, przyzwyczajone
do pracy w terenie górskim. Prac nie przerywano pomimo mrozów i opadów
śniegu. Dzięki temu termin końcowy został dotrzymany. 26 lutego 1936 roku
kolej ruszyła w pierwszy kurs z Kuźnic do Myślenickich Turni, a na
Kasprowy Wierch pierwszy wagonik dojechał w niedzielę, 15 marca 1936 r.,
po 227 dniach budowy. W pierwszym roku eksploatacji na szczyt Kasprowego
wjechało koleją 165.000 osób. Budowa ogółem kosztowała przeszło 3,5 mln
przedwojennych złotych. Suma ta zwróciła się z dochodów już do 1939 roku.
Kolej linowa na Kasprowy Wierch była pierwszym tego typu urządzeniem w
Polsce i pierwszym w całych Tatrach. Jednym z pierwszych pasażerów kolejki
był ówczesny prezydent Rzeczpospolitej Polskiej prof. Ignacy Mościcki.
Niedługo potem powstał na Kasprowym wyciąg saniowy w Kotle Gąsienicowym.
Kolejka niewątpliwie przyczyniła się do rozwoju narciarstwa alpejskiego w
kraju, a przede wszystkim umożliwiła milionom Polaków dotarcie do serca
Tatr i podziwianie tatrzańskiej przyrody. W trzy lata później na Kasprowym
odbyły się konkurencje alpejskie Narciarskich Mistrzostw Świata FIS 1939,
powstały trasy zjazdowe: słynne FIS 1,FIS 2 i FIS 3, a kolejka wpisała się
w historię Zakopanego, stając się od razu jedną z najważniejszych atrakcji
"zimowej stolicy Polski". Wśród milionów osób, które w ciągu ponad 70 lat
wjechały koleją na Kasprowy, jest także Ojciec Święty Jan Paweł II, który
jako papież odbył tę podróż 6 czerwca 1997 roku.
Modernizacja.
PKL już w latach 90-tych rozpoczęło działania dotyczące uzyskania
pozwolenia na przebudowę starej, wyeksploatowanej kolei linowej Kasprowy
Wierch. Modernizacja była więc niezbędna, a jej zamierzony efekt to
nie tylko zapewnienie większego komfortu turystom, ale także wprowadzenie
rozwiązań bezpieczniejszych dla tatrzańskiej przyrody.
Do pokonania było jednak wiele trudności związanych z położeniem budynków
i urządzeń kolejki na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego, a także w
obszarze Natura 2000, który wyznaczono tam w 2006 r. Po kilkunastu latach
rozmów z TPN-em i organizacjami ekologicznymi, po opracowaniu kilku
raportów oddziaływania tej inwestycji na przyrodę i wygraniu sądowych
procesów administracyjnych, udało się uzyskać warunki zabudowy, które były
podstawą do ogłoszenia przetargu na przebudowę kolei. W lipcu 2006 roku
PKL uzyskał prawomocne pozwolenie na budowę. Z uwagi na krótki czas
wykonania prac budowlanych w trudnym terenie wysokogórskim inwestycję
podzielono na etapy. I etap obejmował budowę fundamentów kolei. Cały czas
przy współpracy wielu instytucji i placówek naukowych poszukiwano
najlepszych rozwiązań, biorąc pod uwagę szczególne uwarunkowania
przyrodnicze tej inwestycji. Opracowano m.in. metodę wykonania fundamentów
i postawienia nowych podpór dokładnie w miejscach starych. Takie działanie
ze strony PKL było podyktowane troską o zwiększenie bezpieczeństwa dla
otaczającej przyrody. Etap I zakończył się zgodnie z planem, zostało
wykonanych 5 fundamentów podpór i w sezonie zimowym 2006/2007 stara kolej
była eksploatowana bez przeszkód.
II etap rozpoczął się w maju 2007 roku. Tym razem również kunszt
inżynierski został wykorzystany do celów ochrony przyrody. W związku z
dużymi ograniczeniami ze strony TPN dotyczącymi lotów śmigłowcami, firma
Mostostal Czechowice opracowała unikatową technologię budowy nowych podpór
Większość transportów wykonano starą koleją. W miesiącu październiku
zostały zakończone prace budowlano – montażowe.
Zmieniona została cała technologia kolejki, napęd, układ sterowania,
wymienione zostały podpory, liny i wagoniki, a nowa kolejka została
przekazana do eksploatacji zgodnie z planem i 15 grudnia 2007 roku ruch
pasażerski na odcinku Kuźnice - Kasprowy Wierch został wznowiony.
Obecnie, po modernizacji kolejki linowej, na Kasprowy Wierch można
wyjechać nowoczesnym, komfortowym i przestronnym wagonem z panoramicznymi
szybami zapewniającymi wspaniały widok na Tatry. Stacja górna kolejki
znajduje się na wysokości 1959 m n.p.m. Długość trasy wynosi 4291,50
metra. Kolejka pokonuje 936 m różnicy poziomów, poruszając się po linie
zawieszonej na 6 podporach ze stacją pośrednią na Myślenickich Turniach.
Wagonik jedzie z szybkością 5 m/s, przewożąc jednorazowo maksymalnie 60
osób. Czas jazdy wynosi 12 minut."
Relacja wideo
(528 kb/s):
Foto-relacja (zdjęcia Anna Karpiel):
|