Słowa Ojca Œwiętego wypowiedziane z okazji wspomnienia Matki Bożej Bolesnej w 1991r.; ,,Przeżywajšc na  Kalwarii œmierć swego syna ,Maryja zrozumiała bowiem, że >>chluba<< Jej Boskiego macierzyństwa właœnie w tym momencie osišga swój szczyt, gdyż pozwala Jej uczestniczyć bezpoœrednio w dziele odkupienia. Zrozumiała też, że ludzkie cierpienie przyjęte przez Jej ukrzyżowanego Syna ,zyskało od tej chwili nieocenionš wartoœć. Dziœ zatem obraz Matki Boskiej stojšcej pod krzyżem ,niemy lecz jakże wymowny , ukazuje nam sens ludzkiego cierpienia w Bożym planie odkupienia. Maryja jako pierwsza potrafiła i zechciała uczestniczyć w zbawczej tajemnicy. (...).Maryja staje u boku człowieka cierpišcego bierze go za rękę i zaprasza, by wraz z niš wszedł na Kalwarię i stanš przed Ukrzyżowanym.

Z dziejów 7 wsi

Zasiedlenie badanego terenu było stosunkowo póŸne. Przypadało na II połowę XVI i I ćwierć XVII w. Najstarszš miejscowoœciš był tam lokowany około 1552 r. Czarny Dunajec. W 1592 r. powstał Chochołów, w 1595 Ciche. W 1601r. została osadzona Wróblówka a około 1605 Podczerwone. W 1606 r. słyszymy o zalšżkach osady Witów. Powstawała ona jednak doœć wolno. W inwentarzu starostwa nowotarskiego z 1638 r. odnotowano bowiem, że "Ta wieœ niedawno bardzo zasiadła". I wreszcie w 1619 r. osadzono Dzianisz. Z treœci jego dokumentu lokacyjnego wynika, że na terenie między dolinami Koœcieliska a Chochołowska planowano również utworzenie miasta zwanego Zygmuntowem. Projekt ten nie został jednak zrealizowany.   W szeœciu przypadkach założenie wsi wišzało się z wystawieniem dokumentu lokacyjengo. W pięciu ich zasadzcami byli sołtysi-plebejusze, a w Dzianiszu wójt szlachcic. Tylko Witów powstał samo rzutnie. Posiadał w zwišzku z tym obieralnego wójta.    Prawo niemieckie, na którym zakładono wsie, miało na celu głównie rozwój gospodarki rolnej.l Chochołoskie wišzało się natomiast z gospodarkš pasterskš.  W okresie gdy kolonizowano badany teren odrożnianie tych praw nie było œciœle przestrzegane. Obydwie formy gospodarcze rolna i pasterska istniały równie rzadko nowoczesnie w tych samych miejscowoœcach, zwłaszcza na Podtatrzu. Większoœć z 7 wsi powstaia na prawie niemieckim. W dokumencie lokacyjnym Dzianisza zaznaczono jednak, że “Ta wieœ ma być prawa wałaskiego, jakiego tam insze wsi starostwa tamtego używajš”. Wsie na Podtatrzu posiadały ustrój gruntowy, bazujšcy na tzw. łanach leœnych. Przykładem tego może być Ciche:       Z miejscowoœciami tymi zwišzana była m. in. luŸna zabudowa, przeważnie łańcuchowa. Nie posiadały też gruntów gromadzkich. Pewne cechy ustroju niwowego (zdeformowanego jednak w latach pózniejszych) wykazywały natomiast trzy wioski w Kotlinie. Odznaczały się one m. in. Zwartoœciš zabudowy, skupionej pierwotnie na tzw. niwie domowej i tworzšcej typ ulicówki, niekiedy z rynkiem jak np. w Czarnym Dunajcu. Dysponowały również, znajdujšcymi się zwykle u ich  granic, pastwiskiem i lasem gminnym. ródła potwierdzajš istnienie takich pastwisk we Wróblówce, Czarnym Dunajcu i Podczerwonem. Z 1775 r. pochodzi też wzmianka o lesie Bór albo Bagno, należšcym do gromady Czarny Dunajec oraz o dwu innych, tj. Starych Drogach i Baligówce, o które trwaf spór z dworem.                                                                            Odpust w Parafi Œwiętego Karzimierza w Koœcielisku

                                                                                     Menu Główne