(09.10.2007)
6
października 2007 r. na Zamku Królewskim w Warszawie wręczono
nagrody im. Oskara Kolberga.
Wśród laureatów są m.
in. Anna Stopka Słowińska i Jan Karpiel Bułecka, a także zaprzyjaźniona
poprzez Festiwal zakopiański Anna Borucka Szotkowska.
http://www.mkidn.gov.pl/website/index.jsp?catId=488
Foto-relacja (zdjęcia Małgorzata Karpiel):
NAGRODA IM. OSKARA KOLBERGA "ZA ZASŁUGI DLA KULTURY LUDOWEJ" Nagroda im.
Oskara Kolberga "Za zasługi dla kultury ludowej" przyznawana od wielu lat,
wyraża najwyższe uznanie dla twórców, badaczy i popularyzatorów kultury
tradycyjnej, wskazuje i promuje najlepsze osiągnięcia we współczesnej
twórczości ludowej, określa wzorce, przyczynia się do ugruntowania
wysokiej pozycji sztuki ludowej w narodowej kulturze.
Nagroda ustanowiona została w 1974 roku, z inicjatywy płockiego
miesięcznika społeczno-kulturalnego "Barwy". W latach 1986-2001 jej
organizację prowadziło Mazowieckie Towarzystwo Kultury w Warszawie. Od
2002 roku, decyzją Ministerstwa Kultury, głównym organizatorem zostało
Muzeum im. Oskara Kolberga w Przysusze, Oddział Muzeum Wsi Radomskiej w
Radomiu. Współorganizatorami pozostają Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa
Narodowego oraz Fundacja "Cepelia" Polska Sztuka i Rękodzieło.
Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego sprawuje patronat i jest głównym
fundatorem nagród. Wyróżnienia pozaregulaminowe finansują: Fundacja
"Cepelia" Polska Sztuka i Rękodzieło, Polskie Radio SA, Urząd
Marszałkowski Województwa Mazowieckiego.
Uroczystość wręczenia nagród odbędzie się 6 października 2007 roku w Zamku
Królewskim w Warszawie
Laureatami XXXII edycji Nagrody im. Oskara Kolberga zostali:
Krystyna Cieśluk - pisankarka, wykonawczyni plastyki dekoracyjnej,
śpiewaczka z Lipska nad Biebrzą (Suwalszczyzna)
Adam Szczepanik - rzeźbiarz z Wólki Grodziskiej (Mazowsze)
Jan Karpiel Bułecka - muzyk, tancerz, gawędziarz, animator i popularyzator
folkloru zakopiańskiego, architekt - orędownik zachowania i kontynuacji
regionalnego stylu podhalańskiego w budownictwie (Zakopane, Podhale)
Janina Kowalczuk - śpiewaczka ludowa z Grabowicy (gm. Susiec, Lubelskie)
Anna Stopka-Słowińska - malarka na szkle z Kościeliska (Podhale)
Filomena Krupowicz - wykonawczyni tkanin dwuosnowowych z Janowa
Podlaskiego
Irena Ostaszyk - pisarka ludowa z Mord (Siedleckie)
"Grodziszczoki" Kapela z Grodziska Dolnego (Rzeszowskie)
Regionalny Zespół Pieśni i Tańca "Lachy" z Nowego Sącza.
Regionalny Zespól Śpiewaczy "KRESOWIANKI" z Letnina (Zachodniopomorskie)
Bronisław Kurek - popularyzator sztuki ludowej, działacz Fundacji
"Cepelia"
Polska Sztuka i Rękodzieło.
Anna Borucka-Szotkowska - etnomuzykolog, badacz, dokumentator i
popularyzator kultury ludowej na antenie Polskiego Radia, redaktor
Radiowego
Centrum Kultury Ludowej.
Małgorzata Dziurowicz-Kaszuba - etnograf, animator i organizator
regionalnych imprez folklorystycznych, bada, dokumentuje kulturę ludową
regionów Polski środkowej (Sieradzkie).
Laureatem nagrody honorowej został:
Marco Querel - promotor i popularyzator polskiej kultury ludowej we
Włoszech.
Jan Karpiel Bułecka (ur. 1956 r.) uznawany jest za najbardziej
wszechstronnego artystę współczesnego Podhala, wybitnego znawcę góralskiej
i karpackiej muzyki i tradycji. Pochodzi ze znanej i zasłużonej rodziny
zakopiańskich artystów i budowniczych. Jego ojciec - Bolesław to słynny
skrzypek prymista i zbieracz nut podhalańskich, laureat Nagrody im. Oskara
Kolberga w 1997 r.; matka Zofia występowała w zakopiańskim zespole Klinika
Bachledy. Jego pierwszym nauczycielem gry na skrzypcach był Ojciec.
Obecnie Jan Karpiel Bułecka jest uważany za jednego z najlepszych
podhalańskich prymistów.
Jest również multiinstrumentalistą, wirtuozem gry na instrumentach
pasterskich regionu Podhala: dudach, piszczałkach pojedynczych,
podwójnych, trombitach. Jest budowniczym tych instrumentów, przywracał je
podhalańskiej tradycji, rekonstruując na podstawie egzemplarzy zachowanych
w Muzeum Tatrzańskim i w zbiorach własnych.
Jan Karpiel Bułecka to doskonały śpiewak i tancerz, znawca wielu
tanecznych
śpiewanych nut z Podhala i z innych obszarów Karpat. Jest doskonałym
gawędziarzem, w pięknym stylu popularyzującym góralską gwarę i kulturę
słowa.
Z zawodu jest architektem, ukończył studia na Politechnice Krakowskiej,
początkowo znalazł zatrudnienie w Pracowni Regionalnej Politechniki
Krakowskiej w Zakopanem, gdzie zajmował się inwentaryzacją i ratowaniem
zabytków budownictwa podhalańskiego (m.in. opracował dokumentację i
nadzorował remont starego kościółka w Zakopanem), obecnie prowadzi własną
pracownię projektową.
Muzyka i tradycja góralska zawsze były obecne w życiu artysty. Od
najmłodszych lat grał w rodzinnej kapeli, ponad trzydzieści lat działał w
Regionalnym Zespole im. Klimka Bachledy w Zakopanem (jako wybitny tancerz,
śpiewak, muzykant i odtwórca ról teatralnych). W czasie studiów w Krakowie
występował w Studenckim Zespole Góralskim „Skalni". Jest założycielem i
prymistą kapeli „Zakopiany" uhonorowanej w 2000 r. Nagrodą im. Oskara
Kolberga, uznawanej przez muzyków, fachowców i wielbicieli folkloru za
jedną z najwybitniejszych formacji kultywujących i prezentujących na
najwyższym poziomie muzykę ludową Karpat. Repertuar kapeli to autentyczne
nuty podhalańskie niejednokrotnie ocalone przez zespół od zapomnienia oraz
wirtuozerskie opracowania muzyki innych grup etnicznych (cygańskiej,
żydowskiej, słowackiej, czy łemkowskiej) nie pozostawiające jednak
wątpliwości skąd pochodzą ich autorzy.
Prezentował i promował swoją góralską muzykę podczas wielu koncertów w
Polsce i Europie. Współpracował przy organizacji najważniejszych imprez
folklorystycznych m.in. Międzynarodowego Festiwalu Folkloru Ziem Górskich
w Zakopanem, Tygodnia Kultury Beskidzkiej w Żywcu, Festiwalu w Nitrze na
Słowacji był prezenterem koncertów oraz jurorem w konkursach). Jest
inicjatorem i organizatorem znanych imprez muzycznych „Muzykanckie Zaduski",
„Dudziarskie Ostatki", „Muzyka Karpat".
Współpracuje z wieloma instytucjami kultury m.in. Filharmonią Narodową,
Filharmonią w Bydgoszczy i Katowicach. Szczególne znaczenie dla promocji
kultury
popularyzacji muzyki góralskiej miała współpraca artystyczna Jana Karpiela
Bułecki z wybitnymi twórcami spoza kręgu muzyki ludowej, m.in. ze
Zbigniewem Preisnerem, prof. Mieczysławem Nowakowskim (prawykonanie „Harnasi"
K. Szymanowskiego z udziałem zespołu góralskiego), tournee po Hiszpanii
wraz z Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Śląskiej pod dyr. Mirosława
Błaszczyka z programem „Korzenie". Najszerzej znaną, owocującą nagraniami
i licznymi koncertami była współpraca Kapeli Jana Karpiela-Bułecki z
kwartetem jazzowym Zbigniewa Namysłowskiego (jazzowa płyta roku '95,
nagroda „Fryderyk 96").
Wielkie uznanie budzi działalność muzyka na rzecz utrwalenia i zachowania
kultury góralskiej, przede wszystkim poprzez jego twórczość podkreślającą
jej wartość i piękno, a także poprzez udział w projektach ją
popularyzujących (posiady, seminaria, filmy, audycje radiowe i
telewizyjne).
Współpraca z Polskim Radio, to obecność w programach, koncertach,
reprezentowanie Polski podczas XVI Festiwalu Folkowego Europejskiej Unii
Radiowej, w Zakopanem (1995), jednak przede wszystkim to rejestracja
bogatego repertuaru artysty i kapeli w archiwum fonograficznym Radiowego
Centrum Kultury Ludowej oraz jego publikacja w audycjach, na płytach i
kasetach, tworzących wzorzec wykonawczy dla młodych muzyków.
Jan Karpiel Bułecka w 1988 r. został laureatem Nagrody im. Stanisława
Wyspiańskiego za wybitne osiągnięcia w dziedzinie twórczości ludowej.
Anna Stopka-Słowińska urodziła się na Groniku, kościeliskiej polanie
(1950), wychowała się i mieszka w Kościelisku, rozległej wsi góralskiej,
słynącej z najpiękniejszej tatrzańskiej doliny, z której wywodzi się wielu
artystów znanych w podhalańskiej kulturze. Tu na polanach powstawały
najpiękniejsze hafty góralskiego stroju, tu tworzyli snycerze i malarze na
szkle, stąd pochodzą najlepsi muzycy, tancerze i zespoły, poeci i pisarze
ludowi.
Anna Stopka-Słowińska ukończyła Technikum Hotelarskie w Zakopanem, do 1977
r. pracowała jako księgowa w Wojskowym Zespole Wypoczynkowym. Po wyjściu
za mąż poświęciła się rodzinie i wychowaniu dzieci. Maluje na szkle od
1987 r. Zafascynowała ją twórczość Adama Słowińskiego znanego artysty
(stryja jej męża Bogusława), malarza który zachęcał ją do podejmowania
pierwszych prób artystycznych i był jej nauczycielem.
W obrazach Anny Słowińskiej dominuje tematyka związana z regionalną
tradycją. W początkowych latach twórczości często pojawiały się
przedstawienia scen rodzajowych z życia mieszkańców Podhala (prace
codzienne, wesela, tańce, polowania, portrety górali, zbójników,
zbójnickich frajerek i postaci legendarnych). Z czasem malarka wypracowała
własny styl, dokonała wyboru tematyki sakralnej. Maluje przede wszystkim
postacie świętych. Szczególną atencją otacza Madonnę, kreśli wizerunek
Najświętszej Panienki w góralskim stroju, gorsecie i chuście, w kwietnym
wieńcu i królewskich szatach. Tworzy różne przedstawienia Matki Boskiej
(Radosnej, Bolesnej, Różańcowej) oraz kopie znanych obrazów maryjnych.
Znajduje inspiracje w malarstwie kościelnym i w popularnych w kulturze
ludowej oleodrukach.
Wieloletni okres twórczości zaowocował indywidualną stylistyką, widoczną
przede wszystkim w stosowanej gamie kolorystycznej, nadającej obrazom
charakter powagi i dostojeństwa. Malarka używa barw ciemnych i chłodnych
(odcienie niebieskiego, szarego, zielonego), jednak w przedstawieniach
postaci potrafi wyrazić ich wewnętrzne światło, umiejętnie wykorzystując
rozświetlone akcenty, efekty jasnych barw. W swych obrazach stosuje motywy
zdobnicze charakterystyczne dla tradycyjnego malarstwa na szkle i
podhalańskiej rzeźby, ornamentykę roślinną i kwiatową, elementy górskiego
krajobrazu.
Artystka ma w swym dorobku udział w wielu wystawach indywidualnych i
zbiorowych (m.in.: pierwsza wystawa w Muzeum Tatrzańskim w Zakopanem 1989,
następne w Biurze Wystaw Artystycznych 1990, Galerii Związku Podhalan w
Zakopanem 1992, Galerii „Camelot" w Krakowie 1993, Miejskim Ośrodku
Kultury w Nowym Targu 1996, Domu Ludowym w Kościelisku 1997, Miejskim
Ośrodek Kultury w Nowym" Targ u i Muzeum Etnograficznym w Krakowie 1998,
Muzeum Sztuki Ludowej w Otrębusach (Warszawa) 2000, „Saloniku u Muz" w
Obornikach Śląskich i Galerii „Antresola" w Tarnowskich Górach 2001,
Świdwińskim Ośrodku Kultury - Zamek 2002, Muzeum Diecezjalnym w Tarnowie
2007, udostępniała izbę twórczą podczas Międzynarodowego Festiwalu
Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem 1989 - 2002). Anna Stopka-Słowińska
brała udział w wielu konkursach i jest laureatką znaczących wyróżnień:
1991 konkurs „Na szkle malowane", 1995 Konkurs Twórczości Ludowej w
Bukowinie Tatrzańskiej - l nagroda i wyróżnienie, 1995 Międzywojewódzki
Przegląd Twórczości Ludowej i Amatorskiej w Zabierzowie - III nagroda.
1995 XIX Konkurs Amatorskiej Twórczości Plastycznej - II nagroda, 1996
Konkurs Twórczości Ludowej w Bukowinie Tatrzańskiej - l nagroda, 1997
Konkurs Twórczości Ludowej w Bukowinie Tatrzańskiej -1 nagroda i
wyróżnienie, 1997 XXI Konkurs Amatorskiej Twórczości Plastycznej - II
nagroda, 1998 i 1999 Konkurs Twórczości Ludowej w Bukowinie Tatrzańskiej -
l nagroda i wyróżnienie, 2000 nagroda Zasłużona dla Ogniska Związku
Podhalan w Kościelisku za podtrzymywanie i rozwijanie kultury rodzimej,
2002 Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku Białej - wyróżnienie w konkursie
„Tradycyjne Rękodzieło Podhala, Spiszą, Orawy i Pienin", 2003 Bukowina
Tatrzańska II nagroda Zarządu Fundacji „Cepelia" Polska Sztuka i
Rękodzieło w Warszawie.
Od 1989 r. jest członkinią Stowarzyszenia Twórców Ludowych, od 1995 r.
należy do Klubu Plastyka Amatora „Wizja" w Nowym Targu.
Anna Borucka-Szotkowska
Pierwsze doświadczenia w dokumentowaniu muzyki ludowej zdobyła podczas
studiów w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego, w trakcie
nagrań
terenowych w regionie łęczyckim, następnie podczas badań realizowanych
przez Instytut Sztuki PAN w regionie rawskim. Działalność zawodową
muzykologa i dziennikarza podjęła w 1973 r. w Polskim Radio w Warszawie.
Rozpoczęła pracę w Redakcji Muzyki Ludowej, przekształconej w 1994 r. w
Radiowe Centrum Kultury Ludowej. Przez cały okres działalności zawodowej
związana była z instytucją zajmującą się przede wszystkim dokumentowaniem
i promocją polskiej kultury tradycyjnej, kultury mniejszości narodowych i
etnicznych na obszarze naszego kraju; dokumentowaniem kultury Polaków na
obczyźnie; przybliżaniem kultur innych krajów; rejestrowaniem i
promowaniem nowych zjawisk w dziedzinie folkloru (w muzyce - nurtu
folkowego).
Anna Borucka-Szotkowska jest wybitną dziennikarką, autorką wielu ważnych
audycji odkrywających wartości tkwiące w kulturze tradycyjnej - w sztuce i
muzyce ludowej. Jest doświadczoną i wytrawną reporterką docierającą do
miejsc, w których kultura ludowa jest żywa oraz do ludzi ją tworzących.
Jest autorką rzetelnych materiałów dokumentacyjnych, wzbogacających
archiwum fonograficzne Polskiego Radia, prezentowanych na radiowej antenie
w sposób profesjonalny, budzący reakcję i zainteresowanie słuchaczy.
Szczególnym osiągnięciem zawodowym A. Boruckiej-Szotkowskiej jest zbiór
unikatowych nagrań dokumentujących polską muzykę ludową, zrealizowany na
terenie Spiszą i Podhala, Kurpiów, Mazowsza, Dolnego Śląska oraz w
środowiskach mniejszości narodowych. Prowadziła także autorskie nagrania
na Słowacji i wśród Romów grupy „Roma Bergidka" (zamieszkałych na
Podhalu). Realizowała dokumentalne nagrania muzyki żydowskiej w wykonaniu
skrzypka i śpiewaka żydowskiego, po wojnie mieszkającego w Londynie,
wcześniej łódzkiego krawca, żołnierza kampanii wrześniowej, wywiezionego
na Syberię (jego losy stały się kanwą cyklu audycji pt. „Majera
Bogdańskiego świat odnaleziony", opowiadających o skomplikowanych losach
polskich Żydów).
Efektem wieloletniej działalności dziennikarskiej i etnomuzykologicznej
jest przede wszystkim imponująca liczba autorskich audycji
słowno-muzycznych, reportaży o twórcach ludowych, muzykach i zespołach,
relacji z regionalnych i ogólnopolskich imprez folklorystycznych. Anna
Borucka-Szotkowska uczestniczyła w realizacjach najbardziej wartościowych
i jednocześnie popularnych wśród odbiorców, cyklicznych programów:
„Kiermasz pod kogutkiem" (Program l), „Muzyczny atlas Polski", magazyn
„Źródło" (Program 2). Jest autorką cyklu audycji „Muzyka Kresów", w
których zamieściła opowieści i nagrania muzyczne dokonane wśród Polaków
mieszkających na Białorusi i Litwie - plon własnych etnograficznych wypraw
terenowych.
Uczestniczyła w realizacji serii płytowej „Muzyka źródeł", wykorzystującej
nagrania gromadzone przez czterdzieści lat w radiowym archiwum i tworzącej
dźwiękowy obraz zmieniającej się w szybkim tempie muzycznej kultury
ludowej różnych regionów Polski, mniejszości etnicznych i narodowych, a
także Polaków mieszkających obecnie poza granicami kraju. Anna
Borucka-Szotkowska jest współautorką następujących tytułów tego cyklu:
„Mazowsze cz. l i II", „Podhale", „Kurpie", „Wielkopolska", „Rzeszowskie",
„Pogórze", „Mniejszości narodowe i etniczne l i II", „Romowie", „Od
narodzin do śmierci", „Kolędy i pastorałki".
Za wieloletnią działalność Anna Borucka-Szotkowska została uhonorowana
Srebrnym Krzyżem Zasługi oraz nagrodą szczególnie cenioną w środowisku
twórców radiowych, „za pasję i poświęcenie w dokumentowaniu, za antenową
prezentację i upowszechnianie polskiej kultury ludowej" otrzymała w 2004
r. Złoty Mikrofon. |