(11.06.2008) Wojciech Szatkowski: "Konferencja „Sporty zimowe w badaniach naukowych” na Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie splotła się z obchodami 100-lecia urodzin znanego zakopiańskiego sportowca Bronisława Czecha. Dlatego Muzeum Tatrzańskie im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem i Biblioteka Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie im. B. Czecha zorganizowały wystawę „Bronisław Czech – człowiek wielu pasji”, która towarzyszyła konferencji naukowej. W serwisie Watra obszerna relacja z tej imprezy.
Wystawa „Bronisław Czech – człowiek wielu pasji” była pokazywana w marcu i kwietniu br. w willi „Koliba” w Zakopanem. Już wtedy pojawił się pomysł pokazania jej w Krakowie. Pomysłodawcą organizacji wystawy na Akademii Wychowania Fizycznego im. Br. Czecha był prof. Szymon Krasicki, jeden z głównych organizatorów konferencji naukowej o Czechu, dr Halina Zdebska, autorka monografii „Bohater sportowy” oraz mgr Renata Mroczek – dyrektor biblioteki AWF. Pomysł został zrealizowany i był ciekawym punktem programu krakowskiej konferencji. Na ekspozycji pokazano ok. 70 zdjęć popularnego w środowisku międzywojennych narciarzy Bronka, w tym między innymi ciekawy cykl fotografii Romana Serafina związanych ze zjazdem Czecha stromym Żlebem pod Palcem do Doliny Suchej Kasprowej (dokonanym przez niego w zimie 1936 r.). W sumie pokazano na wystawie kilkanaście fotografii autorstwa Serafina, który był bliskim przyjacielem Bronka i wielokrotnie uczestniczył w jego wycieczkach narciarskich w Tatrach oraz we wspinaczkach letnich (np. na szczyt Ganku w Tatrach Wysokich z Zofią Stopka-Olesiak). Serafin był znakomitym fotografem, pracował w zakładzie Schabenbecka przy Krupówkach w Zakopanem, a zachowane jego zdjęcia pokazują cały kunszt narciarski Czecha: jego fantazyjne obskoki (opp-traken) w terenie, szusy, popularne w latach 20. i 30. tempo-szwungi, zjazdy stromymi żlebami, skoki itp. Warto dodać, że wystawę zaszczyciła swoją obecnością córka Romana Serafina, Halina (w galerii zdjęć na fotografii ze zdjęciami swojego ojca). Organizatorzy wystawy chcieli najserdeczniej podziękować Pani Serafin za zgodę w pokazaniu na wystawie zdjęć jej ojca.
Ponadto zaprezentowano fotografie Bronka - 3-krotnego olimpijczyka w skoku np. jedno z pierwszych zdjęć Czecha w skoku, wykonane przez H. Schabenbecka z połowy lat 20., kiedy Bronek skakał jeszcze starym stylem „telemarkowym”, także z konkursu skoków na Krokwi pod koniec lat 20., gdy skakał w stylu aerodynamicznym, wzorując się na najlepszych Norwegach: Thamsie, Bonnie, Ruudzie, także niepublikowane dotąd fotografie z Mistrzostw Polski w 1937 r. na skoczni w Wiśle-Głębcach i wiele innych, które pokazały mistrzostwo Czecha w skokach narciarskich. Nie zabrakło oczywiście zdjęć Bronka na zawodach olimpijskich (np. zdjęcia z ZIO w St. Moritz 1928 r. w Szwajcarii) i MŚ FIS oraz dokumentacji fotograficznej z licznych wspinaczek tatrzańskich Bronka. Ciekawostką były nowe, pierwszy raz pokazane na tej wystawie, zdjęcia z czasów jego studiów na CIWF (Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego) w Warszawie. Ważną częścią wystawy było także wyeksponowanie kilkunastu listów Czecha do rodziny, napisanych przez niego na ręcznie zdobionych kartkach pocztowych, wykonanych własnoręcznie przez Bronka podczas pobytu w obozie śmierci w Oświęcimiu (1940-1944), gdzie zmarł w dniu 5 czerwca 1944 r. Organizatorzy wystawy otrzymali je z muzeum obozu w Oświęcimiu i serdecznie dziękują za zgodę na ich jednorazowe wyeksponowanie.
Jeżeli chodzi o trofea sportowe Bronka to zaprezentowano publiczności kilkadziesiąt plakietek sportowych i kilkanaście pucharów sportowych Bronka (ze zbiorów Muzeum Tatrzańskiego im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem), zdobytych w czasie jego
15-letniej kariery sportowej. W tym najważniejsze: puchar za 4. miejsce w kombinacji norweskiej z wielkich zawodów FIS 1929 r. w Zakopanem, dwa puchary z zawodów na „Trampolino Littorio” we włoskim Ponte di Legno (1931), kryształowa pamiątka z Planicy (17 marca 1935 r., Bronek był tam 5. w lotach narciarskich na „Bloudkowej” Velikance: zwyciężył wówczas z rekordem świata 95 m Stanisław Marusarz), nagrody z Mistrzostw Czechosłowacji oraz ładna posrebrzana patera z zawodów FIS w Solleftea w Szwecji (1934 r.) i wiele innych.
W osobnej gablocie pokazano także narty skokowe Bronka (z wytwórni „Gresvig” w Oslo, narty hikorowe, z lat 20., na których Czech startował na zimowych igrzyskach), biegowe i zjazdowe, na których startował w licznych zawodach sportowych, a także obrazy na szkle i bogatą literaturę dotyczącą tej postaci. Patrząc na te eksponaty trudno oprzeć się wrażeniu, że Bronek był człowiekiem bardzo wielu pasji, typowym reprezentantem epoki Renesansu, a nie XX wieku, w którym się urodził, a jego wszechstronność budziła w latach jego życia i budzi nadal ogromny szacunek, uznanie i podziw.
Wystawę otworzył rektor krakowskiej AWF, prof. Janusz Zdebski, który powiedział między innymi: - Bronisław Czech w obecnych czasach, poszukiwania przez nas prawdziwych autorytetów, może z pewnością być wzorcem do naśladowania. W czasie trwania konferencji zwiedziło wystawę kilkaset osób, w tym prezes Polskiego Związku Narciarskiego Apoloniusz Tajner, działacze PZN: Marek Siderek, Jan Bisaga, olimpijczycy (Barbara Grocholska-Kurkowiak, Jagna Marczułajtis, Ewa Zagata-Łuc), licznie zgromadzeni pracownicy naukowi różnych polskich uczelni, dziennikarze sportowi (Maciej Starowicz), a także zawodnicy: Kamil Stoch i Stefan Hula, którzy mogli się przekonać jak skakano 80 lat wstecz.
Obecne były także dzieci z wielu szkół, w tym także ze szkoły podstawowej nr 2 w Zakopanem i szkoły w Nowem Bystrem, obie noszą imię B. Czecha. Dzieci z tych szkół złożyły kwiaty przy pomniku swojego patrona, który znajduje się na dziedzińcu krakowskiej uczelni, a potem wzięły udział w festynie sportowym, specjalnie zorganizowanym z okazji uroczystości i wysłuchały referatów naukowych. Wystawę zaszczyciła swoją obecnością także rodzina Bronka, pan Jacek Kapłan z małżonką Barbarą. Na konferencji odbyła się sesja plenarna poświęcona Czechowi, na której referaty wygłosili: prof. Lipiec, który przedstawił porównanie dawnych i współczesnych igrzysk olimpijskich, dr Zdebska pokazała Czecha jako człowieka i wszystkie jego pozasportowe pasje, Szatkowski mówił o Bronku jako narciarzu, a pan Jacek Kapłan pokazał nieznane zdjęcia Bronka z wycieczek górskich, zarówno letnich jak i zimowych, jego prace plastyczne (malarstwo techniką olejną i na szkle) i listy, w tym ostatni z 3 maja 1944 r., który dotarł do Zakopanego niemal w dniu śmierci Bronka. Dwukrotna olimpijka, Barbara Grocholska-Kurkowiak, przeczytała swój wiersz „Szukanie linii prostej”, który zadedykowała Czechowi. Następnie, po zakończeniu sesji plenarnej, odbyły się prezentacje i odczyty w poszczególnych sesjach tematycznych. Zwiedzanie wystawy trwało do późnego popołudnia. Wystawa będzie prezentowana na uczelni do 13 czerwca.
Prezentowane na wystawie eksponaty pochodzą ze zbiorów Muzeum Tatrzańskiego im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem, Muzeum Auschwitz-Birkenau, Biblioteki Jagiellońskiej i Biblioteki AWF. Scenariusz wystawy i przygotowanie ekspozycji: Renata Mroczek (Biblioteka AWF Kraków), Wojciech Szatkowski (Muzeum Tatrzańskie) oraz pracownicy Biblioteki: Beata Foszczyńska, Elżbieta Budkiewicz, Tomasz Rusin i Dariusz Tynor.
Chcę podziękować Panu Andrzejowi Stochowi za sponsoring wyjazdu na konferencję w Krakowie."

Foto-relacja (zdjęcia Wojciech Szatkowski):