(23.11.2007)
Łukasz Kasiniak: "„Ej straśniy my som śwarni, my z Krakowa Skalni ...”.
Właśnie tą „śwarność” – pełnię życia pokazaliśmy w ten niezapomniany
wieczór. Po pięcioletniej przerwie „rodzina” Skalnych ponownie świętowała
swój Jubileusz – 55 lat! W sobotni wieczór, 10 listopada w Nowohuckie
Centrum Kultury wypełniło się po brzegi przybyłymi gośćmi, przyjaciółmi
Skalnych, miłośnikami kultury góralskiej i oczywiście członkami zespołu.
Jak przystało na gospodarzy, rozpoczęliśmy wieczór jako obecni członkowie
zespołu. Na występ złożyły się dwie części- „Juhaska”, czyli ukazanie
obyczajów pasterskich oraz układ taneczny. Płynnie połączone dwie części,
humor, elementy współczesności, rekwizyty dziadków i pradziadków – to
wszystko złożyło się na niepowtarzalny charakter tego widowiska. Bogaty w
tradycje, powracający do korzeni spektakl, został wyreżyserowany przez
kierownika zespołu Józefa Brzuchacza. Jego profesjonalizm, zaangażowanie i
trafność w doborze tekstów zostały docenione przez jakże nie wybredną
publiczność. Gromkie brawa zaświadczyły o uznaniu starszego pokolenia dla
obecnej braci studenckiej. Słowa pochwały od tych, z których
niejednokrotnie brany jest przykład, czerpana nauka, od tych o których nie
jednemu i niejednej przyszło stawiać pierwsze kroki góralskiego tańca,
były dla nas, tych trochę młodszych Skalnych, najcenniejszym trofeum tego
wieczoru.
W drugiej części swoje zamiłowanie i przywiązanie do folkloru pokazali
Skalni z całego okresu 55 lat. Starsi ciałem, ale jakże młodzi duchem –
tak w skrócie można by scharakteryzować to co pokazali na scenie. Pomimo,
że od jakiegoś już czasu nie tańczą w zespole można od nich brać przykład
jak nieprzerwanie znajdować zapał do tańca, śpiewu i muzyki. Zrobili to co
do nich należało. Pokazali nie tylko publiczności, ale przede wszystkim
młodemu pokoleniu swych następców jak się kocha góralski folklor i jak się
nie zapomina o wielkiej rodzinie Skalnych.
Podsumowując obydwa występy można powiedzieć, że skończyły się
szczęśliwie. Artur śpiewająco nie spadł z roweru, baby nie pospadały z
wozu choć furman się starał, chrzestnemu Rybce 10 bab nie dało rady, a
chrzestny Bułecka nie miał wyjścia tylko musiał wrzucić do basów!
Całą uroczystość zwieńczyły gratulacje zaprzyjaźnionych zespołów i ludzi,
a później szaleństwo do białego rana... i jeszcze trochę dłużej (nawet
dłużej niż można sobie to wyobrazić) w stołówce Akademii Rolniczej, a
później zespołowej „19-stce”.
Kończąc chciałoby się żeby każdy nosił w sercu jedną góralską śpiewkę,
którą można było słyszeć podczas występu. Pełna humoru, aktualna kiedyś,
ale jakże aktualna w dzisiejszych czasach, przychodząca na myśl wtedy
kiedy przychodzi się żegnać, rozjechać w różne strony i czekać na następny
jubileusz...:
„Choćby mnie chciała brać
do Anglie królowa
nigdy nie zaboce
o Skalnych z Krakowa”.
Foto-relacja (zdjęcia Barbara Dąbrowska):
Część
pierwsza (172 zdjęcia)...
Część
druga (172 zdjęcia)...
Część
trzecia (172 zdjęcia)...
Część
czwarta (252 zdjęcia)...
(07.11.2007)
SKALNI - 55 lat studenckiego śpiewania, grania i
tańczenia po góralsku.
Gorole, Gorole
Goralsko muzyka
Cały świat obyjdzies
Nima takiej nika
Wierność obyczajom ojców, umiłowanie „ślebody” i muzyki, której „nie
odnajdzies nika” sprawiły, iż w roku 1952 w Podhalańskiej Bursie przy
ulicy Mikołajskiej 6, pochodzący z Podhala studenci AGH utworzyli pod
przewodnictwem Jana Kuchty góralską grupę folklorystyczną w ramach Zespołu
Pieśni i Tańca AGH.
Jesienią 1953 roku studenci Politechniki Krakowskiej, za przykładem
kolegów z AGH i takich samych motywów, również zakładają Zespół Góralski.
Kierował nim, aż do 1958 roku Andrzej Gąsienica- Kotelnicki. Zespół ten
miał już charakter międzyuczelniany, ponieważ występowali w nim także
studenci, a zwłaszcza studentki z innych krakowskich uczelni. Początki
były bardzo trudne, bo przed każdym występem trzeba było jechać na Podhale
i pożyczać stroje. Rok 1958, to ostatni rok działania tego Zespołu. Bowiem
część członków po zakończeniu studiów wyjechała z Krakowa, a pozostali
przeszli do tworzonego ponownie przy AGH Międzyuczelnianego Zespołu
Góralskiego pod auspicjami Rady Okręgowej Zrzeszenia Studentów Polskich.
Organizatorem i potem kierownikiem tego Zespołu był Stanisław Budzyński.
Mecenat Uczelni i RO ZSP sprawił, iż organizacja Zespołu zaczęła nabierać
profesjonalności. Sukcesywnie kupowano nowe stroje i instrumenty. Co roku
ogłaszano tez nabór nowych członków i prowadzono systematyczne próby oraz
organizowano liczne koncerty. Dzięki temu Międzyuczelniany Zespól Góralski
stał się wizytówką akademickiego środowiska w Krakowie. Jesienią 1963 roku
kierownikiem organizacyjnym Zespołu został Józef Buńda, a artystycznym
Leszek Rogal- Nowicki. Wiosną 1964 roku Zespół Góralski przyjmuje nazwę „HYRNI”.
Jesienią 1964 roku kierownictwo artystyczne przejął Stanisław Lassak (Marysiok).
W 1966 roku oficjalne kierownictwo nad muzyką w Zespole obejmuje prymista
nad prymistami- Władysław Trebunia- Tutka. 2 Na przełomie 1967/68 zmienia
się kierownictwo Zespołu - sprawy organizacyjne przejmuje Stanisław
Urbańczyk, artystyczne Andrzej Boba, a muzyką pod nieobecność Władysława
Trebuni- Tutki, kierowała Mariann Gut.
Od 1960 roku, oprócz Zespołu „HYRNI”, poza obszarem Podhala, rozwijał się
także Zespół Góralski „HALNY”, założony przez grupę studentów WSR-
absolwentów Technikum Hodowlanego w Nawojowej. Kierował nim Eugeniusz
Kusior. Z punktu widzenia etnograficznego Zespół „HALNY” początkowo
realizował niejednorodny program, ponieważ składały się na niego elementy
zarówno z regionu tatrzańskiego, orawskiego, spiskiego, pienińskiego i
żywieckiego. W 1964 roku Zespół rozpoczął zmieniać swój wizerunek i
zaprosił do współpracy Kazimierza Boguckiego (choreografa) i Aleksandrę
Szurmiak- Bogucką (muzyka i śpiew). Pod ich kierunkiem Zespół przygotował
program prezentujący folklor górali tatrzańskich i przyjął nazwę „REGLE”,
a kierownictwo objął Andrzej Pawłowski.
W czerwcu 1968 roku następuje połączenie Zespołu Góralskiego „HYRNI” ze
Studenckim Zespołem Góralskim „REGLE”. Powstały w ten sposób Zespół
przyjął nazwę „SKALNI”, a patronat nad nim przejęła Wyższa Szkoła Rolnicza
i RO ZSP w Krakowie. Pierwszym kierownikiem organizacyjnym Góralskiego
Zespołu „SKALNI” został Andrzej Boba, a artystycznym Stanisław Lassak
(Helios).
Jesienią 1970 roku następuje zmiana we władzach Zespołu „SKALNI”-
kierownictwo organizacyjne obejmuje Andrzej Karpiel, a artystyczne
Franciszek Naglak.
Rok później WSR zatrudniła na stanowisku kierownika Zespołu Stanisława
Budzyńskiego, który pełnił tę funkcję do 1978 roku, bowiem wówczas
stanowisko Kierownika objął Bogdan Wawrzeńczyk
W 1973 roku utworzona zostaje Rada Artystyczna Zespołu, którą przez rok
kierował Franciszek Bachleda- Księdzularz.
Jesienią 1979 roku artystyczne kierownictwo Zespołu objął Andrzej Jakubiec.
W związku z tym, że do Zespołu co roku przybywali nowi członkowie, których
w większości przypadków trzeba było uczyć podstaw tańca i śpiewu, od 1976
roku zaczęli pracować w Zespole instruktorzy. Instruktorzy wraz z
kierownikiem artystycznym tworzyli Radę Artystyczną Zespołu. W latach 1976
– 1980 instruktorami w Zespole „SKALNI” byli: Władysław Trebunia – Tutka,
Stanisław Graca, Anna Naglak, Jerzy Czyszczoń, Anna Sichelska, Stanisława
Szostak, Andrzej Jakubiec i Jan Karpiel „Bułecka”.
Od jesieni 1980 roku, przez prawie 20 lat, stanowisko kierownika Zespołu
„SKALNI” piastował Ryszard Gąska.
Od 1982 roku „SKALNI” są Studenckim Zespołem Góralskim Akademii Rolniczej
w Krakowie. Oczywiście – Zespół ma niezmiennie międzyuczelniany charakter,
a władze uczelniane starają się tworzyć dla jego działalności jak
najlepsze warunki. Zespół otrzymał wówczas także siedzibę, którą
członkowie Zespołu urządzili „z góralską zmyślnością i smakiem”. Właśnie
od tego momentu kształtuje się historia tzw. „19” („dziewiętnastki”),
która do dziś jest miejscem licznych spotkań i „posiadów” wszystkich
pokoleń Zespołu „SKALNI”, a ściany tejże siedziby, zapełnione trofeami, są
świadectwem sukcesów Zespołu.
Wiosną 1999 roku Ryszard Gąska po 20 – letnim, doskonałym prowadzeniu
Zespołu „SKALNI” przekazał pałeczkę nowemu kierownikowi, którym został
Józef Brzuchacz.
W okresie od 1981 – 1999 r. Kierownikami artystycznymi Zespołu byli:
Andrzej Jakubiec, Jerzy Czyszczoń, Janina Maciata, Stanisław Łukaszczyk,
Stanisława Trebunia – Tutka i Józef Brzuchacz a instruktorami: Anna
Karpiel – Bułecka, Anna Lubelska, Katarzyna Bukowska, Andrzej Skupień,
Robert Sroka.
Od 1999 roku instruktorami i Kierownikami Rady Artystycznej byli: Helena
Rusnak, Marta Zagórska, Andrzej Naglak, Barbara Stoch, Katarzyna Zagórska,
Katarzyna Cukier, Wojciech Łacek, Andrzej Strama, Michał Łazarczyk.
Więcej informacji na temat historii działalności Zespołu „SKALNI” można
odnaleźć w tekście Andrzeja Pawłowskiego, który przygotował bogaty w
informacje rys historyczny Zespołu „SKALNI”, na obchody Wielkiego
Jubileuszu 50 – LECIA Góralskiego Zespołu „SKALNI”.
W obecnym roku 2007 przypada Jubileusz 55- LECIA Zespołu „SKALNI”. Z tej
okazji, 10 listopada odbędzie się koncert jubileuszowy, a następnie „posiady”.
Podczas obchodów Jubileuszu, będzie można oglądnąć wystawę fotograficzną,
prezentującą wybrane materiały fotograficzne, z ostatnich miesięcy
działalności Zespołu, autorstwa: Barbary Dąbrowskiej, Krzysztofa Haładyny
i Stanisława Peciak. Jubileusz 55 – LECIA zbiega się z „Rokiem
Szymanowskiego”. Z tej okazji Zespół „SKALNI” brał udział w plenerowej
realizacji „HARNASI” Karola Szymanowskiego w Zakopanem, Krakowie, Tarnowie
i Nowym Sączu.
Bardzo serdecznie zapraszamy wszystkich „SKALNYCH” do podzielenia się
własnymi wspomnieniami związanymi z Zespołem oraz do liczniejszego
uczestnictwa w naszym forum.
www.skalni.ar.krakow.pl
e-mail: skalni@poczta.onet.pl
|