(05.02.2006) W Galerii Sztuki im. Włodzimierza i Jerzego Kulczyckich, w Zakopanem otwarto wystawę "Sztuka XX wieku w zbiorach Muzeum Tatrzańskiego".
Wystawa SZTUKA XX WIEKU jest pierwszą, obejmującą całe minione stulecie, prezentacją spuścizny artystycznej związanej głównie (lecz nie wyłącznie) ze środowiskiem zakopiańskim. Ekspozycja w całości jest oparta na zbiorach Muzeum Tatrzańskiego im. Dra Tytusa Chałubińskiego i trzeba od razu podkreślić, że mimo dużej wartości tej kolekcji, nie jest ona jeszcze wystarczająco reprezentatywna w stosunku do pełnego obrazu sztuki inspirowanej Tatrami i Zakopanem, niepowtarzalnym klimatem tej „zaklętej krainy” - jak pisał Stanisław Ignacy Witkiewicz - gdzie nawet „życie zamienia się na sztukę”.
Kolekcja sztuki w zbiorach Muzeum Tatrzańskiego – placówki z założenia regionalnej i wielodziałowej – powstawała niemal od początku jego istnienia (1888), ale kompletowana była niesystematycznie. Powodem były od zawsze niezmiernie skromne warunki finansowe
i lokalowe Muzeum. Te pierwsze powodowały, że zarówno w czasach austriackich jak i w dwudziestoleciu międzywojennym kolekcjonowanie sztuki opierało się niemal wyłącznie na darach, brak natomiast pomieszczeń magazynowych i sal wystawowych redukował ilość i rodzaj nabytków do takich, których przechowywanie i wystawianie było możliwe w istniejących warunkach. Stąd znaczna ilość grafiki, rysunków i niewielkich akwareli w porównaniu z malarstwem olejnym czy rzeźbą.
Po upaństwowieniu w 1950 roku, Muzeum zaczęło otrzymywać dotacje na zakupy dzieł sztuki w ramach mecenatu państwa i możliwe się stało bardziej regularne rozwijanie kolekcji, której jednak ciągle jeszcze nie było gdzie pokazywać. Dopiero w latach „Solidarności” 1980/1981 (i dzięki jej poparciu) Muzeum otrzymało budynek przy ul. Koziniec 8, gdzie wkrótce (w związku z przejęciem od Pani Anny Kulczyckiej daru - kolekcji kobierców wschodnich) zorganizowana została Galeria Sztuki im. W. i J. Kulczyckich. Odtąd tutaj właśnie organizowane są wystawy sztuki. Te czasowe prezentacje uzupełniły później ekspozycje w dwóch nowych filiach Muzeum: w autorskiej Galerii Władysława Hasiora (1885) i Muzeum Stylu Zakopiańskiego w „Kolibie”, z kolekcją rzemiosła artystycznego i Firmą Portretową „S.I.Witkiewicz” (1993).
Potrzeba utworzenia w Zakopanem stałej galerii sztuki była postulowana przez miejscowe środowiska artystyczne wielokrotnie, zaczynając od lat przed I wojną światową. Nie miejsce tutaj na przypominanie tych idei i rozwijanych wokół nich społecznych akcji. Ważniejsze jest, że ów niezmiennie aktualny temat zyskał ostatnio przychylny klimat
i pojawiły się szanse realnych rozwiązań. Wystawa Sztuka XX wieku w zbiorach Muzeum Tatrzańskiego wychodzi naprzeciw tym zamierzeniom, pokazując, że muzealne zbiory mogą stanowić podstawę stałej galerii zakopiańskiej sztuki.
Układ wystawy jest chronologiczny z niewielkimi niekiedy przesunięciami, które częściowo wynikają z racji merytorycznych, a częściowo z narzuconych przez układ sal rozwiązań aranżacyjnych (trzeba pamiętać, że dysponujemy zaadaptowaną do celów wystawienniczych przestrzenią pierwotnie mieszkalną). Wprowadzony został podział na trzy przyjęte w periodyzacji sztuki polskiej okresy. Pierwszy to lata przed I wojną światową; drugi obejmuje dwudziestolecie międzywojenne w odrodzonej Polsce; trzeci to czasy PRL-u do początku lat osiemdziesiątych. Powstanie w 1980 roku „Solidarności” i wprowadzenie stanu wojennego w grudniu 1981 roku ustanowiło cezurę historyczną, której wyrazem na płaszczyźnie życia artystycznego było powstanie struktur kultury niezależnej, związanej z polityczną opozycją. Tego arcyciekawego, współczesnego nurtu w sztuce niestety nie pokazujemy po części z niedostatku materiału, głównie jednak z braku miejsca, co składa się razem na kapitalny argument za stworzeniem kolekcji sztuki najnowszej i poszerzeniem przestrzeni ekspozycyjnej w Zakopanem.

Realizatorzy wystawy:
Koncepcja i scenariusz: Teresa Jabłońska, Helena Pitoń
Teksty: Teresa Jabłońska
Aranżacja plastyczna: Grażyna Orłowska

Przygotowanie konserwatorskie eksponatów: Agata Nowakowska-Wolak, Marek Gronkowski, Krystyna Łazarczyk, Urszula Radwańska
Ekipa techniczna kierowana przez Jerzego Gawlika: Jacek Borkowski, Tadeusz Gąsienica-Józkowy, Zygmunt Walkosz
Kwiaty: Urszula Rączka

Foto-relacja (zdjęcia Anna Karpiel, Maciej Stasiński):