(27.08.2009) Piotr Kuczaj: "Przez całą dobę poprzedzającą rozpoczęcie Gminnych Dożynek w Ponicach padał na Podhalu intensywny deszcz. Wiele osób zastanawiało się, jechać, nie jechać, kto pojechał, nie żałował. Deszcz przestał padać, zrobiło się ciepło, cały bogaty program święta plonów został zrealizowany.
Zgodnie z tradycją rozpoczęła go uroczysta Msza Święta Dziękczynna za Plony w 2009 r. Do kościoła parafialnego w Ponicach p.w. MB Królowej Polski zjechały się udekorowanymi wozami drabiniastymi, fasiągami, bryczkami i samochodami tłumy mieszkańców tej gorczańskiej wsi. Rdzawki, Chabówki i Rabki – Zdroju. Pojawiło się też wielu turystów odpoczywających w naszym regionie. Dla nich była to dodatkowa atrakcja obejrzenia barwnego, bogatego góralskiego święta.
Do kościoła wniesione zostały przez delegacje rabczańskich wsi trzy wielkie wieńce i bochen chleba upieczonego z tegorocznego zboża. Swoje wianki (i różaniec z gruli i jabłek) miały także zespoły regionalne – Majeranki i Robcusie. Za tymi darami ustawiły się poczty sztandarowe, głównie OSP. Mszę świętą celebrowali: Ponicki proboszcz ks. Mieczysław Pajdo, ks. Paweł Skowron – proboszcz parafii św. Brata Alberta z Chabówki (zarazem kapelan Oddziału Gorczańskiego Związku Podhalan), ks. Adam Skowron. Oprawę artystyczną mszy św. obok organisty zapewniły Majeranki, zespół Stowarzyszenia Miłośników Kultury Ludowej.
Wśród wiernych w ławach zasiedli rzecznik praw dziecka Marek Michalak, burmistrz Rabki – Zdroju Ewa Przybyło, jej zastępca Robert Wójciak, radni powiatowi i gminni. Msza święta rozpoczęła się od odczytania „Psalmu o chlebie”, a kazanie ks. Mieczysław adresował do rolników mówiąc m.in. „Praca na roli stoi bardzo blisko Tego, który jest Panem wszystkiego”. I dodał: „Stójcie na straży zdrowej chłopskiej rodziny”. Ks. proboszcz poświęcił także wszystkie przyniesione do kościoła wieńce, chleb, oscypki i inne dary.
Druga część uroczystości miała świecki charakter. Z kościoła uczestnicy mszy świętej przejechali w barwnym korowodzie na boisko Zespołu Szkoły Podstawowej i Gimnazjum im. Antoniny Zachary-Wnękowej. Tam czekała już na nich orkiestra dęta OSP z Rabki – Zdroju i muzyka góralska. Odbyło się kolejne powitanie gości, wręczenie chleba Gospodarzom, Krótkie podziękowanie wygłosiła burmistrz Ewa Przybyło a list od wojewody małopolskiego odczytał zastępca burmistrza Robert Wójciak. Rozpoczęła trwające kilka godzin prace komisja oceniająca wieńce i stoiska z plonami oraz potrawami regionalnymi wykonanymi przez Koła Gospodyń Wiejskich ( protokół w załączniku). Ile trudu w ich przygotowanie i ozdobienie włożyły gaździny z Chabówki, Ponic i Rdzawki, wiedzą tylko one same i ich rodziny.
W tym czasie trwały już koncerty „Majeranków” i „Robcusi”, a o zmierzchu rozpoczęła się wielka zabawa taneczna. Grał nie leniąc się zespół „Gejzery”. Impreza udała się nad wyraz. Miały radosny, pełen góralskiej godności charakter.
Organizatorami tegorocznych Dożynek w Gminie Rabka- Zdrój byli: Burmistrz Miasta, Sołtys i Rada Sołecka Ponic, Stowarzyszenie „Poni…ce do kłębka”, Koło Gospodyń Wiejskich, OSP Ponice i Miejski Ośrodek Kultury w Rabce – Zdroju. Imprezę prowadziła Dorota Majerczyk."

Protokół jury
DOŻYNKI 2009 w Gminie Rabka-Zdrój w dn. 23.08.2009 r.

Jury w składzie:
1. Maria Derek
2. mgr Dominika Wachałowicz – Kiersztyn
3. Piotr Kowalcze
4. Józef Zborek
5. mgr Stanisław Skawski
oceniło uczestniczące wsie w Dożynkach Rdzawkę, Chabówke, Ponice oraz Zespoły Dziecięce „ Robcusie” i „Majeranki” w dwóch kategoriach:

I Kategoria
Wieńce dożynkowe i przyśpiewki góralskie:

Rdzawka – duża grupa wykonawców przyśpiewek, wspaniałe stroje, dobrze by było, gdyby były jeszcze kierpce, śpiew na jedną melodię walc na ?, 21 zwrotek – treść tradycyjna o wieńcu, o wsi, życzenia do władz, akompaniowała muzyka góralska oraz akordeon.
Wieniec dorodny z czterech zbóż w zwieńczeniu figurka M.B. Ludźmierskiej
z wypalonej gliny, w środku chleb ozdobiony wiązkami farbowanego lnu, kwiatami słonecznika, kalina – bardzo estetyczny, zachowany w tradycji.
Dodatkowo wieniec dzieci z Rdzawki w kształcie czary z Hostią, wykonany estetycznie z czterech zbóż, ozdobiony suchymi kwiatkami. Kwiaty żywe słonecznika i kaliny nadawały artystyczny wygląd. Pomysłodawcą jest Pani
Anna Worwa – gratulujemy.

Chabówka – program artystyczny bardzo bogaty / 42 zwrotki / , przyśpiewki treściowo aktualne, trzy melodie oraz scenka teatralna śpiewana, dowcipna, cały program wesoły, co zasługą jest Pani Marii Sokołowskiej i „Perełek Marysi”. Doceniamy poprawną gwarę.
Wieniec wysoki, kształt kielicha na szczycie serce z kukurydzy z koroną cierniową wykonany z czterech zbóż, nawiązujący do Roku Kapłańskiego. Ozdobiony – kwiaty suszone i żywe, wrzos, jarzębina. Pod wieńcem różaniec wykonany przez dzieci z ziemniaków i jabłek. Muzyka liczna – dorośli i dzieci.
Cała praca zespołowa.

Ponice – przyśpiewki - I melodia o wieńcu, typowo dożynkowa,
25 zwrotek, poważna,
II melodia żywa o wieńcu, o ludziach, prośby do pani Burmistrz, akompaniament akordeon. Duża grupa – dorośli i dzieci, wszyscy śpiewali, stroje autentyczne góralskie.
Wieniec najbardziej pracochłonny wykonany z czterech zbóż, w środku obraz Matki Boskiej Częstochowskiej wykonany mozaiką z farbowanej kaszy,
a złota lamówka sukni Matki Boskiej Częstochowskiej z ziaren kukurydzy
i grochu oraz ziaren lnu. Ozdobiona – kwiaty bibułkowe, nieśmiertelniki, mech leśny, a lekkość konstrukcji nadawała pszenica ostka. Zwieńczeniem wieńca jest krzyż ze słomki i patyczków drewnianych. Na rewersie obrazu para góralska, stroje również wykonane metodą mozaiki z kaszy, ziaren dyni, słonecznika
i zbóż . Pomysłodawczynią i wykonawcą jest pani Zofia Zając. Wykonanie tego wieńca trwało kilka miesięcy.

Zespół Regionalny „Robcusie” – wystąpili po raz pierwszy. Zaśpiewali piosenki o Rabce „Hej Ci Robcanie jadą” przy akompaniamencie muzyki własnej dziecięcej.
Wieniec – na tle gór dwie ciupagi owinięte zbożem i szarotkami, w centrum chleb w kapeluszu góralskim zawieszony na ciupagach – chleb imitował Hostię, bo z żyta wykonano promienie. Wieniec z czterech zbóż, ozdobiony grzybami
i jarzębiną a dołem pasły się baranki na mchu. Mały minus – góry wykonane były z pianki budowlanej.

Zespół Regionalny „Majeranki” – dużo wesołych przyśpiewek wykonanych przez dzieci i Panią Dorotę Majerczyk w akompaniamencie licznej muzyki dziecięcej. Program zakończył hymn „Majeranków”.
Wieniec – cztery małe wianuszki wykonane z każdych zbóż- pszenica, żyto, owies , jęczmień. Wieniec duży w kształcie kosza z chlebem, również wykonany ze zbóż udekorowany wrzosem, winogronami, jarzębiną, a napis
„ Majeranki” wykonany mozaiką z kaszy, grochu i maku.

Jury w tej kategorii przyznało następujące nagrody finansowe:
Rdzawka – 700 ,- zł
Chabówka – 700,- zł
Ponice – 700,- zł
Zespół Regionalny „Robcusie” – 500,- zł
Zespół Regionalny „Majeranki” – 500,- zł
Dzieci z Rdzawki otrzymują nagrodę rzeczową – batoniki

II Kategoria
Potrawy Regionalne :

Rdzawka – 36 potraw oraz 19 ciast, warzywa i owoce oraz nalewki. Piękna dekoracja stoiska- prezentacja wędlin, szynka cudo – pięknie uwędzona
i zaprezentowana. Piękne chleby i bardzo smaczne dania gorące- flaczki, kwaśnica na żeberkach, gołąbki, pierogi, kiszka pieczona, grzyby, oscypki, bundz, korbac – wspaniałe sery i kołoce. Masło domowe i smalec.
Gratulujemy – wszystko smaczne.
Nagroda finansowa w wysokości 500,- zł

Chabówka – 29 potraw, 9 ciast, 4 nalewki, 2 bimbry. Wyróżniliśmy – kiszkę pieczoną, kluski kudłate, żurek, groch z kapusta, pierogi z bobem, kapusta
i grzybami, moskole, ogórki kiszone, ser żółty domowej roboty. Potrawy podane w tradycyjnych naczyniach.
Gratulujemy i przyznajemy nagrodę finansową w wysokości 500,- zł .

Ponice – 50 dań, 10 ciast, 2 kołoce, warzywa, owoce, grzyby, oscypki – wędzony , biały, twaróg.
Wyróżniliśmy – kapusta z grochem i grzybami, kwaśnica z żeberkami, ziemniaki pieczone w ziołach, bryjka, barszcz z fasolą, gulasz barani, pierogi . Gratulujemy i przyznajemy nagrodę finansową w wysokości 500,- zł.

Jury podsumowując Dożynki 2009 w Ponicach w dniu 23 sierpnia 2009 roku stwierdza ogromne zaangażowanie wsi Rdzawka, Chabówka, Ponice w przygotowaniu tradycyjnych wieńców dożynkowych, które nie tylko były piękne pod względem artystycznym, ale zachowane były tradycyjne walory pod względem konstrukcji i ozdób.
Przyśpiewki wiązały się z Dożynkami, życiem swojej wsi jak również z apelami do władz o pomoc w rozwiązywaniu problemów swojego środowiska. Prezentacja potraw regionalnych przeszła najśmielsze oczekiwania. Pięknie udekorowane stoły owocami, warzywami i kwiatami. Potrawy wystawione w naczyniach glinianych, kamionkowych i na deseczkach. Ilość, smak, sposób prezentowania potraw wykazały ogromne zaangażowanie poszczególnych wsi w ich przygotowanie i zachowanie tradycji.
Na podkreślenie zasługuje udział całych rodzin, a przede wszystkim dzieci, które w przyszłości przejmą tę tradycję. Również dzieci i młodzież z zespołów regionalnych „Robcusie” i „ Majeranki” włączyły się w konkurs na wieniec dożynkowy i przyśpiewki z pełnym zaangażowaniem.
Gratulujemy Organizatorom, Gospodarzom tegorocznych Dożynek w Ponicach, mamy nadzieję, że kultura ludowa będzie w naszej Gminie zawsze żywa.
Na tym protokół zakończono i podpisano.

Foto-relacja (zdjęcia Piotr Kuczaj piotr.kuczaj@neostrada.pl):