(28.08.2009) Henryk Urbanowski: "W 1997 r. Amerykańskie Muzeum Pamięci Holokaustu w Waszyngtonie rozpoczęło wielki projekt zbierania mówionych relacji świadków zbrodni popełnionych podczas II wojny światowej na ludności cywilnej. Projekt dotyczy również osób będących ofiarami zbrodni, n.p. więźniów obozów koncentracyjnych, obozów pracy , nie tylko Żydów, a wszystkich ofiar i świadków. Relacje nagrywane są na taśmy video, tłumaczone na język angielski i gromadzone w Waszyngtonie dla przyszłych pokoleń – w celach edukacyjnych i naukowych. Na razie nie są opracowywane. Cały budżet projektu przeznaczony jest obecnie na zbieranie relacji świadków, których z roku na rok ubywa, a ci którzy żyją, są już w podeszłym wieku. Nagrywanie wspomnień jest całkowicie dobrowolne.
Mówione świadectwa zbrodni wojennych na ludności cywilnej zbierane są na terenie niemal całej Europy, w Polsce od roku 1998. Dotychczas w naszym kraju zarejestrowano prawie 300 wspomnień.
W Rabce gościł dyrektor projektu na Europę Nathan Beyrak. Trafił do nas dzięki książce „Mroczne sekrety willi Tereska” autorstwa Michała Rapty, Wojciecha Tupty i Grzegorza Moskala, która przekazana została do waszyngtońskiego muzeum.
27 sierpnia Nathan Beyrak nagrał relację trzech świadków z naszego regionu: Władysława Szepelaka z Bielanki i rabczan Zofii Pitek oraz Andrzeja Skowrońskiego.
- Jeśli są inne osoby posiadające naoczną wiedzę o zbrodniach wojennych i chcą się nią z nami podzielić – powiedział Nathan Beyrak – proszone są o kontakt telefoniczny (+48) 604 718 826 lub pod adresem mailowym beyrak@netvision.net.il. Strona internetowa waszyngtońskiego muzeum www.ushmm.org."

Foto-relacja (zdjęcia Piotr Kuczaj piotr.kuczaj@neostrada.pl):