(25.05.2009) Dawna siedziba Szkoły Pracy Domowej Generałowej Zamoyskiej, a wcześniej zarządu kuźnickich zakładów metalowych, po gruntownym remoncie otrzymała nowe przeznaczenie. Od listopada 2008 r. mieści się tu dyrekcja Tatrzańskiego Parku Narodowego. Fakt zakończenia trwającej dwa lata rewitalizacji zespołu dworsko-parkowego w Kuźnicach zbiega się w czasie ze 120. rocznicą nabycia dóbr zakopiańskich przez hrabiego Zamoyskiego. Tatrzański Park Narodowy wraz z Klubem im. Władysława Zamoyskiego zaplanował na czerwiec tego roku cykl imprez stanowiących symboliczne otwarcie Kuźnic.
Zależy nam, żeby Kuźnice zaczęły funkcjonować w świadomości mieszkańców Zakopanego i turystów jako miejsce, które ma wiele do zaoferowania – mówi Paweł Skawiński, dyrektor parku. – Chcemy przypomnieć o ich znaczeniu dla historii miasta. Dla zwiedzających przygotowaliśmy ciekawe ekspozycje, które znalazły miejsce w zabytkowych budynkach i już dostępne są dla szerokiej publiczności.
Pierwszego dnia obchodów zaplanowano sesję popularno-naukową. Po zakończeniu sesji i oficjalnych wystąpieniach będzie można m.in. posłuchać plenerowego koncertu muzyki polskiej i austro-węgierskiej pt. We dworze Homolacsów w gościnie w wykonaniu Tatrzańskiej Orkiestry Klimatycznej czy obejrzeć historyczną inscenizację przypominającą licytację dóbr zakopiańskich sprzed 120 lat. A wszystko w scenerii zrewitalizowanego zespołu dworsko-parkowego w Kuźnicach. Drugiego dnia odbędzie się Bieg im. Władysława Zamoyskiego organizowany przez Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”. Zawodnicy wystartują z Palenicy Białczańskiej, by dobiec do mety w Kuźnicach, gdzie przewidziany jest ciąg dalszy plenerowej imprezy.
 

Tatrzański Park Narodowy, Klub im. Władysława Zamoyskiego i Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Zakopanem zapraszają do zespołu dworsko-parkowego w Kuźnicach z okazji 120 rocznicy nabycia dóbr zakopiańskich przez hr. Władysława Zamoyskiego oraz 55 rocznicy powstania Tatrzańskiego Parku Narodowego.



W programie:

5 czerwca 2009 r. (piątek)

godz. 9.00 - Msza św. w intencji śp. Władysława Zamoyskiego, Tatrzańskiego Parku Narodowego i jego pracowników, Kaplica Zamoyskich pw. Matki Boskiej Dobrej Rady w Kuźnicach

godz. 10.00–13.00 - Sesja popularnonaukowa, budynek Dyrekcji Tatrzańskiego Parku Narodowego, Kuźnice 1
• dr Jerzy Roszkowski, Muzeum Tatrzańskie
– „Dobra Zakopane – Kościelisko za poprzedników hr. Władysława Zamoyskiego (1805–1889)”
• mgr inż. Piotr Bąk, Klub im. Władysława Zamoyskiego,
mgr inż. Marcin Guzik, Tatrzański Park Narodowy
– „Obraz dóbr zakopiańskich w 1889 r. na podstawie operatu i map katastralnych”
• dr Mirosław Kwieciński, Biblioteka Kórnicka
– „Pierwsze lata w Zakopanem. Wykorzystane szanse – stracone okazje”
• dr Zbigniew Kalisz, Biblioteka Kórnicka
– „Dobra zakopiańskie w okresie fundacyjnym 1925–1953”
• dr Paweł Skawiński, Tatrzański Park Narodowy
– „Rewitalizacja zespołu dworsko-parkowego w Kuźnicach”

godz.13.00 - „Kto da więcej? Licytacja Zakopanego” – inscenizacja historyczna w wykonaniu Stowarzyszenia Teatralnego Legion z Kórnika, budynek Dyrekcji Tatrzańskiego Parku Narodowego, Kuźnice 1

godz. 16.00 - zwiedzanie Kuźnic z dyrektorem TPN Pawłem Skawińskim

godz. 17.00 - symboliczne otwarcie zrewitalizowanego zespołu dworsko-parkowego w Kuźnicach, platforma widokowa, Kuźnice

godz. 17.15 - „We dworze Homolacsów w gościnie. Koncert muzyki polskiej i austro-węgierskiej” w wykonaniu Tatrzańskiej Orkiestry Klimatycznej pod dyrekcją Agnieszki Kreiner, platforma widokowa, Kuźnice

godz. 18.00 - Inscenizacja w wykonaniu Teatru im. Stanisława Ignacego Witkiewicza, platforma widokowa, Kuźnice

Po zakończeniu imprezy zapraszamy na regionalny poczęstunek

6 czerwca 2009 r. (sobota)

godz. 10.00–13.00 - Bieg im. Władysława Zamoyskiego na trasie Palenica Białczańska – Kuźnice

godz. 14.00 - Zakończenie biegu, uroczyste wręczenie medali i nagród, Kuźnice

Impreza jest dofinansowana przez Fundację Zakłady Kórnickie i Burmistrza Miasta Zakopane

Krok w przeszłość, krok w przyszłość
Kuźnice wczoraj i dziś

"Jednym z ciekawszych miejsc w Zakopanem są Kuźnice. Stanowią one przedłużenie aglomeracji zakopiańskiej w głąb Tatr. Położone są w Dolinie Bystrej, na geograficznym obszarze Tatr Zachodnich. Jest to miejsce o bogatej historii. Najstarsze wzmianki o pasterskim użytkowaniu doliny pochodzą z XVII w. Pierwsza wiadomość o hamrach (hutach żelaza) na terenie dzisiejszych Kuźnic pochodzić ma z 1701 r. W 1773 r. Kuźnice przejęła tzw. kamera nowotarska, czyli zarząd ustanowiony przez austriackiego zaborcę. Od 1807 do 1869 r. huty kuźnickie pozostawały w rękach rodziny Homolacsów i był to okres największego rozkwitu Kuźnic jako ośrodka przemysłowego. W tym czasie Zakopane było niewielką, ubogą wsią, pozbawioną zaplecza noclegowego i gastronomicznego. Niemal wszyscy przybysze z nizin odwiedzający tę część Tatr zatrzymywali się wówczas właśnie w Kuźnicach, omijając kurne chaty góralskie w samym Zakopanem.
Rodzina Homolacsów osiedliła się w Kuźnicach na stałe w 1833 r. Wówczas powstał nieistniejący już dzisiaj dwór oraz nowe obiekty przemysłowe i mieszkalne. W 1889 r. zakłady kuźnickie wraz z rozległymi obszarami lasów w Tatrach kupił hrabia Władysław Zamoyski, wygnany przez zaborcę z rodzinnych posiadłości w Wielkopolsce. Zakończył on przemysłowy rozdział w historii Kuźnic, ratując tym samym lasy tatrzańskie od zupełnej dewastacji. W obiektach dworskich ulokowała się Szkoła Domowej Pracy Kobiet założona przez matkę hrabiego, generałową Jadwigę z Działyńskich Zamoyską. W szkole tej uczono podstawowych zajęć gospodarstwa domowego, ale przede wszystkim formowano charaktery i wychowywano w duchu patriotycznym i katolickim. Po śmierci hrabiego Kuźnice wraz z całym jego majątkiem tatrzańskim i wielkopolskim przeszły na własność założonej przez niego Fundacji Zakłady Kórnickie. W 1934 r. zadłużona Fundacja oddała, w ramach spłaty zaległości podatkowych, tatrzańskie lasy państwu polskiemu, co dało podstawy do powołania tu parku narodowego, ale pozostawiła sobie Kuźnice wraz ze szkołą. W 1949 r. majątek Zakładów przejął Skarb Państwa.
W latach 1951–2003 dawny teren dworski miał charakter zamkniętego zespołu szpitalnego, administrowanego przez Specjalistyczny Zespół Rehabilitacyjno-Ortopedyczny dla Dzieci i Młodzieży, który w 1997 r. przekształcił się w Klinikę Ortopedii i Rehabilitacji Dzieci i Młodzieży w Zakopanem Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Brak wystarczających środków finansowych na remonty i utrzymanie obiektów oraz przekształcenia organizacyjne służby zdrowia spowodowały, że zespół szpitalny stopniowo wycofywał się z terenu w Kuźnicach, przenosząc swoją działalność do lepiej utrzymanych obiektów położonych w innej części Zakopanego. Zaniedbane budynki wraz z otaczającymi je terenami zielonymi zostały w 2003 r. przekazane w zarząd Tatrzańskiemu Parkowi Narodowemu.
Po przejęciu niszczejących obiektów TPN rozpoczął prace zabezpieczające je przed dalszą dewastacją. Niestety skromne środki inwestycyjne, jakimi dysponuje TPN, nie
pozwalały na kompleksową rewitalizację zabytkowych obiektów. Stało się to możliwe dopiero dzięki wkładowi Unii Europejskiej, która za pomocą Zintegrowanego Programu
Operacyjnego Rozwoju Regionalnego w znacznej części sfinansowała Rewitalizację zespołu dworsko-parkowego położonego w Kuźnicach (TPN)."