(23.04.2009) "Senat w dniu 21.04.2009 przeprowadził II czytanie projektu uchwały w sprawie uczczenia 105-lecia Związku Górali, 90-lecia Związku Podhalan i 80-lecia Związku Podhalan Północnej Ameryki i podjął w tym przedmiocie uchwałę!
Jak w swoim wystąpieniu stwierdził wnioskodawca i autor uchwały senator Skorupa „jest to bardzo ważna uchwała dla nas, dla polskich górali. Ale jest to bardzo ważna uchwała przede wszystkim dla wszystkich tutaj zaproszonych Prezesów Związku Podhalan, bo potwierdza, że ich społeczna praca na czele tak dużej organizacji nie pozostała Polsce obojętna. Dlatego jako senator RP, ale równocześnie członek Związku Podhalan podziękował za ogromny trud i pracę żyjącym Prezesom: Wincentemu Galicy, Józefowi Staszelowi, byłemu wieloletniemu senatorowi Franciszkowi Bachledzie – Księdzularzowi, Stanisławowi Kowalczykowi, byłemu posłowi RP Andrzejowi Gąsienicy Makowskiemu, Janowi Hamerskiemu i wreszcie obecnemu Prezesowi Maciejowi Motorowi Grelokowi, a także Prezesowi Związku Podhalan Północnej Ameryki Stanisławowi Zagacie. Jednocześnie za wykonywaną pracę dziękował przedstawicielom Rady Naukowej Związku Podhalan, w tym szczególnie: Profesorowi Stanisławowi Hodorowiczowi, Profesor Marii Dzielskiej, Doktor Stanisławie Trebuni Staszel, a także wspaniałym kapelanom: ks. Juchasowi, obecnemu w Warszawie ks. Zązelowi, ks. Gackowi, czy organizatorowi podhalańskich rekolekcji w Rzymie ks. Zarębczanowi.
Jak stwierdził dalej w wystąpieniu senator Skorupa: historia organizacji, o których w uchwale mówimy, to historia trwale związana z historią Polski. Związek Górali powstały 105 lat temu był podwaliną stworzenia przez tak zacnych ludzi, jak: Tytus Chałubiński, Władysław Matlakowski, Feliks Gwiżdż, Jakub Zachemski, Bronisław Dembowski, Stanisław Witkiewicz, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Andrzej Chowaniec, Andrzej Stopka Nazimek, Wojciech Brzega czy Władysław Orkan - Związku Podhalan. Oczywiście oprócz nich były rzesze zwykłych członków czy aktywistów, o których nie możemy zapominać. Jak widać z życiorysów, wśród założycieli byli więc nie tylko podhalańscy górale ale również intelektualiści i artyści spoza Podhala. Jeżeli więc dzisiaj, gdzie niegdzie, słyszę krzywdzące Związek Podhalan opinie, że jest to swego rodzaju organizacja promująca nacjonalizm góralski, bądź też organizacja hołubiąca tylko jedną społeczność - to chce mi się śmiać. Tak absolutnie nie jest. Jest faktem za to, że Nasze podhalańskie organizacje powstały i zrodziły się na gruncie tradycyjnej tęsknoty za ślebobą, a później o tą ślebodę walczyły myślą, dobrymi uczynkami, mową i pieśniami, takimi jak np. „ zatonie, zatonie, piórecko na wodzie, ale nie zaginie, nuta o ślebodzie”. Bo jak twierdził śp. ks. Józef Tischner co oznacza słowo śleboda wie 100 procent góroli i 50 procent ceprów. A słowo to znacy po górolsku: wolność. „ino po górolsku słowo to brzmi bardziej konkretnie. Bo co znacy po ceprowsku, ze jakiś cłek jest wolny? Ano... som dwie mozliwości: abo ten cłek ciesy sie swobodom, abo grzebie sie jako ślimok. Zaś po górolsku jeśli powiemy, ze cłek jest ślebodny, wte nimo wątpliwości, co to znacy. Ślebodny to ślebodny. I syćko jest jasne.”
W swoim wystąpieniu senator Skorupa podkreślił też ogromną rolę Związku Podhalan Ameryki Północnej zaznaczając jaką wielką wagę Podhalanie przywiązują do łączności z Polską …chciałoby się drodzy nasi rodacy w Ameryce powiedzieć dzisiaj do Was słowami Wielkiego Polaka, Naszego Umiłowanego Ojca Świętego Jana Pawła II „ducha nie gaście...” a "stawszy się Amerykanami, nie przestawajcie być góralami, ani Wy, ani Wasze dzieci, ani wnuki". W tym kontekście senator Skorupa zaapelował o nie wypowiadania jątrzących i krzywdzących opinii wobec Polonii z Chicago przez nikogo, a zwłaszcza wicemarszałka polskiego Sejmu ... „jedynie na marginesie odpowiedzmy sobie sami w duchu, jakie w tym kontekście musi być bardzo smutne, obrażanie tych setek tysięcy Polaków, dających wielokrotnie dowody przywiązania do Ojczyzny oraz walczących o dobre imię Polski i Polaka, bardzo często wspierających Ojczyznę w najbardziej trudnych chwilach - przez wicemarszałka polskiego parlamentu. Polacy żyjący w Ameryce, a w szczególności w Chicago i okolicach, mogą być bowiem dumni ze swych osiągnięć, a my tutaj w kraju musimy to dostrzec. Dlatego nie chciejmy dopuścić, aby w przyszłości pojawiły się tego typu jątrzące wypowiedzi. Na pokrzepienie polskim Amerykanom przypomnę zaś słowa nieodżałowanego Marszałka Senatu śp. Andrzeja Stelmachowskiego, który jeszcze niedawno na posiedzeniu naszej senackiej komisji tak wyraził się o Was: „chciałbym jeszcze dodać, że jeśli chodzi o Związek Podhalan, to byłem u nich w Chicago i muszę powiedzieć, że ich siedziba to jest naprawdę bardzo, bardzo ładny budynek. Oni byli niezmiernie serdeczni. Uważam, że to jest wzorcowa organizacja, takich wiele nie ma. Ale oni są potęgą nie tylko kulturalną, lecz także pod względem wpływu na życie polonijne, mogą być wzorcem. Takie przykłady należy pokazywać innym”
Kończąc swoje wystąpienie senator Skorupa podziękował wszystkim bez wyjątku, a więc: Zarządowi Głównemu, Radzie Naukowej, oddziałom Związku Podhalan i władzom samorządowym siedzib tych oddziałów, z Ziemi Podhalańskiej, Spiskiej, Orawskiej. Limanowskiej, Nowosądeckiej czy Żywieckiej, w tym szczególnie z powiatów: Tatrzańskiego, Nowotarskiego, Limanowskiego, Nowosądeckiego, Suskiego czy Żywieckiego; oraz oczywiście mediom, które poparły oficjalnie bądź mniej oficjalnie projekt uchwały Senatu RP. Dzisiaj w Senacie RP, rozpoczynamy w szczególnych okolicznościach rok jubileuszowy dla Związku Podhalan i już dzisiaj widać, że będzie to dla polskich górali - Wielki Rok”.
Uchwałę senatorowie przyjęli jednogłośnie."

źródło: Biuro Senatora Tadeusza Skorupy

Foto-relacja (zdjęcia Kancelaria Senatu/Archiwum Senatu/Michał Józefaciuk):