(07.05.2006)
Anna Karpiel: "W tym roku wypada 120 rocznica
urodzin i 60 rocznica śmierci muzykanta Andrzeja Knapczyka-Ducha.
Niedawno odprawiona została msza św. za spokój jego duszy oraz grających z
nim muzykantów Jarząbków Chrapków z Czerwiennego. Z inicjatywą taką
wyszedł Leopold Jarząbek Chrapek, którego ojciec Jan wraz z dwoma braćmi
grał w kapeli Knapczyka. Chrapki byli bardzo znanymi i dobrymi
muzykantami, znali duchowe nuty i tę muzykancka tradycję kultywują do
dziś.
Spotkanie było okazją, aby przypomnieć postać Andrzeja Knapczyka-Ducha.
Był on jednym z pierwszych światłych górali, którzy twórczo rozwijali
góralską muzykę i kulturę. Jego nuty i słowa „Janosika", „Śmierci bacy",
„Marszu Podhalan", „Marszu Ducha", „Zalotów" i wiele innych słychać i
dzisiaj, choć nie wszyscy wiedzą, kto je skomponował. Knapczyk przejmował
i przyswajał również melodie słowackie.
Andrzej Knapczyk - Duch urodził się 31 stycznia 1886 r. w Cichem koło
Czarnego Dunajca, w rodzinie, która muzykowała z dziada pradziada. Grał od
czwartego roku życia. Po ukończeniu szkół w Wadowicach, Krakowie,
Cieszynie i Kętach został nauczycielem. Pierwszą posadę objął w
Radziechowach koło Żywca, gdzie przebywał przez 7 lat. W czasie I wojny
światowej Austriacy za jego działalność wydali na niego wyrok śmierci.
Andrzej Knapczyk - Duch ukrywał się wówczas w Tatrach, później u rodziców
w Cichem.
W latach 1918 - 1921 pracował w szkole w Murzasichlu, następnie w
Czerwiennem Dolnem. Tu przez 22 lata zajmował się młodzieżą, ucząc również
śpiewu, tańca i muzyki góralskiej. Wraz ze swoją kapelą „Duchów" wyjeżdżał
na występy w wielu regionach kraju. Grał Józefowi Piłsudskiemu we Lwowie i
przy Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie. Jego muzyki słuchali też
Tetmajer i Orkan. W 1943 roku Andrzej Duch został zwolniony z posady
nauczycielskiej. Spotkało go to za odmowę zagrania przed gubernatorem
Frankiem. Bez emerytury i jakichkolwiek środków do życia powrócił wraz z
żoną i trojgiem dzieci do rodzinnego domu w Cichem. Tutaj też doczekał
zakończenia wojny. Schorowany i zapomniany zmarł 16 lipca 1946 r".
Rozmowa Jana
Karpiela Bułecki z Leopoldem Jarząbkiem Chrapkiem:
RealVideo (256 Kbps)
MediaPalyer (256 Kbps)
Foto-relacja:
|